بیماری تنفسی «کنل کاف» با علائمی مانند سرفه خود را نشان می‌دهد. اگر به‌تازگی متوجه شده‌اید که سگ شما به‌گونه‌ای سرفه می‌کند که گویی در حال خفه شدن است احتمالاً به کنل کاف مبتلا می‌باشد. این بیماری شایع در سگ‌ها بر اثر ابتلا به برخی از باکتری‌ها و ویروس‌ها به وجود می‌آید و علائمی همچون سرفه شدید، عطسه، بی‌حالی و... را دارد. بیماری تنفسی کنل کاف یا سرفه در سگ‌ها مسری است و به همین دلیل زمانی که متوجه آن می‌شوید باید سگ را از دیگر حیوانات جدا کنید. این بیماری درصورتی‌که در مراحل اولیه تشخیص داده شود پاسخ بهتری به درمان خواهد داد. با مقاله امروز همراه شوید تا به طور کامل با بیماری تنفسی کنل کاف آشنا شوید.
بیماری کنل کاف چیست؟
بیماری تنفسی کنل کاف (Kennel Cough) را «سرفه سگ‌دانی» یا «سرفه لانه‌ای سگ» نیز می‌نامند. این اسم‌های عجیب به این دلیل به این بیماری داده شده که این بیماری تنفسی بیشتر در محیط‌هایی مانند محل نگهداری روزانه سگ‌ها، پانسیون سگ‌ها، محل نمایش سگ‌ها و پارک سگ‌ها باعث ابتلای سگ می‌شود.
بیماری کنل کاف یک بیماری حاد تنفسی است که در آن نای و یا نایژه‌ها دچار التهاب می‌شوند. این بیماری در میان سگ‌های بالغ و توله‌سگ‌ها بسیار رایج است و به‌شدت و تنها در میان حیوانات مسری است.
رواج بیماری تنفسی کنل کاف در میان سگ‌ها بسیار زیاد است و بیشتر سگ‌ها در طول زندگی خود یک بار به این بیماری دچار می‌شوند. هرچند سگ‌های جوان، مسن، و با سیستم ایمنی ضعیف بیشتر در معرض این بیماری هستند.
عامل ابتلا به بیماری کنل کاف در سگ‌ها میکروارگانیسم‌های بسیاری همچون ویروس‌ها و باکتری‌ها هستند.
شدت بیماری کنل کاف می‌تواند در سگ‌های مختلف با توجه به وضعیت بدنی سگ و سیستم ایمنی او متفاوت باشد. سگ‌هایی که به نوع خفیف این بیماری مبتلا می‌شوند سرفه‌های خفیفی دارند و ممکن است اطرافیان آنها حتی متوجه نشوند. این سگ‌ها پس از طی دوره بیماری، به‌صورت کامل بهبود می‌یابند. سگ‌هایی که به نوع شدید مبتلا می‌شوند ممکن است دچار التهاب ریه شوند که تهدیدکننده سلامت و زندگی آنها است. به همین دلیل بسیار مهم است که این بیماری هر چه سریع‌تر تشخیص داده شود و درمان آن آغاز گردد.
عوامل ابتلا به بیماری تنفسی کنل کاف یا سرفه در سگ‌ها
همان‌طور که گفته شد ورود میکروارگانیسم‌هایی نظیر باکتری‌ها و ویروس‌ها به سیستم تنفسی سگ می‌تواند باعث ابتلای او به این بیماری باشد. این باکتری‌ها و ویروس‌ها به شرح زیر هستند:
باکتری بوردتلا برونشی سپتیکا
این باکتری به شکل مستقیم از طریق هوا و یا تماس می‌تواند به بدن سگ منتقل شود. پس از انتقال، باکتری به تکثیر در بدن می‌پردازد و بیماری کنل کاف با سرفه‌های شدید آغاز می‌شود.
ویروس پارا آنفلوانزا تیپ 3
ویروس اصلی عامل بیماری کنل کاف، این ویروس است و باعث درگیرشدن سلول‌های مخاطی دستگاه تنفسی سگ می‌شود و حتی ممکن است باعث آسیب به نای سگ گردد. در صورت عدم درمان کامل بیماری کنل کاف ناشی از این ویروس، ممکن است سگ دچار بیماری «تراکئو برونشیت» شود. این ویروس در واقع ویروس عامل ابتلای سگ‌ها به بیماری «دیستمپر سگ» نیز هست.
ویروس آدنوویروس تیپ 2
این ویروس قدرت بالایی دارد و می‌تواند با نفوذ به ریه حیوان، به آن آسیب بزند. همچنین این ویروس عامل بیماری‌هایی همچون هپاتیت و سرماخوردگی در سگ‌ها نیز هست. خبر خوب این است که این ویروس چندان شایع نیست و بنابراین سگ‌های کمتری به آن مبتلا می‌شوند.
نشانه و علائم بیماری کنل کاف یا سرفه در سگ‌ها
علائم بیماری کنل کاف می‌تواند با توجه به عوامل مختلفی همچون سن، وضعیت بدنی سگ، وضعیت تغذیه، سیستم ایمنی بدن، و شدت آسیب دستگاه تنفسی در سگ‌ها متفاوت باشد.
علائم این بیماری به شرح زیر هستند:
- سرفه خشک با صدای خس‌خس به شکل مداوم
- سرفه و استفراغ سگ
- آبریزش بینی
- عطسه
در صورت تشدید بیماری علائم زیر نیز ممکن است در سگ دیده شود:
- تب خفیف
- بی‌حالی
- ازدست‌دادن اشتها
- مشکلات تنفسی برای سگ
همان‌طور که گفته شد علائم می‌توانند در سگ‌ها به دلایل مختلف، متفاوت باشند؛ به طور مثال توله‌سگ‌ها در صورت ابتلا به این بیماری علائم شدیدتری همچون بی‌اشتهایی، بی‌حالی، تب و ذات ریه را از خود نشان می‌دهند. این بیماری به‌ندرت باعث مرگ در سگ‌ها می‌شود.
روند درمان سگ پس از ابتلا به بیماری کنل کاف
اگر سگ شما پس از بازگشت از پانسیون، مراکز دامپزشکی، پرورشگاه سگ و یا مکان‌های این چنینی که با سگ‌های دیگر در ارتباط بوده دچار سرفه شده باید احتمال بیماری سرفه سگ‌دانی را بدهید.
در قدم اول باید سگ را از بقیه حیوانات جدا کنید؛ زیرا این بیماری به‌شدت مسری است و می‌تواند حیوانات دیگر را نیز آلوده کند. سپس سگ را به دامپزشکی ببرید. پزشک با پرسش از تاریخچه سگ، شرایط واکسیناسیون و بررسی علائم می‌تواند به تشخیص این بیماری بپردازد. همچنین گوش‌دادن به صدای ریه می‌تواند کمک‌کننده باشد. به طور معمول رادیولوژی از سگ و یا آزمایش خون برای تشخیص این بیماری لازم نیستند و تنها در صورتی تجویز می‌شوند که حیوان پس از درمان یک‌هفته‌ای روبه‌بهبود نباشد یا حالش وخیم‌تر شود. در این مواقع ممکن است علائم بیماری سگ ناشی از بیماری‌های دیگری باشد.
درمان بیماری کنل کاف یا سرفه سگ‌دانی در سگ‌ها بر اساس خفیف و شدید بودن بیماری می‌تواند به دو شکل زیر انجام شود:
درمان کنل کاف تخفیف
اگر وضعیت بیماری سگ خفیف باشد مراقبت‌های بیشتر، و توجه به تغذیه و استراحت سگ می‌تواند به درمان او یاری رساند. در طول دوره درمان شما باید سگ را زیر نظر داشته باشید. توجه به مواردی همچون درست نفس‌کشیدن سگ، وضعیت انرژی، و تغذیه مناسب از اهمیت بالایی برخوردار هستند. همچنین باید در نظر داشته باشید ترشحات غیرطبیعی از بینی سگ خارج نشود. درمان‌های خانگی در این دوره بسیار مفید هستند که به آنها نیز اشاره خواهیم کرد.
درمان کنل کاف شدید
ازآنجاکه این وضعیت می‌تواند زندگی سگ را تهدید کند باید حتماً سگ تحت‌نظر دامپزشک و یا حتی تحت بستری و مراقبت پزشکی باشد. در این مواقع ممکن است با وصل کردن سرم به سگ، به تغذیه و آبرسانی کمک کنند. استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در این نوع از بیماری لازم است و همچنین ممکن است سگ به استفاده از دستگاه اکسیژن برای سهولت در تنفس نیاز داشته باشد. در این دوره پزشک به‌احتمال بسیار زیاد آنتی‌بیوتیک‌هایی نظیر «آزیترومایسین» را تجویز می‌کند که باید طبق دستور به سگ داده شود. روند درمانی بیماری کنل کاف به دلیل اینکه نفوذ آنتی‌بیوتیک‌ها به بخش‌های تنفسی مانند نای و ریه سخت است کمی طولانی است و حدود 7 تا 14 روز می‌تواند زمان ببرد.
درمان‌های خانگی کنل کاف برای سگ‌ها
همان‌طور که گفته شد اگر بیماری کنل کاف در سگ‌ها، در مراحل خفیف باشد می‌توان با درمان‌های خانگی این بیماری را بهبود بخشید. در ادامه با تعدادی از این روش‌های خانگی آشنا می‌شوید:
استفاده از دستگاه بخور
شما می‌توانید با گرم و مرطوب نگه‌داشتن هوای محیط به تنفس بهتر سگ کمک نمایید. مرطوب کردن هوا یکی از بهترین راه‌ها برای درمان بیماری سرفه سگ‌دانی است.
استفاده از عسل
عسل به دلیل خواص ضدعفونی‌کننده خود می‌تواند به درمان بیماری کمک کند. شما می‌توانید سه بار در روز یک قاشق‌چای‌خوری عسل و یا مخلوط عسل با آب گرم را به سگ خود بدهید.
استفاده از دم‌نوش نعنا تند
شما می‌توانید با تهیه دم‌نوش نعناع و ترکیب آن با عسل، یک داروی گیاهی خاص تولید کنید. این ترکیب را هر چند ساعت یکبار با قطره‌چکان به سگ بدهید؛ زیرا در کنترل سرفه‌ها و کاهش آنها بسیار مؤثر است.
استراحت کامل
اگر سگ شما به نوع شدید بیماری کنل کاف دچار شده بهتر است تحرک او را کاهش دهید تا بیشتر استراحت کند.
استفاده از ویتامین c
این ویتامین نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن سگ دارد؛ بنابراین سعی کنید در طول بیماری از این ویتامین در غذای سگ بیشتر استفاده کنید.
دوری از دود سیگار
در این مدت سعی کنید حیوان را به مکان‌هایی که آلوده به دود سیگار هستند نبرید؛ زیرا این مسئله می‌تواند باعث تشدید بیماری شود.
خودداری از مصرف داروهای مهارکننده سرفه
از این داروها تنها در شرایطی استفاده کنید که دامپزشک به سگ شما تجویز کرده است؛ زیرا در بسیاری مواقع این داروها می‌توانند باعث افزایش خلط در سگ شوند.
روش‌های پیشگیری از بیماری کنل کاف در سگ‌ها
برای پیشگیری از این بیماری واکسنی در بازار موجود است که می‌تواند برای مقابله با باکتری «بوردتلا» که شایع‌ترین عامل این بیماری است مؤثر باشد. اگر سگ شما در محیط‌هایی مانند پانسیون و به‌صورت کلی در محیط‌های دیگر با سگ‌های زیادی در تماس است، می‌توانید با تزریق این واکسن از ابتلا حیوان به این بیماری جلوگیری کنید. این واکسن به شکل خوراکی، تزریقی، و اسپری داخل بینی موجود است و با توجه به نوع آن، معمولاً در ابتدا در دو دوز، به فاصله دو تا چهار هفته از آن استفاده می‌شود و سپس هر ۶ ماه تا یک سال مجدداً تجویز می‌گردد. باید توجه داشت این واکسن تنها از ابتلا سگ به بیماری‌های ناشی از باکتری بوردتلا کمک می‌کند و ممکن است در برابر سایر باکتری‌های مسبب این بیماری مؤثر نباشد. البته این واکسن موجود نیست.
کلام پایانی
بیماری تنفسی کنل کاف که به آن «برونشیت عفونی سگ‌سانان» نیز گفته می‌شود یک بیماری بسیار مسری است. این بیماری معمولاً در سگ‌هایی که در پانسیون‌ها، پارک سگ‌ها، محل‌های بازی و نمایش سگ‌ها و... به سر می‌برند، بیشتر دیده می‌شود. بیماری سرفه سگ‌دانی می‌تواند از طریق تماس و یا هوا به سگ منتقل شود و باعث بروز علائمی همچون سرفه‌های همراه با خس‌خس، استفراغ، آبریزش بینی و ... گردد. درمان این بیماری در حالت خفیف و شدید کمی متفاوت است و باید تحت‌نظر دامپزشک باشد. برای پیشگیری از این بیماری واکسنی وجود دارد که می‌تواند در برابر مهم‌ترین عامل به‌وجودآورنده این بیماری یعنی باکتری بوردتلا ایمنی ایجاد کند. این بیماری در بیشتر سگ‌ها درمان‌پذیر است و با آشنایی با علائم آن و تشخیص سریع‌تر، می‌توان درمان این بیماری را برای سگ راحت‌تر نمود.
منابع :
