آیا تا به حال به گربه یا سگتان در حین بازی یا استراحت نگاه کرده‌اید و فکر کرده‌اید که: «خوش به حالشان، بدون استرس و نگرانی مشغول بازی و لذت بردن از زندگی هستند!» در این صورت مطمئناً تعجب خواهید کرد اگر بدانید حیوانات هم مانند انسان‌ها و بسیاری دیگر از موجودات مضطرب می‌شوند و استرس را تجربه می‌کنند. به همین دلیل هم مهم است که توجه ویژه‌ای به سلامت روان آنها داشته و به دنبال راه‌هایی برای کاهش استرس در حیوانات خانگی باشید.
استرس در حیوانات خانگی می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله تغییرات محیطی، بیماری، تنهایی و حتی صداهای بلند ایجاد شود. این استرس اگر کنترل نشود، می‌تواند بر سلامت جسمی و روانی حیوان تأثیر منفی بگذارد و حیوان خانگی شما را به موجودی پرخاشگر تبدیل کند به طوری که در نهایت از زوزه یا پارس کردن‌های آنها به ستوه آیید. با مطالعه این مقاله از چگونگی استرس، علائم و راه‌های کاهش استرس در حیوانات خانگی مطلع خواهید شد.
عوامل استرس‌زا در حیوانات خانگی
تغییرات مختلف در روتین زندگی حیوانات مختلف می‌تواند سبب ایجاد استرس در آنها شود و آن را می‌توان از علائمی که حیوانات از خود بروز می‌دهند متوجه شد. اما پیش از بررسی علائم وجود استرس در حیوانات خانگی، لازم است تا با عواملی که سبب ایجاد استرس در حیوانات خانگی می‌شوند آشنا شوید که عبارتند از:
تغییرات محیطی:
- تغییر مکان: اسباب‌کشی، تغییر محل زندگی، حتی جابه‌جایی وسایل در خانه می‌تواند برای حیوانات استرس‌زا باشد.
- تغییر روتین: تغییر در برنامه روزانه، مانند زمان غذا خوردن یا پیاده‌روی، می‌تواند باعث ایجاد اضطراب شود.
- مهمانان جدید: حضور افراد جدید در خانه، به‌خصوص اگر پت شما با آنها آشنایی قبلی‌ای نداشته باشد، می‌تواند باعث استرس شود.
- نوسازی یا تعمیرات: صداهای بلند، گرد و غبار و تغییرات در محیط خانه در طول تعمیرات می‌تواند باعث استرس شود.
عوامل اجتماعی:
- تنهایی: مدت‌زمان طولانی تنها ماندن در خانه می‌تواند برای حیوانات خانگی، به‌خصوص سگ‌ها و گربه‌ها، بسیار استرس‌زا باشد.
- تعاملات اجتماعی محدود: عدم تعامل کافی با اعضای خانواده یا سایر حیوانات خانگی می‌تواند باعث احساس تنهایی و اضطراب شود.
- تغییر در اعضای خانواده: تولد فرزند جدید، رفتن یکی از اعضای خانواده از خانه یا فوت آنها می‌تواند بر روی حیوان تأثیر گذاشته و باعث استرس شود.
عوامل فیزیولوژیکی:
- بیماری: بیماری‌های مختلف می‌توانند باعث ایجاد درد، ناراحتی و در نتیجه استرس در حیوانات شوند.
- درد: هر نوع درد، چه فیزیکی و چه عضلانی، می‌تواند باعث استرس شود.
- تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی در دوران بلوغ، عادت ماهیانه و بارداری می‌تواند باعث تغییرات رفتاری و افزایش استرس شود.
محرک‌های محیطی:
- صداهای بلند: صدای ترافیک، ساخت‌وساز، آتش‌بازی و حتی صدای بلند تلویزیون می‌تواند باعث ترس و اضطراب شود به ویژه اگر صداها برای پت شما تازگی داشته باشد و برای اولین بار آن را شنیده باشد.
- بوهای تند: بوی عطر، مواد شوینده یا سایر مواد شیمیایی غلیظ می‌تواند برای حیوانات آزاردهنده باشد.
- حشرات و حیوانات دیگر: حضور حشرات، حیوانات وحشی یا خانگی دیگر در قلمرو پت شما می‌تواند باعث ترس و اضطراب شود.
عوامل روانی:
- ترس از طوفان یا صداهای بلند: برخی از حیوانات نسبت به طوفان، رعد و برق یا صداهای بلند حساس هستند و این صداها می‌تواند باعث ایجاد اضطراب شدید در آنها شود.
- اضطراب جدایی: برخی از حیوانات، به‌خصوص سگ‌ها، نسبت به جدایی از صاحب خود بسیار حساس هستند و در زمان نبود آنها به مدت طولانی دچار اضطراب جدایی شده و پرخاشگر می‌شوند.
علائم وجود استرس در سگ‌ها
سگ‌ها داشتن استرس را از طریق بروز رفتارهای مختلف نشان می‌دهند از جمله:
- پرخاشگری: پرخاشگری می‌تواند شامل نشانه‌های کوچک مانند پیچش لب و نشان دادن دندان یا خرخر کردن تا رفتارهای آشکارتر مانند گاز گرفتن یا تندتند نفس کشیدن باشد.
- زبان بدن: زبان بدن سگ‌ها بیان کننده‌ی همه چیز است. تغییرات در وضعیت بدن، مانند تغییر وزن، جمع کردن دم، یا چسباندن گوش‌ها به عقب، می‌تواند نشان دهنده استرس باشد.
- مشکلات گوارشی: اسهال، یبوست یا از دست دادن اشتها از علائم رایج استرس در سگ‌ها هستند.
- پنهان شدن یا بی‌توجهی: سگ‌ها ممکن است سعی کنند از موقعیت‌های استرس‌زا با پنهان شدن یا اجتناب از محرک‌ها، بگریزند و برای رسیدن به آرامش مدام به صاحب خود نزدیک شوند.
- تولید صدا: غرغر کردن، ناله کردن یا پارس کردن بیش از حد می تواند نشانه ناراحتی باشد.
مهم است که این علائم را بشناسید تا بتوانید عوامل استرس‌زا را از سگ خود دور کرده و از سلامت سگ خود اطمینان حاصل کنید.
علائم وجود استرس در گربه‌ها
گربه‌ها در صورت مواجهه با تهدید فوری، با گوش‌های صاف و مردمک‌های باز شده به حالت خمیده گارد می‌گیرند. ممکن است غر بزنند یا صدایی مانند «هیس» تولید کنند. در این حالت تشخیص اینکه گربه استرس دارد آسان است اما به غیر از رفتارهای گربه در مواجهه با تهدید ناگهانی، چه علائمی نشان دهنده‌ی وجود استرس در گربه‌هاست؟
بیشتر بخوانید: علائم افسردگی گربه و راهکار های خانگی درمان آن چیست؟
گربه‌ها در مواجهه با استرس مزمن (از جمله استرس ناشی از احساس بیماری) صبر بسیار زیادی از خود نشان می‌دهند، که همین هم می‌تواند کشف منبع ناراحتی آنها و تلاش برای کاهش استرس در حیوانات خانگی را به یک چالش تبدیل کند. با این حال برخی از رفتارهای احتمالی استرس گربه عبارتند از:
- پرخاشگری هدایت شده: استفاده از دستان خود برای ضربه زدن تند تند بدون علاقمندی به بازی یا دلیل خاصی می‌تواند نشان دهنده‌ی وجود استرس در گربه‌ها باشد. علاوه بر این، گربه‌ها می‌خواهند از قلمرو خود دفاع کنند. اگر در منطقه شما حیوانات وحشی وجود دارد، دیدن این مزاحمان ناخوشایند از طریق پنجره ممکن است گربه‌های داخل خانه را عصبانی کند و باعث شود آنها ناراحتی خود را از یکدیگر (در صورت وجود چند گربه در خانه) یا شما برطرف کنند.
- تغییر اشتها یا خوردن اقلام غیرخوراکی: برخی از گربه‌ها هنگام استرس، غذای خود را قطع می‌کنند، در حالی که برخی دیگر، مانند برخی افراد، تمایل به پرخوری دارند. یکی دیگر از نشانه‌های استرس در گربه‌ها تمایل به خوردن اقلام غیرغذایی مانند مقوا، کاغذ یا پلاستیک است.
- کوتاهی زیاد موی بدن گربه‌ها: بعضی از گربه‌ها بیش از حد اصلاح می‌شوند تا جایی که لکه‌های طاسی در آنها ایجاد می‌شود. چنین کوتاهی‌ای می‌تواند سبب استرس و ناراحتی در گربه‌ها شود.
- دستشویی کردن در خارج از ظرف خاک گربه: یک ظرف خاک کثیف رایج‌ترین دلیلی است که بچه گربه مکان دیگری را برای ادرار یا مدفوع انتخاب می‌کند، اما ادرار یا مدفوع ناخواسته نیز می‌تواند ناشی از استرس باشد. در یک خانواده چند گربه‌ای، این ممکن است به شکل سمپاشی، علامت گذاری روی دیوار یا سایر سطوح عمودی با ادرار باشد.
- پرش یا کناره‌گیری: برخی از گربه‌های استرس‌دار با کوچکترین سر و صدایی از جایشان می‌پرند. برخی تمایل به پنهان شدن دارند، اغلب در کوچکترین فضاهایی که می‌توانند پیدا کنند (و جایی که احساس امنیت می‌کنند). گربه در حال کناره‌گیری ممکن است علاقه‌ای به اسباب‌بازی یا بازی کردن نشان ندهد.
- تولید صدا: علاوه‌بر زوزه کشیدن، میو کردن مداوم می‌تواند نشانه‌ای از استرس باشد، به خصوص اگر تن صدای گربه به مقدار قابل توجهی افزایش یافته باشد.
راهکارهای کاهش استرس در حیوانات خانگی
حالا که با دلایل و علائم استرس در حیوانات خانگی آشنا شده‌اید، می‌توانید با استفاده از روش‌های مختلف در جهت کاهش استرس در حیوانات خانگی رفتار کنید. با توجه به اینکه علت استرس در پت شما چیست، می‌توانید راهکارهای مختلفی را استفاده کنید.
- ایجاد محیط آرام:
- فضای امن: ایجاد فضای امن و قابل اعتماد در کاهش استرس حیوانات خانگی بسیار تاثیرگذار است. فضای امن می‌تواند باکس یا تشک مخصوص پت باشد. (در فروشگاه پت‌آباد می‌توانید انواع باکس‌ها، خانه‌ها و تشک‌های حیوانات خانگی را مشاهده کنید.)
- کاهش صداهای بلند: اگر صدای بلند سبب استرس گرفتن پت شما می‌شود، بهتر است تا حد امکان او را به محلی با صدای کم منتقل کنید.
- روشنایی مناسب: وجود نور کافی در محیط اطراف حیوانات خانگی به آنها امکان مشاهده‌ی محرک‌های مختلف را داده و در کاهش استرس آنها موثر است.
- توجه و محبت کردن:
- بازی و فعالیت روزانه: حتماً در طول روز زمانی را برای بازی و فعالیت با پت خود اختصاص دهید. این کار در تخلیه‌ی انرژی، کاهش افسردگی و استرس حیوانات خانگی موثر است.
- نوازش و توجه: نوازش و توجه به پت باعث تقویت پیوند عاطفی و کاهش استرس می‌شود.
- تغذیه مناسب:
- غذای باکیفیت: تغذیه مناسب و متعادل به حفظ سلامت عمومی حیوان کمک می‌کند. برای تهیه‌ی غذاهای خشک و تر اورجینال برای انواع حیوانات خانگی به سایت پت‌آباد مراجعه کنید.
- آب تمیز و کافی: دسترسی به آب تمیز و تازه ضروری است.
- ویزیت‌های منظم دامپزشک:
- تشخیص بیماری: گاه ممکن است علت وجود استرس در پت شما، داشتن بیماری یا درد در بدن باشد. به همین دلیل هم بهتر است برای جلوگیری و کاهش استرس در حیوانات خانگی به صورت منظم آنها را نزد پزشک متخصص برای چکاپ کلی ببرید.
- واکسیناسیون به موقع: زدن واکسن از ابتلا به بیماری‌های مختلف و ایجاد استرس در حیوانات خانگی جلوگیری می‌کند.
- کاهش اضطراب جدایی:
- تدریجی بودن جدایی: به هیچ وجه بدون آمادگی قبلی و تعلیم حیوانات خانگی خود، آنها را برای مدت طولانی تنها نگذارید. بهتر است ساعت‌های جدایی را از کم به زیاد به صورت تدریجی افزایش دهید.
- اسباب و وسایل بازی: اسباب‌بازی‌های خلاقانه و سرگرم‌کننده‌ی بسیاری برای حیوانات خانگی وجود دارد که داشتن آنها سبب سرگرم شدن پت‌ها شده و استرس آنها را می‌کاهد.
برای خرید انواع اسباب‌بازی سگ و گربه کلیک کنید
- استفاده از محصولات آرام‌بخش:
امروزه فرآورده‌های مختلفی در بازار موجود است که به کاهش استرس حیوانات خانگی کمک می‌کند. این فرآورده‌ها به صورت اسپری، قطره، مکمل و ... هستند. طریقه‌ی مصرف آنها با توجه به نوع محصول متفاوت است که می‌توانید پس از انتخاب محصول مدنظر، در بخش «دستورالعمل» نحوه استفاده را مشاهده کنید.
بهترین برندهای تولیدکننده‌ی محصولات آرام‌بخش حیوانات خانگی شامل اویمال، پت رمدی، یو اس پت، پروپرفکت، بیفار و ... است. برای مشاهده‌ی محصولات دارای خاصیت آرامبخشی پت‌آباد بر روی لینک مربوطه کلیک کنید.
نکات تکمیلی و پایانی
- هر حیوانی منحصر به فرد است؛ راهکارهایی که برای یک حیوان خانگی موثر است، ممکن است برای حیوان دیگری موثر نباشد. به همین دلیل در صورت نیاز می‌توانید از راهنمایی‌های افراد متخصص در این زمینه استفاده کنید.
- صبر و حوصله؛ کاهش استرس در حیوانات نیاز به زمان و صبر دارد.
- مشاوره با دامپزشک؛ در صورت مشاهده هرگونه تغییر در رفتار یا سلامت حیوان، با دامپزشک مشورت کنید.
