یک تشخیص بالینی و آزمایشگاهی رایج در سگ‌ها و گربه‌ها کم‌خونی (آنمی) است. کم‌خونی به معنای کاهش میزان گلبول‌های قرمز خون است. گاهی اوقات طبقه بندی دقیق کم‌خونی دشوار است. سگ ها و گربه ها هم مانند ما انسان ها ممکن است به کم خونی دچار شوند اما علل این کم خونی تا اندازه ای با آنچه در انسان ها رخ می دهد متفاوت است. اگرچه که درمان کم خونی تا حدودی با انسان ها مشترک خواهد بود.
یکی از علائم بالینی کم‌خونی، غشاهای مخاطی رنگ پریده هستند. گلبول‌های قرمز برای بدن حیوان ضروری هستند زیرا اکسیژن را به بقیه بدن می‌رسانند و دی‌اکسید کربن را از بافت‌ها دور می‌کنند. هموگلوبین، پروتئین درون این سلول‌ها است و اکسیژن را حمل می‌کند. کم خونی این روند را مختل می‌کند و زندگی حیوان را دستخوش تغییرات می‌کند. برای درک عمیق‌تر علل و راه‌های درمان کم‌خونی در سگ‌ها و گربه‌ها، این مقاله را بخوانید.
کم خونی در گربه ها
یکی از انواع بیماری‌های گربه، کم خونی است. کم‌خونی (آنمی) اصطلاحی است که دامپزشکان برای توصیف کاهش گلبول‌های قرمز خون استفاده می‌کنند. گلبول‌های قرمز خون مجهز به یک مولکول حاوی آهن به نام هموگلوبین هستند. این مولکول خاص به گلبول‌های قرمز اجازه میدهد تا اکسیژن را از ریه‌ها گرفته و به اندامهای مختلف بدن منتقل کنند.
هنگامی که گلبول‌های قرمز خون کم باشند؛ گربه دچار علائم مربوط به کمبود اکسیژن از جمله مشکلات تنفسی می‌شود. کم خونی می‌تواند نتیجه بیماری، ناهنجاری‌های هورمونی، ناهنجاری‌های مغز استخوان، تغذیه یا حتی برخی مسمومیت‌ها باشد.
علائم کم خونی در گربه ها
گلبول‌های قرمز اکسیژن و مواد مغذی را به بدن حمل می‌کنند، بنابراین کاهش سطح این گلبول‌های قرمز باعث علائم بالینی مرتبط با این کمبودها می‌شود. این علائم عبارتند از:
- نداشتن فعالیت و ورزش
- بی‌حالی
- کاهش اشتها
- رنگ پریدگی غشاهای مخاطی (مثل لثه)
- یرقان (زرد شدن غشاهای مخاطی و داخل گوش)
- پیکا (ولع و مصرف عناصر غیرغذایی مثل خوردن گچ و خاک)
- تاکی کاردی (افزایش ضربان قلب)
- تاکی پنه (افزایش تعداد تنفس)
- ضعف بدنی
علل کم خونی در گربه ها
علل کم‌خونی ترمیمی عبارتند از:
- هیپوفسفاتمی: کمبود فسفات خون که در گربه‌های دیابتی شایع است.
- کم‌خونی نوزادی: یک بیماری با واسطه ایمنی است که باعث کم‌خونی همولیتیک در بچه گربه‌ها می‌شود.
- اختلالات ارثی گلبول قرمز که در نژادهای سومالی و حبشی شایع است.
- عفونت‌های ویروسی، باکتریایی و سایر ارگانیسم‌های عفونی مانند: بیماری ویروس نقص ایمنی گربه‌سانان و لوسمی گربه‌سانان (FIV-FeLV).
- سموم مانند فلزات، مواد شیمیایی، غذاهایی مانند سیر، پیاز، باقلا، و برخی گیاهان
- داروهای انسانی مانند استامینوفن و آسپرین
علل کم‌خونی غیرجبرانی عبارتند از:
- میلوفیبروزیس: نوع خاصی از سرطان مغز استخوان است که باعث بزرگ شدن کبد و طحال می‌شود.
- میلودیسپلازی: نوع خاصی از سرطان که باعث اختلال در مغز استخوان می‌شود.
- لوسمی اولیه: نوعی سرطان گلبول سفید
- عدم تولید گلبول‌های قرمز خالص: کاهش شدید گلبول‌های قرمز خون که تنها با عفونت ویروسی مرتبط است.
- کم‌خونی آپلاستیک: اختلالی که در آن مغز استخوان توانایی خود را برای رشد سلول‌های خونی جدید از دست میدهد.
- کم‌خونی متعاقب بیماری‌های مزمن: کم‌خونی نتیجه یک عفونت التهابی طولانی مدت، پرکاری تیروئید، اختلال هورمونی یا تومور است.
- کمبودهای تغذیه‌ای مانند کمبود آهن
تشخیص کم خونی در گربه ها
کم‌خونی در گربه‌ها را میتوان از طریق بررسی تاریخچه پزشکی گربه، معاینه فیزیکی، آزمایشات تشخیصی معمول و از طریق مشاوره با صاحب گربه تشخیص داد. دامپزشک می‌خواهد یک تشخیص افتراقی روی گربه شما انجام دهد تا احتمال بلعیدن یک ماده سمی، عفونت و نارسایی اندام که معمولاً باعث کم خونی می‌شود را از بین ببرد. آزمایش ادرار و آزمایش خون احتمالاً آزمایشاتی برای تشخیص بیشتر گربه‌سانان مشکوک به کم‌خونی هستند. این آزمایش‌ها عبارتند از:
- شمارش کامل سلول‌های خونی CBC: شمارش کامل سلول‌های خونی سطح گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها را اندازه‌گیری می‌کند که اطلاعات مهمی را در اختیار دامپزشک قرار میدهد.
- درصد حجم گلبول‌های قرمز خون (CPV) یا هماتوکریت: درصد حجم خون اشغال شده توسط گلبول‌های قرمز را بیان می‌کند که اطلاعات مهمی در مورد توانایی خون برای حمل اکسیژن ارائه میدهد.
- اسمیر خون: آزمایشی است که برای شناسایی ناهنجاری‌های سلول‌های خونی انجام می‌شود و بی‌نظمی‌ها را در اندازه و شکل سلول‌ها نشان میدهد.
- نمونه برداری مغز استخوان: در این روش با یک سوزن ظریف، مغز استخوان را از داخل استخوان‌ها برای مشاهده و بررسی استخراج می‌کنند.
درمان کم خونی در گربه ها
اگر کم‌خونی گربه شدید باشد؛ دامپزشک ممکن است قبل از درمان به علت زمینه‌ای سطح پایین گلبول‌های قرمز خون، درخواست انتقال خون کند. گربه باید قبل از دریافت خون، آزمایش خون بدهد زیرا گروه خونی نادرست می‌تواند منجر به واکنش‌های نامطلوب در حیوان شود.
اگر کم‌خونی ناشی از انواع عفونت‌ها، ماده سمی، نارسایی ارگان‌های بدن، کمبود هورمون یا کمبود مواد مغذی باشد، دامپزشک درمان را بر اساس علت خاص تجویز می‌کند.
بهبود کم خونی در گربه ها
گربه‌سانانی که تزریق خون دریافت کرده‌اند بسته به شدت بیماری ممکن است چند روز در بیمارستان بستری شوند. کم‌خونی غیر جبرانی گربه‌ها به درمان مستمر و پیگیری‌های دامپزشکی نیاز دارد تا تعداد گلبول‌های قرمز در گردش خون متعادل شود و از یک وضعیت کم‌خونی تهدید کننده زندگی جلوگیری گردد. موارد کم‌خونی ترمیمی در اکثر موارد به محض رسیدگی و درمان بیماری زمینه‌ای به حالت عادی باز می‌گردند.
کم خونی در سگ ها
گلبول‌های قرمز خون به انتقال اکسیژن به همه اندامهای بدن از ریه‌ها و دور کردن دی اکسید کربن از اندامهای بدن کمک می‌کنند. گلبول‌های قرمز خون در مغز استخوان سگ‌ها تولید می‌شوند و حدود سه ماه، در گردش خون هستند. هنگامی که بدن سگ‌ها به اندازه کافی هموگلوبین یا گلبول قرمز تولید نمی‌کند، سگ شما ممکن است ضعیف و بی‌حال شود و علائم خاصی را از خود نشان دهد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم کم‌خونی سگ خود را نزد دامپزشک ببرید.
علائم کم خونی در سگ ها
علائم و نشانه‌های کم‌خونی در سگ‌ها عبارتند از:
- لثه‌های رنگ پریده
- رنگ پریدن چشم یا گوش
- مدفوع سیاه
- نبض تند
- تنفس سریع و پی در پی
- استفراغ
- ضعف یا بی‌حالی
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن
- تورم در صورت یا فک
علل کم‌خونی در سگ‌ها
یکی از انواع بیماری‌های سگ، کم خونی است. کم خونی می‌تواند نتیجه بیماری، اختلالات هورمونی یا مغز استخوان، تغذیه نامناسب یا مسمومیت باشد. برخی از علل شایع کم‌خونی سگ عبارتند از:
- از دست دادن خون شدید در نتیجه تصادف یا جراحت
- بیماری‌های منتقله از طریق کنه مانند بیماری لایم
- بیماری‌های خود ایمنی
- کم کاری تیروئید
- از دست دادن خون ناشی از عفونت انگلی
- بیماری کوشینگ
- بیماری‌های عفونی مانند دیستمپر سگ
- سرطان
تشخیص کم خونی در سگ
دامپزشک شما اغلب آزمایش‌های خونی را برای تعیین تعداد گلبول‌های قرمز سگ، هرگونه انگل موجود در بدن و عملکرد کبد و پانکراس او و هم‌چنین آزمایش ادرار برای بررسی عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs) توصیه می‌کند. درمان کم‌خونی به نوع و علت آن بستگی دارد. دامپزشک شما بسته به علت کم‌خونی و نوع آن، درمان مناسب را توصیه می‌کند.
درمان کم‌خونی سگ
راه‌های درمان یا مدیریت کم‌خونی سگ شامل موارد زیر است:
- مایع درمانی وریدی
- درمان آنتی بیوتیکی در صورت عفونت باکتریایی
- انتقال خون در صورت از دست دادن خون شدید
- انتقال مغز استخوان
- داروی گوارش
- ضدانگل برای از بین بردن انگل
پیشگیری از کم خونی در سگ ها
عفونت گسترش یافته توسط کک و کنه یکی از شایع‌ترین علل کم‌خونی در سگ‌ها است بنابراین ادامه دادن درمان‌های منظم در برابر آفات و انگل‌ها ضروری است. شما هم‌چنین می‌توانید با دور نگه داشتن سگ خود از داروهای انسانی و اجتناب از قرار گرفتن در معرض مواد سمی و غذاهای انسانی مانند سیر و پیاز به سلامت حیوان خود کمک کنید. درمان کم‌خونی به نوع و علت آن بستگی دارد. دامپزشک شما بسته به علت کم‌خونی و نوع آن، درمان مناسب را توصیه می‌کند.
انواع کم خونی در سگ ها و گربه ها
کم‌خونی در سگ‌ها و گربه‌ها به دو دسته جبران شونده یا غیر جبران شونده طبقه بندی می‌شود. در کم‌خونی جبرانی، مغز استخوان حیوان با افزایش تولید گلبول‌های قرمز به کاهش سطح گلبول‌های قرمز در گردش پاسخ میدهد.
موارد تخریب گلبول‌های قرمز و خونریزی معمولاً به عنوان جبران شونده طبقه بندی می‌شوند. در کم خونی غیرجبرانی، مغز استخوان حیوان به سطح پایین گلبول‌های قرمز پاسخ نمی‌دهد و مولکول‌های هموگلوبین جدیدی تولید نمی‌کند. در ادامه به طور کامل در مورد انواع کم‌خونی در سگ‌ها و گربه‌ها صحبت می‌کنیم.
کم خونی جبرانی (ترمیمی)
کم‌خونی جبرانی در اثر از دست دادن خون یا کوتاه شدن طول عمر گلبول‌های قرمز (همولیز) ایجاد می‌شود. کاهش پروتئین خون نشان دهنده خون ریزی و از دست دادن خون است نه همولیز، زیرا بیمارانی که دچار خونریزی می‌شوند گلبول‌های قرمز را همراه با پروتئین‌های پلاسما از دست می‌دهند.
در صورتی که حیوان خانگی شما دچار جراحت و ضربات شدید شود ممکن است از سطح بدن خود و یا به صورت داخلی بخش زیادی خون از دست بدهد و عوارض کم خونی در او بروز کند اما بسیاری از خون ریزی ها ممکن است از نظر شما دور بماند؛ مثل خون ریزی های دستگاه گوارش که در اثر التهابات معده و روده به وجود می‌آید. بروز این خون‌ریزی‌ها تحت عناوین کلی گاستریت و انتریت در حیوانات خانگی می تواند مولد بروز زخم های گوارشی و خون ریزی در محل زخم ها و ایجاد کم خونی باشد.
بنابراین در صورتی که حیوان خانگی شما در مدفوع خود خون تیره و سیاه و یا خون روشن دارد می بایست سریعا با دامپزشک موضوع را مطرح نمایید تا جلوی از دست رفتن خون و بروز کم خونی در سگ ها و گربه را بگیرید.
هنگامی که دامپزشک مشکوک به از دست دادن خون است، معمولاً غلظت پلاکت و زمان انعقاد را ارزیابی می‌کند. تعیین زمان خونریزی مخاط گونه (BMBT) یک آزمایش آسان برای عملکرد پلاکت در عمل است. در موارد مزمن از دست دادن خون، پاسخ مغز استخوان کاهش می‌یابد زیرا در طول زمان کمبود آهن ایجاد می‌شود. غلظت هموگلوبین گلبول‌های قرمز یک پارامتر جدید در دسترس است که کمبود آهن را زودتر تشخیص میدهد.
برای تشخیص کم‌خونی با واسطه ایمنی از آزمایش کومبز استفاده می‌شود. در صورتی که تست کومبز نتیجه مثبت بدهد، همولیز با واسطه ایمنی تأیید می‌شود. آزمایش کومبز، مستقیم آنتی‌بادی‌ها را روی سطح گلبول قرمز تشخیص میدهد.
کم خونی غیر ترمیمی یا غیرجبرانی
علت کم‌خونی غیرجبرانی بسیار متنوع‌تر است. در بیماری‌های مزمن، خون‌سازی کاهش پیدا می‌کند. در این مورد بررسی اعضای بدن به ویژه کلیه‌ها و کبد توصیه می‌شود. نارسایی مزمن کلیه باعث کاهش خون‌سازی در مغز استخوان از طریق کاهش تولید اریتروپوتین می‌شود.
افزایش فعالیت آنزیم‌های کبدی و افزایش آزمایش‌های عملکرد کبد ممکن است نشان دهنده کاهش تولید پروتئین‌ها باشد که برای تولید هموگلوبین در مغز استخوان ضروری هستند. افزایش بیلی‌روبین غیر کونژوگه نیز می‌تواند نشان دهنده کم‌خونی همولیتیک باشد و با رنگ زرد پلاسما تشخیص داده می‌شود. در کم‌خونی غیرجبرانی بدون علت، معاینه مغز استخوان بهترین راه برای تشخیص است.
همان‌طور که می دانید کلیه اجزای خون یعنی سلول های خونی هم‌چون گلبول‌های سفید و قرمز در مغز استخوان تولید می شوند بنابراین این کارخانه عظیم می بایست به درستی به تولید محصولات خونی بپردازد و در صورتی که به هر دلیل نتواند به درستی عمل کند کم خونی رخ خواهد داد. تضعیف مغز استخوان ممکن است به دلایل مختلفی هم‌چون بیماری های خود ایمن و سرطان ها ایجاد شود.
کمبود مواد مغذی بروز کم خونی در سگ ها و گربه ها
با توجه به تغذیه متداول، سوء تغذیه امروزه یک بیماری نادر است، با این حال، اگر سایر علل کم‌خونی رد شده باشد؛ سوءتغذیه باید به عنوان تشخیص افتراقی در نظر گرفته شود. در فقر آهن، آهن کافی برای وارد شدن به هموگلوبین وجود ندارد و کم‌خونی هیپوکرومیک در مراحل بعدی حتی میکروسیتیک ایجاد می‌شود. کمبود مس نیز باعث تولید معیوب هموگلوبین می‌شود. ارزیابی وضعیت مس در سرم روش انتخابی برای تایید کمبود مس است.
تاثیر انگل‌های خونی در بروز کم خونی سگ ها و گربه ها
انگل عبارت است از هر موجود زنده دیگری که به نحوی برای بقای خود به حیوان خانگی ما نیازمند است و غذای خود را از بدن موجودات زنده دیگر هم‌چون حیوان خانگی ما تامین می کند. انگل ها می توانند به صورت داخلی، خونی و یا خارجی باشند که در همه وارد به سادگی می توانند مسبب بروز کم خونی در حیوان خانگی ما باشند.
انگل های گوارشی با اتصال قطعات دهانی مکنده خود به جدار دستگاه گوارش شروع به مکیدن خون و یا استفاده از مواد غذایی موجود در حفره مجاری گوارشی می کنند و باعث کم خونی و ضعف حیوان می‌شوند. هم‌چنین در ترشحات بزاقی آنها نوعی ماده ضد انعقاد وجود دارد که بتوانند بدون لخته شدن از خون حیوانات استفاده کنند.
بنابراین پس از آنکه به اندازه کافی خون خواری کردند و از جدار دستگاه گوارش جدا شدند تا مدتی خون ریزی ادامه پیدا خواهد کرد و این امر باعث می شود حیوان خانگی شما خون بیشتری را از دست بدهد و مسبب کم خونی در سگ ها و گربه ها می‌شود.
اصطلاح انگل‌های خونی، گروه ناهمگونی از میکروارگانیسم‌ها را پوشش میدهد که شامل بابزیا و هپاتوزون تک‌یاخته‌های یوکاریوتی هستند. در حالی که گونه‌های ریستزیا یا مایکوپلاسمای هموتروپیک باکتری‌های پروکاریوتی می‌باشند. گونه‌های بابزیا، ریکتزیا و مایکوپلاسماهای هموتروپیک با انگلی شدن در گلبول‌های قرمز خون یا در غشای آنها باعث آسیب مستقیم گلبول‌های قرمز می‌شوند.
انگل‌های خونی هم‌چنین می‌توانند کم‌خونی همولیتیک با واسطه ایمنی را تحریک کنند. تأیید وجود انگل‌ها با معاینه میکروسکوپی یا PCR فقط در بیماری حاد قابل اعتماد است، در حالی که در موارد مزمن، تشخیص آنتی‌بادی ترجیح داده می‌شود.
برای جلوگیری و درمان انگل در حیوان خانگی، باید به گربه یا سگ، قرص ضد انگل دهید.
از لینک زیر می‌توانید قرص ضد انگل اندوپت را تهیه کنید و به حیوان دهید.
خرید قرص ضد انگل سگ و گربه اندوپت
انگل های خونی نقش بسیار زیادی در بروز کم خونی خواهند داشت و آسیب زیادی به سلول های خون خواهند زد و انگل های خارجی هم‌چون کک ها و کنه ها با خون خواری از سطح بدن می توانند مولد بروز کم خونی در حیوانات خانگی شوند.
تاثیر مسمومیت در بروز کم خونی سگ ها و گربه ها
انواع سموم می‌توانند کم‌خونی جبرانی یا غیرجبرانی را ایجاد کنند. مسمومیت با روی یا سایر فلزات سنگین باعث ایجاد کم‌خونی جبرانی و همولیتیک می‌شود. مکانیسم ایجاد کننده، ادغام فلز در هموگلوبین به جای آهن است. در نتیجه گلبول‌های قرمز از بین می‌روند. با این حال، مغز استخوان قادر به حفظ هورمون اریتروپویتین (Erythropoietin) است. تومور سلول سرتولی یا تومور سلول گرانولوزا گاهی باعث هیپوپلازی شدید مغز استخوان در سگ می‌شود.
تاثیر بیماری‌های خاص و بروز کم‌خونی در گربه‌ها و سگ‌ها
بسیاری از بیماری ها در دنیای حیوانات خانگی با بروز خون ریزی در بخش های مختلف بدن همراه هستند. از مهم‌ترین و شناخته شده ترین این بیماری ها می توان به بیماری ویروسی پاروو در سگ ها و پن لوکوپنی در گربه ها اشاره کرد که در بیشتر موارد از علائم بروز آنها می توان به خون ریزی شدید در دستگاه گوارش اشاره کرد و در پی آن کم خونی بسیار شدیدی برای حیوان حادث می شود.
بیماری های دیگری نیز می توانند مولد خون ریزی باشند مانند بیماری هایی که مولد خون ریزی از بینی هستند و یا سبب خون ریزی از دستگاه و مجاری تنفسی می شوند.
تومورهای ناحیه بینی که سبب بروز خون ریزی از بینی می‌باشند نیز می توانند در صورت خون ریزی مداوم و مزمن سبب بروز کم خونی شوند.
کلیه یکی از اعضای مهم بدن است که در روند خون سازی با ترشح هماتوپوئتین نقش دارد. بنابراین در حیواناتی که درگیر بیماری های کلیوی هستند ممکن است کم خونی مشاهده شود.
می‌دانید که یکی از دلایل ایجاد مشکلات کلیه و دستگاه ادراری در گربه، غذای خشک نامناسب و بی‌کیفیت است؟
از پت‌آباد می‌توانید غذای درمانی از بهترین برندها را با کم‌ترین قیمت تهیه کنید.
مشاهده غذای خشک یورینری گربه سانابل
علائم کم خونی در حیوانات خانگی:
از رایج‌ترین علائم کم‌خونی در حیوانات خانگی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1- بی حالی و خستگی و بی اشتهایی:
اگرچه بی حالی و خستگی می تواند علامت مشخصه بسیاری از بیماری های دیگر باشد اما در کم خونی سگ ها و گربه ها به علت کم بودن سلول های قرمز خون که حمل کننده اکسیژن هستند و یا نبود هموگلوبین کافی برای ترکیب شدن با اکسیژن و حمل آنها به سلول، بدن در معرض کمبود اکسیژن بافتی قرار می‌گیرد و با کاهش اکسیژن دریافتی توسط بافت ها بدن بسیار زودتر از سایر حیوانات دچار افت انرژی و خستگی می شود.
حیواناتی که از کم خونی رنج می برند به طور معمول بسیار زودتر از سایر حیوانات از بازی کردن و فعالیت دست می کشند و به طور معمول نمی توانند به راحتی پس از فعالیت شدید ورزشی تنفس کنند. هم‌چنین به طور کلی حیوانی که از کم خونی رنج می برد؛ اشتهای خوبی ندارد و افسرده به نظر می رسد.
2- افزایش ضربان قلب:
حیواناتی که از کم خونی رنج می برند؛ قلب برای تامین فشار خون مناسب بدن تلاش بیشتری خواهد کرد و همین امر باعث می شود این حیوانات تپش قلب بالاتری داشته باشند.
3- مخاطات کم رنگ:
اگر لثه حیوان خانگی شما کم رنگ و نزدیک به سفید رنگ است؛ شما شاهد یکی از علائم کم خونی در حیوان خانگی خود هستید. اما برای تشخیص قطعی کم خونی در حیوانات خانگی لازم است به مراکز درمانی مراجعه کنید و با یک آزمایش ساده خون کم خون بودن او را مورد آزمون قرار دهید.
از آنجایی که آنمی یا همان کم خونی انواع مختلفی دارد و به صورت جبران پذیر و جبران ناپذیر ممکن است حیوان خانگی شما را درگیر کرده باشد؛ دکتر دامپزشک برای روند درمان او تصمیم گیری خواهد کرد تا از کم خونی در سگ ها و گربه ها جلوگیری کند.
برای مشاهده انواع محصولات خارجی و داخلی مربوط به حیوانات خانگی از فروشگاه آنلاین پت‌آباد دیدن کنید.
کلام آخر
درست مانند ما انسا‌ن‌ها، سگ‌ها و گربه‌ها زمانی که بدن‌شان گلبول‌های قرمز یا هموگلوبین کافی تولید نمی‌کند یا وقتی که در نتیجه آسیب، تصادف یا شرایطی مانند سرطان یا زخم معده دچار از دست دادن خون شدید شوند؛ کم‌خون می‌شوند. اغلب به دلیل علامت بیماری دیگری، کم‌خونی در سگ‌ها و گربه‌ها گاهی اوقات می‌تواند به یک وضعیت کشنده اشاره کند و همیشه باید جدی گرفته شود. معاینه سالانه می‌تواند به رفع هرگونه خطر و بهبود زندگی حیوان کمک کند.
منبع:
