ضرورت و اهمیت واکسیناسیون برای سگ بر کسی پوشیده نیست؛ زیرا همان‌طور که واکسن میتواند نقش مهمی در سلامت انسان‌ها و جلوگیری از ابتلا به بیماری‌ها داشته باشد در سگ‌ها نیز چنین نقشی دارد. واکسیناسیون سگ باعث میشود بدن حیوان خانگی شما در برابر بسیاری از خطرناک‌ترین بیماری‌های عفونی یا ویروسی تا حد زیادی مصونیت پیدا کند؛ بیماری‌های بسیار خطرناکی که می‌توانند جان سگ شما را به خطر بیندازند و تنها با یک واکسیناسیون برنامه‌ریزی شده می‌توان از این مسئله جلوگیری کرد. در مقاله امروز به ضرورت و اهمیت واکسیناسیون برای سگ می‌پردازیم تا پس از به سرپرستی گرفتن این حیوان خانگی هرچه سریع‌تر برای واکسن زدن او اقدام کنید.
ضرورت واکسیناسیون برای سگ در چیست؟
ضرورت واکسیناسیون برای سگ در مقاوم کردن سیستم بدنی این حیوانات در مقابل انواع بیماری‌هاست. در داخل واکسنی که به بدن سگ تزریق میشود آنتی‌ژن‌هایی وجود دارد که عملکرد آنها مشابه میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا است. تنها تفاوت این آنتی‌ژن‌ها در این است که آنها سگ را بیمار نمی‌کنند؛ بلکه باعث تحریک سیستم ایمنی بدن در برابر بیماری‌هایی می‌شوند که در آینده ممکن است سلامت حیوان را تهدید کنند. با استفاده از واکسیناسیون، بدن سگ آموزش می‌بیند که چگونه با انواع ویروس یا باکتری مقابله کند و زمانی که در آینده در مواجهه با این ویروس‌ها و باکتری‌ها قرار گرفت نحوه مقابله با آنها را از قبل آموزش‌دیده باشد.
سگ‌ها در طول عمر خود در مواجهه با بیماری‌های بسیار خطرناک و بالقوه کشنده مانند پاروو ویروس، سرفه لانه و هپاتیت هستند و ضرورت و اهمیت واکسیناسیون برای سگ در این است که بدن آنها در مقابل این بیماری‌های کشنده مقاوم شود.
به‌صورت خلاصه اهمیت واکسیناسیون برای سگ در موارد زیر خلاصه میشود:
- محافظت از سلامت حیوان خانگی در برابر بیماری‌های خطرناک
- محافظت از خانواده در برابر بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان
- محافظت از حیوانات خانگی دیگر
- کاهش دادن هزینه‌های مراقبت از سگ با جلوگیری از ابتلای او به بیماری‌ها
واکسیناسیون سگ از چه زمانی آغاز میشود؟
توله سگ‌ها تا 8 هفتگی از شیر مادر تغذیه می‌کنند و به دلیل اینکه شیر مادر حاوی «کلستروم» است بدن توله سگ‌ها در برابر بیماری‌ها مقاوم میشود. پس از گذشت 8 هفته، برنامه واکسیناسیون سگ آغاز میشود و هر سه هفته یک‌بار یک دوز یادآور زده میشود تا توله سگ به چهارماهگی برسد. پس از این دوره، سگ تا یک سال به واکسن نیاز ندارد و پس از آن باید سالانه دوز یادآور را دوباره تزریق کند. بسیار مهم است که توله سگ‌ها تا زمانی که به شکل کامل واکسینه نشده‌اند با سگ‌های دیگر ارتباط نداشته باشند. پس از اتمام واکسیناسیون نیز باید دو هفته صبر کرد و سپس اجازه داد که توله سگ با بقیه سگ‌ها در ارتباط باشد.
انواع واکسن سگ
به سگ‌ها دودسته واکسن تزریق میشود؛ دسته اول واکسن‌هایی ضروری هستند و باید حتماً تزریق شوند. دسته دوم واکسنهای غیرضروری هستند که با توجه به شرایط زندگی سگ، وضعیت جسمی و... برای زدن آنها تصمیم‌گیری میشود:
واکسنهای ضروری سگ
به شکل جهانی تعدادی از واکسن‌ها را برای سگ‌ها ضروری در نظر گرفته‌اند و باید حتماً زده شوند. این واکسن‌ها بر اساس میزان واگیردار بودن برخی بیماری‌ها و از طرفی شدت آن بیماری در سگ‌ها انتخاب شده‌اند و سرپرستان این حیوان خانگی باید به‌عنوان اولین وظیفه خود این واکسنهای ضروری را به سگ‌های خود بزنند.
واکسنهای اصلی سگ‌ها شامل واکسن چندگانه و واکسن هاری میشود که با زدن این واکسن‌ها بدن سگ شما در برابر بیماری‌های خاصی ایمنی پیدا می‌کند:
واکسن پارو ویروس در سگ
«پاروو ویروس» از جمله بیماری‌های ویروسی در سگ‌هاست که بسیار مسری است و میتواند اثرات بسیار جدی و منفی بر روی سگ‌های واکسن نزده، بگذارد. این بیماری بیشترین تأثیر را بر روی گوارش می‌گذارد و باعث استفراغ و اسهال خونی، بی‌اشتهایی، بی‌حالی، نفخ شکم، تب و درد می‌گردد. این بیماری تا 90 درصد باعث مرگ در سگ‌ها میشود. ازآنجایی‌که این بیماری درمان قطعی ندارد، به همین دلیل جزو واکسنهای ضروری سگ در نظر گرفته شده است.
واکسن لپتوسپیروز
عامل این بیماری که با نام تب شالیزار نیز شناخته میشود یک باکتری به نام لپتوسپیرا است. این بیماری در نواحی مرطوب که آبهای راکد وجود دارد (مثل شهرهای شمال کشور) شیوع بیشتری دارد. بیماری بسیار خطرناک و کشنده است و میتواند به انسان نیز منتقل شود. به همین علت در دسته واکسنهای ضروری قرار میگیرد.
واکسن دیستمپر در سگ‌ها
«دیستمپر» یک نوع بیماری ویروسی است که بیشترین نقش آن بر روی ریه، روده و سیستم عصبی است. بیماری دیسپمپر یک بیماری هزار چهره در سگ شناخته میشود که با شکل‌های متفاوتی در این حیوانات بروز پیدا می‌کند. ایمنی غیرفعال در برابر این ویروس در توله سگ‌هایی که مادرشان این واکسن را دریافت کرده ایجاد میشود؛ هرچند به‌مرور و پس از گذشت چند ماه این ایمنی کاهش پیدا می‌کند و نیاز به تزریق واکسن است. دیستمپر بیماری به‌شدت کشنده است و به همین دلیل یکی از واکسنهای ضروری در سگ‌ها محسوب میشود.
واکسن هپاتیت در سگ‌ها
بیماری هپاتیت یک بیماری واگیردار ویروسی است که باعث درگیرشدن کبد سگ میشود و میتواند به نقاط دیگر بدن سگ نیز سرایت کند. هپاتیت میتواند برای توله سگ‌ها بسیار کشنده باشد و به همین دلیل تزریق واکسن آن ضرورت دارد.
واکسن پارا آنفولانزا در سگ‌ها
«پارا آنفولانزا» نوعی آنفولانزا محسوب میشود که به رگ‌های خونی سگ حمله می‌کند و اگر سگ به نوع شدید آن مبتلا شود علائمی همچون سرفه خونی را خواهد داشت. این بیماری به‌شدت واگیردار است و به همین دلیل تزریق واکسن آن بسیار اهمیت دارد.
واکسن هاری در سگ‌ها
«هاری» یک بیماری کشنده محسوب میشود که هیچ درمان قطعی برای آن شناخته نشده است. هاری جزو کشنده‌ترین بیماری‌ها در سگ‌ها است و میتواند به انسان‌ها نیز منتقل شود و به همین دلیل زدن واکسن برای جلوگیری از ابتلا به آن در سگ‌ها بسیار اهمیت دارد. سگ‌ها بر اثر تماس با حیواناتی نظیر سگ آلوده، روباه، راکون و خفاش به هاری مبتلا می‌شوند. این بیماری ویروسی میتواند مغز و اعصاب نخاعی را در حیوانات و انسان‌ها مورد هدف قرار دهد.
جدای از واکسن‌هایی که از آنها نام بردیم ممکن است شما به نام واکسن LDHPP نیز بر بخورید. این واکسن در واقع مخفف 5 واکسن لپتوسپیروز، دیستمپر، هپاتیت (آدنوویروس)، پاراآنفلوآنزا و پارو ویروس است که در طول دوره واکسیناسیون سگ و معمولاً از 10 تا 12 هفتگی به این حیوانات تزریق می‌گردد. سگ در ۶ تا 8 هفتگی باید واکسنهای انفرادی دیستمپر و پارو ویروس را دریافت کند و در دوزهای بعدی از طریق واکسن LDHPP این واکسن‌ها نیز دریافت می‌شوند.
واکسنهای غیر ضروری سگ‌ها
واکسنهای غیرضروری سگ‌ها واکسن‌هایی هستند که با توجه به ویژگی‌های سگ شما و منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنید به سگ شما زده میشود. این واکسن‌ها عبارت‌اند از:
- واکسن کنل کاف
- واکسن بوردتلا
- واکسن بیماری لایم
مدت زمان موثر بودن هر واکسن:
- DHPP 3 سال
- هاری 3 سال
- لپتوسپیروز 1 سال
- آنفولانزای سگ 1 سال
- بیماری لایم 1 سال
- Bordetella (سرفه لانه) 6 ماه
عوارض جانبی واکسیناسیون سگ
به‌صورت کلی همه واکسن‌ها دارای عوارض جانبی هستند که ممکن است از خفیف تا شدید رخ دهند. این عوارض از چند دقیقه تا چند روز پس از تزریق واکسن ممکن است در این حیوانات به چشم بخورد و چندان جای نگرانی ندارد. از جمله عوارض جانبی واکسیناسیون سگ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
احساس خستگی و بی‌حالی
یکی از رایج‌ترین علائم واکسیناسیون سگ‌ها احساس خستگی و بی‌حالی سگ است که گاهی با تب خفیف نیز همراه است. این عوارض ظرف 1 تا 2 روز برطرف می‌شوند و جای نگرانی ندارند. درصورتی‌که این عوارض ادامه‌دار بودند حتماً با دامپزشک سگ خود مشورت کنید.
ایجاد برآمدگی در ناحیه تزریق
در بسیاری از سگ‌ها پس از تزریق یک برآمدگی کوچک متورم و سفت در ناحیه به وجود می‌آید که به دلیل هجوم سلول‌های ایمنی به آن منطقه است. این توده پس از چند هفته برطرف میشود؛ اگر دیدید که درحال‌رشد است و یا مدام دردناک میشود بهتر است حتماً سگ را نزد دامپزشک ببرید.
عفونت یا آبسه
به دلیل اینکه در هنگام تزریق ممکن است باکتری‌ها از طریق پوست یا بافت‌های زیرین وارد بدن شوند، آبسه یا عفونت سگ پس از تزریق بسیار محتمل است. اندکی تغییر رنگ پوست، ترشح، تورم و ناراحتی در سطح پوست بر اثر عفونت دیده میشود که طبیعی است؛ اما اگر احساس کردید سگ شما دچار درد و ناراحتی بسیار است، هرچه سریع‌تر با دامپزشک مشورت کنید.
آنافیلاکسی
آنافیلاکسی به یک واکنش آلرژیک بالقوه و تهدیدکننده زندگی گفته میشود که میتواند از چند دقیقه تا چند ساعت پس از تزریق واکسن در بدن سگ دیده شود. این عارضه با علائمی نظیر خارش، کهیر، تورم صورت، اسهال، استفراغ و مشکل در تنفس سگ همراه است که باید با مشاهده این علائم هرچه سریع‌تر سگ را به پزشک رساند تا جان خود را از دست ندهد.
آیا با وجود عوارض واکسن همچنان ضرورت واکسیناسیون برای سگ وجود دارد؟
جواب این سؤال مثبت است. عوارض واکسیناسیون سگ در برابر بیماری‌هایی که می‌توانند حیوان شما را تهدید کنند بسیار ناچیز هستند. در واقع بسیاری از عوارض واکسیناسیون در سگ‌ها مشاهده نمی‌شوند و یا به شکل بسیار ناچیز و خفیف به وجود می‌آیند؛ درصورتی‌که عدم تزریق واکسن میتواند باعث شود سگ شما به انواع بیماری‌های کشنده مبتلا شود و حتی جان خود را از دست بدهد. موارد گفته شده بیش‌ازپیش ضرورت و اهمیت واکسیناسیون برای سگ را نشان می‌دهند و به همین دلیل صاحبان این حیوانات خانگی نباید به واکسیناسیون سگ‌های خود بی‌توجه باشد؛ زیرا بدون توجه به این مسئله، به‌راحتی جان حیوان خود را به خطر می‌اندازند.
کلام پایانی
آگاهی از ضرورت و اهمیت واکسیناسیون برای سگ از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا سگ شما باید از حدود8 هفتگی واکسن زده شود تا در برابر بسیاری از ویروس‌ها، باکتری و انگل‌ها مقاوم شود. عدم واکسیناسیون سگ میتواند این حیوان را در معرض بیماری‌های خطرناکی قرار دهد و جان او را به خطر بیندازد؛ به همین دلیل انجام واکسیناسیون در بازه زمانی تعیین شده بسیار اهمیت دارد. واکسنهای سگ به دودسته ضروری و غیرضروری تقسیم می‌شوند که شما باید با مشورت با دامپزشک در طبق بازه زمانی مشخص این واکسن‌ها را به بدن سگ تزریق کنید تا از سلامت این حیوان محافظت شود.
منابع :
