تخمین زده می شود که حدود 720 میلیون گربه خانگی و یا بی سرپرست در سراسر جهان وجود دارد. تصور میشود این گربهسانان بازیگوش برای اولین بار در حدود 7500 سال قبل از میلاد اهلی شده‌اند و امروزه به یکی از اعضای محبوب خانواده‌ها در سراسر جهان تبدیل شده‌اند. شخصیت اسرارآمیز و ظاهر شایان ستایش گربهها سبب شده تا از آنها به‌عنوان یک حیوان خانگی فوق العاده محبوب یاد شود. اما هنوز چیزهای زیادی وجود دارند که ما درباره این حیوانات بامزه و بازیگوش نمی‌دانیم. در این مقاله به بررسی همه چیز در مورد گربه ها می‌پردازیم.
تاریخچه رابطه گربه ها با انسان
محققان اخیراً کشف کردند که در منطقه بین‌النهرین و ترکیه و در جزیره قبرس در دریای مدیترانه، گربهها هزاران سال قبل از اینکه در مصر وجود داشته باشند، در میان مردم زندگی می کردند. مصریان باستان از چهار هزار سال پیش شروع به اهلی کردن گربه وحشی آفریقایی کردند. در مصر باستان، مردم معتقد بودند که گربهها جادویی، الهی و خداگونه هستند. در واقع مصریان باستان الهه گربهسانان به نام «باستت» را می پرستیدند که به صورت نیمه گربه و نیمه زن به تصویر کشیده می‌شد.
در حدود سه هزار سال قبل از میلاد مسیح، مردم چین شروع به اهلی کردن گربه کردند. در طول سلسله سونگ (960-1279)، مردم گربهها را به عنوان حیوانات خانگی وفادار گرامی می‌داشتند. هنرمندان آنها را در نقاشی‌ها و مجسمه‌ها به تصویر می‌کشیدند. فرهنگ چینی گربه را نماد خوش شانسی می‌دانست. در طول قرون وسطی، بسیاری از مردم گربهها را شیطانی می‌دانستند و آنها را با تاریکی و جادو مرتبط می‌کردند. در نتیجه پاپ‌ها و مقامات عالی‌رتبه گربهها را محکوم کردند و حیوانات اغلب شکنجه و کشته شدند.
گربهها به همراه مهاجران اروپایی وارد آمریکای شمالی و جنوبی شدند. هنگامی که مهاجران شروع به زراعت کردند، گربهها از طریق توانایی طبیعی خود در شکار، راندن جوندگان و خدمت به‌عنوان حیوانات خانگی همراه وفادار، به ایجاد پیوند منحصر به فرد انسان و حیوان کمک کردند. امروزه، گربه خانگی با نزدیک به 74 میلیون گربه در خانه‌ها، محبوب‌ترین حیوان خانگی در سراسر جهان است.
اهلی کردن گربه ها
این موضوع نباید به عنوان «اهلی سازی» در نظر گرفته شود! گربهها در طول اهلی شدن دستخوش تغییرات عمده‌ای نشده‌اند و شکل و رفتار آنها بسیار شبیه به اجداد گربه وحشی خود باقی مانده است. این حیوانات کاملاً قادر به زنده ماندن در طبیعت هستند. دو نظریه اصلی در مورد اهلی کردن گربه ها وجود دارد. اولی این است که از گربهها برای کنترل حیوانات موذی استفاده میشوند و دومی نیز مربوط به تعامل دوستانه انسان با گربهها است.
احتمال دومی حداقل در مراحل اولیه اهلی کردن بیشتر است زیرا اگر هدف انسان کنترل حیوانات موذی بود، حیوانات دیگری مانند موش خرما و سگ بسیار مؤثرتر و کارآمدتر بودند. در هر دو سناریو، چندین ویژگی گربهها از جمله جثه کوچک، ماهیت اجتماعی، زبان بدن، عشق به بازی، هوش بالا و شاید تمایل ذاتی گربهسانان به رام شدن، ممکن است اهلی شدن آنها را تسهیل کرده باشد.
به بیان دقیق، بیشتر گربهها واقعا اهلی نیستند. با این حال، یکی از جذابیت‌های اصلی گربه‌داری در دنیای مدرن این است که گربهها در عین رام بودن، تغییر چندانی نسبت به خویشاوندان وحشی خود ندارند و ویژگی‌های بنیادی خود را هنوز حفظ کرده‌اند. گربه‌های خانگی همچنین گرمای شدید را تحمل می‌کنند، تا زمانی که دمای پوست از 52 درجه سانتیگراد بیشتر نشود، علائم ناراحتی را از خود نشان نمی‌دهند.
معرفی انواع نژادهای گربه
انجمن بین‌المللی گربه، بزرگترین ثبت ژنتیکی گربه‌های شجره‌دار در جهان، هفتاد و سه نوع نژاد مختلف را به رسمیت می‌شناسد. اما انجمن طرفداران گربه (CFA)، بزرگترین سازمان ثبت گربه در آمریکا در سال 2022 چهل و پنج نژاد مختلف را به رسمیت می‌شناسد. فدراسیون بین المللی گربه، با سازمان‌های عضو در چهل کشور، چهل و هشت نژاد را به چهار دسته تقسیم می‌کند.
چند دلیل وجود دارند که چرا انجمن‌های مختلف نژاد گربهها را متفاوت می‌دانند. ساده‌ترین دلیل، طبقه بندی کلی آن‌هاست. برخی از سازمان‌های ثبت، گربه های غیر شجره‌ای که نام و نژاد والدینشان به تعداد معینی از نسل‌ها برمی‌گردد را در نظر نمی‌گیرند. علاوه بر این، برخی از انجمن‌ها شامل چندین نوع گربه در یک طبقه بندی میشوند، در حالی که برخی دیگر آنها را به دسته‌های مختلف تقسیم می‌کنند. بنابراین، اینکه چند نژاد گربه وجود دارند، هیچ عدد مشخصی وجود ندارد.
10 تا از برترین و معروفترین نژادها عبارت‌اند از:
- گربه اگزوتیک مو کوتاه (Exotic Shorthair Cat)
- گربه راگدول (Ragdoll Cat)
- مو کوتاه بریتانیایی (British Shorthair)
- گربه های ایرانی (Persian Cat)
- گربه مین کون (Maine Coon)
- گربه مو کوتاه آمریکایی (American Shorthair)
- اسکاتیش فولد (Scottish Fold)
- گربه اسفینکس (Sphynx Cats)
- گربه حبشی (Abyssinian Cats)
- گربه دوون رکس (Devon Rex Cats)
نگاهی دقیق‌تر به گربه‌های خیابانی
گربه‌های بی‌سرپرست زندگی کوتاه و سختی در خیابان‌ها دارند. این گربهها هرگز از پیری نمی‌میرند. بیماری‌های مسری مانند کلسی ویروس، ایدز و لوسمی گربهسانان (FIV-FleV) و پریتونیت عفونی (FIP) در گربه‌هایی که در فضای باز رها میشوند، شایع هستند. بریدگی‌های جزئی یا زخم‌های ساده می‌توانند به عفونت‌های شدید تبدیل و منجر به انواع بیماری‌های گربه شوند. عفونت‌های تنفسی فوقانی می‌توانند باعث شوند که چشم‌ها و بینی گربهها به قدری درگیر شوند که به سختی قادر به دیدن یا نفس کشیدن باشند.
برخی دیگر به دلیل از دست دادن خون یا کم خونی ناشی از وجود کرم‌ها، کک و کنه ها در گربه و جراحات درمان نشده جان خود را از دست می‌دهند. عفونت‌های دستگاه ادراری که اغلب منجر به انسداد ادرار در گربه‌های نر میشود، در صورت درمان نشدن باعث مرگ آهسته و طاقت فرسای این موجودات زیبا میشوند.
اگر گربهها به طور معجزه آسایی از این خطرات فرار کنند، ممکن است همچنان طعمه مرگ‌های دردناک به دست افراد بی‌رحم شوند. از سویی دیگر، یک گربه وحشی ممکن است به ندرت یاد بگیرد که همنشینی انسان را بپذیرد و در یک خانه زندگی کند. بدین دلیل که این خانه طبیعی گربه نیست و این وضعیت برای گربه بسیار استرس‌زاتر از زندگی در خارج از کلنی است. اما خدمات عقیم سازی گربه‌های خیابانی می‌تواند راهی موثر برای کنترل این حیوانات در سطح شهرها باشد.
آیا کودکان در ارتباط با حیوانات خانگی ایمن هستند؟
در ادامه چند نکته مفید وجود دارند که تضمین می‌کنند فرزندان و حیوانات خانگی شما رابطه‌ای امن و شاد با هم خواهند داشت:
- هرگز کودک خردسال را بدون نظارت رها نکنید. حوادث حتی با قابل اعتمادترین حیوانات خانگی نیز اتفاق میفتند.
- هرگز به هیچ حیوانی هنگامی که در حال غذا خوردن، خوابیدن و حتی زمانی که در از بچه‌هایش مراقبت می‌کند، نزدیک نشوید.
- همیشه یک حیوان را به آرامی، بدون کشیدن و هرگز از پشت نوازش نکنید.
- هنگام نزدیک شدن به حیوان، صداهای بلند یا حرکات ناگهانی ایجاد نکنید.
- اگر بزرگسال می‌گوید حیوان خانگی رفتاری دوستانه دارد، دست خود را طوری دراز کنید که کف دست به سمت بالا باشد و به آرامی آن را به سمت بینی حیوان خانگی حرکت دهید تا بو بکشد.
- به چشم، گوش، بینی، دهان یا اندام تناسلی حیوان دست نزنید.
- از تماس با مدفوع سگ یا گربه که می‌تواند بیماری را منتقل کند، خودداری کنید. کودکان خردسال به ویژه وسوسه میشوند که دستشان را به داخل ظرف خاک گربه ببرند. اما این کار خطرناک است.
- اجازه ندهید کودکتان در مواقعی که هیجان شدید دارد، به حیوان خانگی دست بزند یا نزدیک او بایستد.
- اجازه ندهید کودکتان سوار حیوانات خانگی بزرگ مانند سگ‌ها شود.
مطمئن شوید که فرزندانتان متوجه میشوند که حیوان خانگی موجودی زنده است که باید به او احترام بگذارد. حیوانات نیازها و احساسات مخصوص به خود را دارند. به همین دلیل، باید به بچه‌های خود از کودکی یاد بدهید که چطور با حیوانات خانگی تعامل داشته باشند. شما می‌توانید آموزش‌های لازم را از دامپزشک دریافت کنید.
در هوای سرد چگونه از حیوان خانگی خود مراقبت کنیم؟
آیا می‌دانستید که هوای سرد تهدیدی جدی برای حیوان خانگی شما محسوب میشود؟ پوشش مو حفظ گرمای کامل برای حیوان نیست به همین خاطر مراقبت از گربه در هوای سرد ضرورت زیادی دارد. از تحمل حیوان خانگی خود در برابر هوای سرد آگاه باشید. پتوها و حوله‌های ضخیم راه بسیار خوبی برای کمک به گرم نگه داشتن حیوان شما پس از بیرون رفتن از خانه هستند.
حیوانات خانگی مو کوتاه سرما را سریع‌تر احساس می‌کنند زیرا محافظت کمتری دارند. حیوانات خانگی که قد کوتاهی دارند و بدنشان به زمین نزدیک‌تر است، سریع‌تر سرما به بندشان منتقل میشوند زیرا بدن آنها بیشتر با برف یا یخ تماس پیدا می‌کند.
هوای سرد ممکن است برخی از شرایط پزشکی مانند آرتریت را بدتر کند. به عنوان مثال، حیوانات خانگی مبتلا به دیابت یا بیماری قلبی ممکن است در هوای زمستانی برای تنظیم دمای بدن خود مشکل داشته باشند. همچنین، پس از هر پیاده روی، پاها و شکم حیوان خانگی خود را خشک کنید تا یخ، نمک و مواد شیمیایی پاک شوند. کم آبی بدن در هوای سرد می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. اگر حیوانات خانگی شما بیرون هستند، مطمئن شوید که کاسه‌های آب آنها با آب تمیزی پر شده‌اند.
آب گودال‌ها یا دریاچه‌ها می‌توانند باعث مشکلات گوارشی حیوان خانگی شما شود و حتی ممکن است حامل انگل یا سموم باشند. مواد شیمیایی مورد استفاده برای آب کردن برف یا محافظت از باغ‌ها در زمستان برای حیوانات خانگی خطرناک هستند. همه ما میدانیم که ماشین‌های گرم خطری برای حیوانات خانگی هستند. پس مطمئن شوید که گربه شما در زیر ماشین نخوابیده باشد.
لیزر بازی با گربه، آری یا نه؟
گربه ها به غنی سازی و محرک‌های محیطی نیاز دارند تا به آنها کمک کنند ورزش کرده و سالم بمانند. بازی با نشانگرهای لیزری هنگامی که به درستی استفاده شود، یک فعالیت سرگرم کننده خواهد بود. اگر نور لیزر را مستقیماً به چشم گربه خود بتابانید، ممکن است به بینایی گربه خود آسیب برسانید. نور لیزر می‌تواند شبکیه چشم گربه بسوزاند. به گفته آکادمی چشم پزشکی آمریکا، هر چه وات نور لیزر بالاتر باشد، خطرناک‌تر است. حتی پس از قرار گرفتن در معرض لحظه‌ای نور رخ دهد.
هنگام لیزر بازی با گربه، اقدامات ایمنی زیر را انجام دهید:
- از یک چراغ کم وات با حداکثر توان خروجی 5 میلی وات استفاده کنید.
- هرگز نور را مستقیماً به چشم گربه خود نتابانید.
- اسباب بازی لیزری را در مکانی امن که گربه شما نتواند به آن دسترسی پیدا کند، نگهداری کنید.
این دستورالعمل‌ها برای هر منبع نوری از جمله چراغ قوه‌ها که احتمالاً گربه شما نیز دوست دارد به دنبال نقطه‌های روشن آن باشد، صدق می‌کنند.
اثرات روانشناختی اشاره گرهای لیزری برای گربه ها
بازی با اسباب بازی‌های لیزری نیز ممکن است بر روان دوست پشمالوی شما تأثیر بگذارد. اسباب بازی‌هایی مانند نشانگرهای لیزری ممکن است گربه شما را ناامید کنند. از آنجایی که گربهها شکارچیان طبیعی هستند، اگر نتوانند با هجوم بردن و گرفتن طعمه خود تجربه شکار را داشته باشند، ناامید میشوند. دلیل اینکه گربه ها در وهله اول به نشانگرهای لیزری علاقه دارند، این است که حرکات سریع نقطه نور، حرکات یک موجود زنده را تقلید می‌کند. بنابراین توصیه میشود در صورت استفاده از این روش، بعد از هر بار شکار نور توسط گربه، حتماً به گربه خود یه تکه کوچک غذای گربه یا تشویقی دهید تا حکم شکار را داشته باشد و از ناامید شدن گربه جلوگیری شود.
گربه ها نقطه متحرک را زنده می‌بینند و این برایشان ارزش گرفتن را دارد. اگر گربه شما نور لیزر را تعقیب کند و به محیط اطراف خود توجهی نداشته باشد و به دیوار یا مبلمان برخورد کند، نشانگرهای لیزری عاملی خطرناک خواهند بود. اگر تصمیم به استفاده از نشانگر لیزری دارید، مطمئن شوید که این کار را در فضایی باز انجام دهید که به احتمال زیاد به گربه شما آسیبی نرساند.
آیا گربه ها دید در شب دارند؟
گربهها نمی‌توانند در تاریکی مطلق ببینند اما بینایی آنها برای تمام ماجراجویی‌های شبانه بسیار پیشرفته‌تر از انسان‌ها است. دلیل عالی بودن دید در شب گربهها، به دلیل طراحی هوشمندانه چشمان آن‌هاست. این حیوانات دارای قرنیه منحنی و عدسی بزرگ هستند و در نور کم مردمک چشمشان می‌تواند تا حد دایره‌های کامل گشاد شود تا حداکثر نور را داشته باشد.
علاوه بر این، گیرنده‌های نوری در چشم گربهها کاملاً با انسان متفاوت هستند. گربهها سلولهای مخروطی شکل بیشتری دارند که مسئول دید محیطی و حس حرکت در شب هستند، در حالی که انسان‌ها مخروط‌های بیشتری داشته که باعث میشوند رنگ‌ها و نور روز را بهتر ببینند.
گربه ها دارای یک لایه سلولی هستند که لایه‌ای بازتاب کننده است و نور را به شبکیه بازتاب می‌کند. این لایه بافت بازتابنده نور را به سلولهای حسی باز می‌گرداند و به شبکیه اجازه می‌دهد تا بیش از 50 درصد نور موجود را دریافت کند. این لایه همچنین باعث درخشش چشم گربهها در شب میشود.
ممکن است اغلب فکر کرده باشید که چرا چشمان گربه شما در طول روز یک خط عمودی مستقیم است، و در شب یا زمانی که آنها احساس بازیگوشی می‌کنند، کامل گرد میشوند. این مهم بدین دلیل است که وقتی مردمک‌های چشم‌ها شکاف عمودی دارند، به آنها اجازه می‌دهد تا نور کمتری وارد چشم آنها شود و از آسیب به سلولهای شبکیه چشم جلوگیری میشود و برعکس در نور کم مردمک باز میشود تا نور بیشتری وارد چشم شود. جالب است بدانید میدان دید گربهها 200 درجه و در انسان‌ها میدان دید 180 درجه است. این بدان معناس که گربهها میدان دید وسیع تری دارند.
کلام آخر
داشتن گربه برای افراد مختلف می‌تواند معانی مختلفی داشته باشد. برخی می‌خواهند گربه‌ای را در آغوش بگیرند یا روی پاهایشان بنشیند. دیگران دوست دارند با گربه خود بازی کنند. مهم این است که سعی کنید گربه‌ای را پیدا کنید که با شما ارتباط خوبی برقرار کند. همه گربهها یکسان نیستند و نحوه رفتار هر گربه با شما می‌تواند به شخصیت ذاتی و تجربیات اولیه حیوان بستگی داشته باشد. در هر صورت، شما باید اطلاعات خودتان را در مورد این حیوان افزایش دهید تا بتوانید هم از گربه خوب نگهداری کنید و هم تعامل سازنده‌ای با دوست پشمالوی خود داشته باشید.
منبع:
