سگها هم مانند سایر حیوانات نیازها و حالات خود را بهوسیلهی زبان بدن و رفتارهای خاص نشان میدهند. هرکدام از اعضای بدن آنها مانند دهان و دندانها، چشمها، گوشها، دم، موهای بدن، زبان و همینطور وضعیت بدن درهنگام بروز یک حالت، بهصورتی خاص درمیآیند و شما متوجه میشوید که سگ شما در چه وضعیتی است.
اگرچه این حالات در اکثر سگها مشترک است اما ممکن است در نژادهای مختلف سگ، حالات متفاوتی را از خود بروز دهند. این موضوع که شما با عادات و رفتارهای حیوان خود آشنایی داشته باشید، کمک میکند هم راحت نیازهایش را برطرف کنید و هم به او نزدیکتر شوید، این روش برای آموزش راحتتر حیوان خانگیتان بسیار مناسب است. حالاتی که برای سگها پیش میآید تقریباً مشابه حالات رفتاری است که برای انسانها پیش میآید. این رفتارها شامل اضطراب و استرس، ترس، خشم، حالت تدافعی، عدم امنیت، خوشحالی، رضایت و ... که به بررسی هرکدام خواهیم پرداخت.
انواع حالات رفتاری و زبان بدن سگها
در زیر برخی از حالات رفتاری در تربیت سگها را بررسی میکنیم:
اضطراب و استرس
اگر سگ شما در شرایطی استرسزا قرار بگیرد و دچار عدم امنیت شود، رفتارهای هیجانی از خود نشان میدهد که یکی از دلایل این اضطراب میتواند تنها گذاشتن او توسط صاحبش باشد. درحالی که این احساس به سگ دست میدهد، ممکن است توانایی کنترل بزاق و همینطور دستشویی خود را نداشته باشد، چهرهاش ناراحت همراه با لرزش بدن باشد، حتی ممکن است شروع به جویدن برخی از وسایل کنند. در این زمان شما باید با نوازش و حتی دادن تشویقی به سگ خود، از استرس او کاسته و آرامش کنید. در حالت نگرانی و استرس سگ دمش را منقبض کرده و تکان میدهد و ممکن است بدنش را بیحرکت نگهدارد.
ترس و نگرانی
زمانی که سگتان از چیزی میترسد، اصلاً او را تنبیه یا دعوا نکنید چرا که ترسش چند برابر میشود. معمولاً وقتی یک سگ میترسد ممکن است حالتی تدافعی به خود بگیرد که در این حالت ممکن است حملهور شده و یا حتی گاز بگیرد. در حالت ترس سگ رفتار دیگری هم از خود نشان میدهد که دمش را بیحرکت در زیر بدنش قرار میدهد، گوشهایش رو به پایین قرار میگیرد و دست و پاهایش را در زیر خود و نزدیک به زمین قرار میدهد. ترس گاهی منجربه خشم و گاهی هم منجربه مظلومیت حیوان خواهد شد.
خشم و حمله
در این حالت نحوهی تنفس سگ تغییر کرده و شدید و نامنظم میشود، مدام دندانهایش را به نمایش میگذارد که نشان دهندهی حالت تهاجمیاش است، گوشهایش به سمت عقب خم شده و نزدیک سر قرار میگیرند. پارسهای شدید و پی در پی و حالت خشونت نشان دهندهی خشمگین بودن سگ شماست و در این حالت بهتر است به سگ خود نزدیک نشوید چرا که امکان حمله وجود دارد.
خوشحالی و رضایت
این حالت، ایدهآلترین مدل حیوان خانگی شماست. در این حالت او نسبت به شما و فضای اطرافش احساس اعتماد و امنیت میکند. سر به سمت بالا، بدن در حالت معمولی، دمش را کمی تکان میدهد اما نه به طور عصبی و دهانش نیمه باز و گاهی بسته است. وقتی سگ شما این حالتها را دارد بهراحتی میتوانید با او بازی کرده و نوازشش کنید، حتی دادن یک تشویقی خوشمزه او را خوشحالتر خواهد کرد.
پرقدرت و زورگو
این مدل از سگها همیش حالتی تهاجمی دارند که از نزدیک شدن بیش از حد به آنها باید خودداری کنید. چشمها همیشه حالت خشمگین دارد که به سوژههای اطرافشان هم با خشم نگاه کرده و احساس میکنند که نسبت به همه برتر هستند. سر و بدن در این حالت به سمت جلو خم است، گوشها هم به سمت جلو قرار میگیرند و دمشان که به سمت بالاست را آرام تکان میدهند. در برخی از موارد موهای بدن سگ به صورت سیخ سیخ درمیآید.
اعتماد و اطمینان
وقتی سگی به پشت روی زمین قرار میگیرد و به شما اجازه میدهد شکمش را نوازش کنید یعنی کاملاً به شما اطمینان دارد. در این حالت دستها و پاها به سمت بالاست، زبان از دهان بیرون است، دم و گوشها در حال تکان خوردن است.
صداها و آواهای مربوط به سگ ها
به جز حالات بدنی، حیوانات با آواهایی که از خود بروز میدهند هم حالتهای رفتاری خود را نشان میدهند. آواها در سگها معمولاً به صورت پارس کردن (واق واق کردن)، زوزه کشیدن، ناله کردن و خرناس کشیدن است.
خرناس کشیدن معمولاً مربوط به زمانی است که سگ ناراضی و خشمگین است البته در بعضی مواقع در حین بازی هم ممکن است خرناس بکشد که البته آن خرناس مربوط به جدی بودن در بازی است نه عصبانیت.
ناله کردن که در برخی موارد همراه با زوزه کشیدن است، میتواند دلیلی برای ناراحتی، درد داشتن، ناراضی بودن و حتی جلب توجه باشد که به این صورت نشان میدهند. شاید بعضی مواقع حتی نتوانید دلیل زوزه و یا نالهی سگ خود را تشخیص دهید.
زمانی که غریبهای وارد قلمروی یک سگ میشود، خواهید دید که آن سگ به شدت شروع به پارس کردن میکند که در برخی از نژادها منجر به حمله میشود و در برخی نژادها هم صرفاً برای جلب توجه صاحبشان و یا ترساندن غریبه است. سگها تعصب خاصی نسبت به محیط اطراف و قلمروی خود دارند که اگر سگ از نژاد نگهبان باشد، این تعصب بسیار شدیدتر خواهد بود.
لیس زدن
لیس زدن از دیگر رفتارهای ظاهری سگهاست که در تمامی نژادها این رفتار مشاهده میشود. لیسیدن به معنای محبت و توجه است و زمانی که سگتان شما را دوست دارد و یا میخواهد به نوعی از شما تشکر کند شما را لیس میزند. البته که پوست انسان طعمی متفاوت و خوشمزه برای سگها دارد که باعث میشود از لیسیدن لذت هم ببرند هرچند ممکن است شما از این حرکت خوشتان نیاید!
انواع محصولات بهداشتی، غذایی و تجهیزات مربوط به سگها را میتوانید از لینک زیر تهیه کنید.