یکی از نکات بسیار مهم در نگهداری از سگ‌ها این است که از بیماری‌های رایج در آنها اطلاع داشته باشید. سرطان در سگ‌ها یکی از بیماری‌های که ممکن است سگ را در معرض خطر قرار دهد. این بیماری عامل اصلی مرگ سگ‌ها با سن بالاتر از ده سال است و گاهی میتواند در سگ‌های جوان‌تر نیز رخ دهد. آگاهی از نشانه‌های این بیماری و علت ابتلا به سرطان در سگ‌ها با توجه به نکات گفته شده بسیار مهم است. مشاهده علائم و اقدام برای درمان، نقش مهمی در احتمال موفقیت‌آمیز بودن درمان این بیماری دارد. سرطان در سگ‌ها انواع مختلفی دارد و علل ابتلا به آن میتواند متفاوت باشد. با مقاله امروز همراه شوید تا از سرطان در سگ‌ها و علل ابتلا به آن بیشتر بدانید.
سرطان چیست؟
در ابتدا برای آشنایی با سرطان در سگ‌ها بهتر است با مفهوم کلی سرطان آشنا شوید. سرطان به وضعیتی در بدن گفته می‌شود که سلول‌های بدن به شکل غیرطبیعی شروع به رشد می‌کنند و باعث ایجاد تومور می‌شوند. این مسئله بسته به اینکه در کدام ناحیه از بدن ایجاد شده، میتواند باعث مختل‌شدن عملکرد آن ناحیه از بدن گردد. اگر توده در بافتی که در آن ایجاد شده باقی بماند به آن توده خوش‌خیم گفته می‌شود؛ اما زمانی که تومور از بافت خود خارج شود به آن تومور بدخیم یا سرطانی می‌گویند. سرطان در سگ‌ها نیز طبق همین فرایند به وجود می‌آید. بسیار مهم است که این بیماری در سگ‌ها سریع‌تر تشخیص داده و درمان آن آغاز شود. در صورت عدم تشخیص و درمان به‌موقع، سرطان میتواند در بدن گسترش یابد، سیستم گردش خون لنفاوی را تحت‌تأثیر قرار دهد و یا سایر بافت‌های بدن را آلوده نماید. می‌توان گفت اگر علائم سرطان در سگ‌ها در مراحل اولیه شناسایی شوند، روند درمان میتواند موفقیت‌آمیز باشد.
علائم سرطان در سگ‌ها
همان‌طور که گفته شد تشخیص زودهنگام این بیماری میتواند نقش مهمی در درمان آن داشته باشد. به همین دلیل آشنایی با علائم این بیماری بسیار مهم است.
در ادامه با مهم‌ترین علائم سرطان در سگ‌ها آشنا می‌شوید:
وجود توده‌های مشکوک در بدن
سگ‌های مسن به شکل طبیعی دارای توده‌هایی در بدن هستند. این مسئله به دلیل انباشته‌شدن رسوبات چربی در طول زمان اتفاق می‌افتد. جدای از این توده‌های طبیعی، ممکن است برخی توده‌ها جزو توده‌های خوش‌خیم و بدخیم سرطانی باشند. به همین دلیل باید یک یا دو بار در ماه بدن سگ چکاپ شود. توده‌ها به شکل معمول در زیر پوست و در غدد پستانی به وجود می‌آیند. شما میتوانید هنگام بررسی بدن سگ بر روی این مناطق تمرکز کنید. زمانی که با یک توده مشکوک و نگران‌کننده مواجه شدید حتماً به یک دامپزشک مراجعه نمایید.
خستگی و افسردگی سگ
اگر سگ شما دچار کمبود انرژی ناگهانی شده و یا خلق‌وخوی او نشان از تغییراتی عجیب می‌دهد ممکن است به بیماری سرطان و یا بیماری‌های دیگر مبتلا شده باشد. علاوه بر این موارد عدم علاقه سگ به فعالیت، غذا و یا اشیا موردعلاقه‌اش میتواند تغییراتی را در بدن او نشان دهد.
ترشحات غیرطبیعی
در صورت مشاهده خونریزی و یا ترشحات غیرطبیعی حتماً باید با یک دامپزشک مشورت نمایید. ترشحات غیرطبیعی به طور معمول در نواحی صورت مانند بینی، چشم و دهان رخ می‌دهند. بوی نامطبوع این ترشحات میتواند حتی شدت بیماری را نشان دهد؛ بنابراین بسیار مهم است تا در صورت مشاهده ترشحات غیرمعمول، حیوان را به دامپزشک نشان دهید.
تغییرات وزن
متخصصین عقیده دارند درصورتی‌که سگ به شکل ناگهانی اشتهای خود را از دست بدهد ممکن است به سرطان دستگاه گوارش مبتلا باشد. همچنین اگر سگ شما اشتهای ضعیفی دارد؛ اما وزن اضافه می‌کند بازهم این وضعیت نگران‌کننده است. برای چکاپ این مورد، شکم او را لمس کنید. اگر بدن سگ شما حتی با وجود مصرف غذای کم دچار نفخ و ورم شده است احتمال دارد که دچار تورم در اندام داخلی خود شده باشد.
افزایش یا کاهش وزن و حرکت نامنظم روده‌ها به شکل متوالی و به شکل تشدیدشونده میتواند از علائم سرطان در سگ‌ها باشد. همچنین علائمی نظیر مشکل در ادرارکردن یا اجابت مزاج و استفراغ می‌توانند خبر از احتمال این بیماری بدهند.
زخم‌های دهانی
زخم در داخل دهان سگ که همراه با ترشحات بدحالت و خونریزی باشد میتواند نشانه‌هایی از سرطان دهان در سگ بدهد.ترشحات، زخم و خون، تغییر رنگ و وضعیت لثه‌ها نیز می‌توانند از وجود یک بیماری خبر دهند؛ به طور مثال لثه‌های رنگ‌پریده سگ میتواند به دلیل ازدست‌دادن خون و ابتلا به سرطان باشد. در صورت عدم توجه به این موارد بوی نامطبوع دهان سگ نیز میتواند به شما نشان دهد که مشکلاتی در دهان سگ وجود دارد.
غش و سنکوپ در سگ
اگر سگ شما بدون هیچ ضربه جسمی یا آسیبی به زمین می‌افتد باید هرچه سریع‌تر او را به دامپزشک برسانید. غش‌کردن سگ میتواند ناشی از دلایل مختلفی باشد. مواردی همچون گرمازدگی، کم‌آبی بدن، بیماری‌هایی مانند بیماری‌های عصبی، اسکلتی - عضلانی، قلبی و غدد درون‌ریز نیز می‌توانند باعث این مشکل شوند. گاهی غش‌کردن حیوان میتواند ناشی از سرطان باشد.
زخم در بدن سگ
زخم‌ها زمانی میتواند نگران‌کننده باشند که به آنها توجهی نشود. اگر زخمی به شکل طبیعی و در مدت‌زمان طولانی در بدن سگ باقی بماند، میتواند نشانه ایجاد سرطان در بدن سگ باشد. اگر از زخم ترشحات کثیفی نیز بیرون می‌زند باید هرچه سریع‌تر حیوان به دامپزشکی برده شود.
حرکات غیرمعمول
برخی از حرکات مثل لنگیدن، تکیه به یک طرف بدن، یا غلتیدن بر روی تشک، حرکات غیرمعمولی برای سگ‌ها هستند. در واقع سگ‌ها با انجام این کارها درد خود را کاهش می‌دهند. این حرکات می‌توانند نشانه‌ای از بیماری‌هایی نظیر آرتریت و یا سرطان استخوان باشند. به همین دلیل بهتر است هر چه سریع‌تر سگ را به دامپزشکی برسانید.
تشنج سگ
اگر در سگ خود نشانه‌هایی همچون اسپاسم‌های ناگهانی و غیرقابل‌کنترل، افزایش حرکاتی مانند تکان‌دادن پا، گشادشدن مردمک‌ها و انقباض ماهیچه‌ها را مشاهده می‌کنید ممکن است سگ شما به بیماری‌های کبدی یا تومور مغزی مبتلا باشد.
سرفه مداوم و تنگی نفس
اگر سرفه و عطسه سگ شما ناشی از سرماخوردگی نبود و با وجود استفاده از داروها، استراحت و تغییر رژیم ادامه یافت ممکن است علائم هشداردهنده برای ابتلا به سرطان تنفسی باشد. تنگی نفس پس از تحرک‌های بسیار کم نیز میتواند نشان از سرطان تنفسی در سگ بدهد. به همین دلیل بهتر است با مشاهده این علائم سگ را به دامپزشک برسانید.
شایع‌ترین سرطان‌ها در سگ‌ها
برخی از انواع سرطان سگ در آنها شایع‌تر است. در ادامه به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم:
سرطان مثانه
چند نوع تومور می‌توانند باعث ایجاد سرطان مثانه در سگ‌ها شوند. یکی از شایع‌ترین آنها که در لایه‌ها و عضلات دیواره مثانه ایجاد می‌شود «کارسینوم سلول انتقالی» است که با نفوذ به مجرای ادرار باعث مسدودشدن جریان ادرار می‌گردد. سرطان مثانه در برخی از سگ‌های میان‌سال و مسن دیده می‌شود.
سرطان کیسه مقعدی
بر اثر این سرطان غده‌های بویایی که در امتداد هر دو طرف مقعد سگ قرار گرفته‌اند دچار مشکل می‌شوند. این سرطان معمولاً بدخیم است و میتواند به دیگر نقاط بدن منتشر شود. سگ‌های نر و ماده در محدوده سنی 10 سال و نژادهای همانند «اسپانیل» بیشتر در معرض این سرطان قرار دارند.
سرطان همانژیوسارکوم سگ
این سرطان، توموری تشکیل شده از سلول‌های پوشاننده رگ‌های خونی است که به‌کندی ایجاد می‌شود و بدون درد است. شایع‌ترین علامت بالینی آن بزرگ‌شدن طحال است. برخی سگ‌ها در دوره میان‌سالی یا مسنی به این بیماری دچار می‌شوند و نژادهای خاصی همچون «ژرمن شپرد» و «گلدن رتریور» بیشتر در معرض آن هستند.
سرطان استئوسارکوم سگ
شایع‌ترین نوع سرطان اولیه استخوان در سگ‌ها، سرطان سگ «استئوسارکوم» است. این بیماری بیشتر سگ‌های غول‌پیکر و با نژاد بزرگ را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و بیشتر نواحی استخوان‌های اطراف زانو، مچ دست و شانه را درگیر می‌کند. از جمله علائم آن مشاهده لنگیدن پای سگ و ایجاد تورم در ناحیه‌ای است که توده ایجاد شده است.
سرطان لنفوم سگ
این سرطان غدد لنفاوی زیر گردن، جلوی شانه‌ها یا پشت زانو را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. همچنین ممکن است غدد لنفاوی داخل قفسه سینه و شکم نیز مورد هدف این سرطان باشند. بر اثر سرطان لنفوم، سگ با مشکلات تنفسی و گوارشی درگیر می‌شود. این سرطان در صورت شناسایی در مراحل اولیه است. سرطان لنفوم در نژادهایی همچون گلدن رتریور، پودل‌های استاندارد و شپردهای استرالیایی بیشتر دیده می‌شود.
سرطان پستان
سگ‌های ماده‌ای که عقیم نشده‌اند بیشتر در معرض سرطان پستان هستند. ۵۰ درصد این تومورها بدخیم‌اند و درصورتی‌که سرطان در بدن سگ پخش نشده باشد برداشتن سینه‌ها به‌صورت کامل توصیه می‌شود.
سرطان دهان و بینی در سگ
این سرطان بیشتر در دهان سگ به نسبت بینی رخ می‌دهد و مشکلاتی در غذاخوردن، بروز توده در لثه، خونریزی یا بو را به همراه دارد. این سرطان با علائمی همچون مشکلات تنفسی، خونریزی از بینی و یا تورم صورت همراه می‌شود.
سرطان کارسینوم سلول سنگ‌فرشی سگ
این سرطان بیشتر در دهان و یا بستر ناخن انگشتان پا به وجود می‌آید و درمان آن با تشخیص زودهنگام و برداشتن کامل ضایعه امکان‌پذیر است. اگر سرطان سلول‌های سنگ‌فرشی، لوزه و زبان را مورد تهاجم قرار دهد میتواند کشنده باشد و کمتر از 10 درصد سگ‌ها با وجود اقدامات درمانی ممکن است یک سال یا بیشتر زنده بمانند.
سرطان بیضه
این سرطان در سگ‌های عقیم نشده بیشتر دیده می‌شود و در صورت تشخیص زودهنگام با جراحی قابل‌درمان است.
سرطان کبد سگ
این بیماری ازآنجایی‌که علائم بالینی واضحی ندارد میتواند به‌عنوان یک قاتل خاموش نیز شناخته شود. تومورهای بدخیمی باعث بروز این بیماری در سگ می‌شوند که به طور معمول یک تومور بزرگ به نام «کارسینوم کبدی» عامل آن است. این سرطان میتواند در همه نژادها دیده شود و بیشتر سگ‌های مسن را مبتلا می‌کند.
سرطان معده
این سرطان چندان در سگ‌ها شایع نیست اما میتواند بسیار مشکل‌ساز باشد. علائم آن تا زمانی که پیشرفته نشده چندان قابل‌تشخیص نیست. بیشتر سگ‌های مسن به این بیماری مبتلا می‌شوند و نژادهایی همچون «تریر»، «راف کولی»، «چاو چاو» و «مالینویز بلژِیکی» بیشتر در معرض آن قرار دارند.
علل ابتلا به سرطان در سگ‌ها
عوامل متعددی همچون عوامل محیطی، غذایی و جسمی می‌توانند باعث ایجاد سرطان در سگ‌ها شوند. در ادامه به تعدادی از این علائم خواهیم پرداخت:
افزایش سن و کهولت
به دلیل اینکه با افزایش سن سیستم ایمنی در بدن سگ‌ها ضعیف می‌شود به همین دلیل بیماری‌هایی نظیر سرطان در سگ‌های مسن بیشتر دیده می‌شود.
سابقه ژنتیکی
آمارها نشان می‌دهند سگ‌هایی که والدین آنها به سرطان مبتلا بوده‌اند به دلایل ژنتیکی بیشتر در معرض ابتلا به سرطان قرار دارند. نژادهای همچون «بولداگ»، «گلدن رتریور»، «باکسر» و «گریت دیت» بیشتر در معرض ابتلا به سرطان هستند. همچنین آمارها نشان می‌دهند سگ‌های بزرگ‌جثه بیشتر در معرض این بیماری می‌باشند.
عوامل مخرب محیطی
امروزه سگ‌ها برخلاف گذشته در محیط‌های روستایی و آب‌وهوای مناسب زندگی نمی‌کنند. زندگی شهری سگ‌ها و مواجهه آنها با انواع آلودگی‌ها و دودهای مخرب میتواند باعث مشکلات بسیاری در سیستم تنفسی و پوستی آنها شود. همچنین قرارگرفتن بیش از حد در برابر نور آفتاب نیز یکی از عوامل محیطی است که نقش مهمی در ابتلا به سرطان در سگ‌ها دارد.
راه‌های پیشگیری از ابتلای سگ به سرطان
یکی از بهترین راه‌ها برای پیشگیری از ابتلای سگ به سرطان، عقیم کردن حیوان است. اگر حیوان پیش از اولین بر انگیختگی جنسی عقیم شود احتمال بروز سرطان پستان تا 8 برابر کاهش پیدا می‌کند. همچنین سرطان‌هایی همچون سرطان دهان سگ با مراقبت مناسب از دهان و دندان امکان‌پذیر است. انجام چکاپ‌های ماهانه، تحت‌نظر دامپزشک بودن، و مصرف غذاهای سگ سالم همگی می‌توانند از جمله راه‌های پیشگیری از ابتلای سگ به سرطان باشند.
راه‌های درمان سرطان در سگ‌ها
برای درمان سرطان در سگ‌ها پزشکان عوامل متعددی را در نظر می‌گیرند از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سن سگ
- سلامت عمومی سگ
- مرحله سرطان سگ
- نوع تومور
- رفتار بیولوژیکی تومور
بر اساس فاکتورهای بالا پزشک تصمیم می‌گیرد آیا درمان میتواند به سگ کمک کند یا خیر. درمان سرطان در سگ‌ها همانند سرطان در انسان است و به چند روش زیر انجام می‌شود:
- عمل جراحی
- شیمی‌درمانی
- پرتودرمانی
کلام پایانی
سگ‌ها، این حیوانات دوست‌داشتنی، مانند انسان‌ها در معرض بیماری‌های مختلفی قرار دارند. یکی از این بیماری‌ها سرطان سگ است که میتواند مشکلات بسیاری را برای سگ‌ها ایجاد کند. سرطان در سگ درمان‌هایی همچون سرطان در انسان‌ها دارد و اگر در مراحل اولیه شناسایی شود میتواند درمان موفقیت‌آمیزی داشته باشد. شناخت علائم ابتلای سگ به سرطان بسیار مهم است تا روند تشخیص و درمان هر چه سریع‌تر آغاز شود. علائمی همچون تغییرات شدید وزنی، زخم در دهان، ترشحات غیرطبیعی، غش و... می‌توانند نشان‌دهنده سرطان باشند. به همین دلیل آشنایی با علائم سرطان سگ‌ها بسیار مهم است تا تشخیص بیماری سریع‌تر صورت گیرد. علل ابتلا به سرطان در سگ‌ها میتواند عواملی همچون افزایش سن، سابقه ژنتیکی، و عناصر و عوامل مخرب محیطی باشند که توجه به آنها میتواند نقش پیشگیری‌کننده برای آنها ایفا کند.
منابع :
