زندگی و مراقبت از گربه‌ها بسیار دوست‌داشتنی و لذت‌بخش است؛ اما مراقبت از این حیوان نیاز به توجه و آگاهی از مشکلات و بیماری‌هایی دارد که ممکن است گربه در معرض آنها باشد. یکی از بیماری‌هایی که گربه‌های دوست‌داشتنی شما ممکن است به آن مبتلا شوند بیماری درماتوفیتوز یا قارچ سطح پوست است. این بیماری بیشتر در ناحیه پوست، مو و ناخن به وجود می‌آید و گربه‌های پرشین و هیمالیایی بیشتر در معرض آن قرار دارند. باید دانست این بیماری علاوه بر گربه‌ها می‌تواند سگ‌ها و پستانداران دیگر را نیز آلوده کند.
از علائم این بیماری گربه ریزش موها می‌باشد که به شکل کچلی گرد یا سکه‌ای است. اگر این بیماری، ناخن‌ها و پنجه‌ها را مبتلا کند باعث بدشکل شدن ناخن و یا ترشح مایعی لزج از پنجه‌ها می‌شود. درمان‌های متفاوتی برای این بیماری وجود دارد که استفاده از برخی محلول‌ها و داروهای موضعی می‌تواند برای درمان این بیماری مؤثر باشد. در مقاله امروز به بیماری درماتوفیتوز در گربه‌ها بیشتر خواهیم پرداخت و نکات مهمی را دراین‌رابطه با شما در میان خواهیم گذاشت.
بیماری درماتوفیتوز در گربه‌ها چیست؟
قارچ سطح پوست را درماتوفیتوز می‌نامند که یک بیماری شایع در سگ‌ها، گربه‌ها و انسان‌ها است. عامل این بیماری قارچ‌هایی به نام درماتوفیت (Dermatophyte) هستند که علاقه بسیاری به کراتین دارند. کراتین پروتئینی است که توسط سلول‌های پوست تولید می‌شود و لایه خارجی پوست را می‌پوشاند. ناخن‌ها و مو از کراتین به وجود آمده‌اند و به همین علت این بیماری در این نواحی رشد می‌کند.
انواع قارچ درماتوفیتوز
سه نوع قارچ درماتوفیتوز عامل اصلی این بیماری‌اند که به شرح زیر هستند:
میکروسپوروم کنیس (Microsporum canis)
این نوع قارچ توسط یک حیوان به حیوان دیگر منتقل می‌شود و عامل اصلی کچلی در گربه است. این قارچ بیشتر در بچه‌گربه‌ها که سیستم ایمنی تکامل‌یافته‌ای ندارند دیده می‌شود و باعث آسیب به پوزه این حیوانات و اطراف چشم و گوش‌های آنها می‌شود. البته ممکن است گربه‌های بالغ نیز به این قارچ مبتلا شوند؛ هر چند پس از ابتلا، علائم بیماری را چندان نشان نمی‌دهند و تشخیص بیماری باید با بررسی و معاینات دامپزشک انجام شود.
میکروسپوروم ژیپسیوم (M.gypsium)
این قارچ در خاک بیشتر وجود دارد و از بقایای کراتین موجود در خاک مانند ناخن، مو و... تغذیه می‌کند. قارچ «میکروسپوروم ژیپسیوم» قابل‌انتقال به انسان یا حیوان است و می‌تواند باعث ایجاد کچلی در تمام نقاط بدن شود.
تریکوفیتون منتاگروفیس
این قارچ از طریق جوندگانی مثل موش به حیوان انتقال پیدا می‌کند.
علائم بیماری درماتوفیتوز در گربه‌ها
بیماری درماتوفیتوز می‌تواند باعث بروز علائم زیر در بدن گربه شود:
- به‌وجودآمدن تکه‌های شبیه شوره روی پوست
- قرمزشدن پوست (اریتما)
- تیرگی پوست (هایپرپیگمنتیشن)
- ضعیف‌شدن موها و ریزش
- خارش و ریزش مو به شکل سکه‌ای، کلی و یا دایره‌ای
- ایجاد ضایعات بزرگ، گرد و ضخیم بر روی پوست (زخم‌های گرانولو ماتوز یا جوش)
- التهاب در ناحیه پنجه‌ها
- التهاب بر روی ناخن‌ها
تشخیص بیماری درماتوفیتوز در گربه‌ها چگونه انجام می‌شود؟
برای تشخیص بیماری از روش‌های زیر استفاده می‌کنند:
- مشاهده مستقیم
- آزمایش چراغ وود (Wood lamp test)
- کشت قارچ
زندگی با گربه مبتلا به بیماری درماتوفیتوز
با توجه به اینکه گربه شما توسط کدام نوع قارچ آلوده شده است روش‌های مراقبت و نوع زندگی با گربه متفاوت می‌باشد.
اگر عامل این بیماری «قارچ میکروسپوروم کنیس» است به دلیل مسری بودن بیش از حد آن باید تمام حیوانات در تماس با گربه بیمار را درمان کرد. سپس باید محیط را ضدعفونی نمود تا این قارچ به انسان و حیوانات سالم دیگر منتقل نشود. باید در نظر داشت درماتوفیت بر سطح پوست و موی حیوان می‌تواند حتی تا چند هفته پس از ریزش مو زنده بماند و باعث انتقال بیماری شود.
باید توجه داشت اگر گربه‌ای دارید که در تماس با گربه بیمار بوده؛ اما علائمی ندارد شما باید آن گربه را نیز آزمایش کنید. در بسیاری مواقع گربه‌ها بدون نشان‌دادن علائم به این بیماری مبتلا هستند.
در دوران ابتلا بسیار مهم است که نظافت در مورد گربه‌ها به‌درستی رعایت شود. شما باید خاک گربه را به‌صورت مداوم تمیز کنید، همچنین شستن گربه با شامپوهای ضدقارچ می‌تواند بسیار مؤثر باشد. به‌صورت کلی حیوان مبتلا را باید از حیوانات و انسان‌های دیگر دور نگه دارید و خودتان در مراقبت از حیوان نکات ایمنی را رعایت کنید.
اگر گربه شما به نوع قارچ « میکروسپورم ژیپسیوم» یا «تریکوفیتون منتا گروفیس» مبتلا شده است باید او را از تماس با خاک آلوده و یا جوندگان دور کنید.
درمان بیماری درماتوفیتوز چگونه انجام می‌شود؟
اگر بخش کوچکی از پوست دچار بیماری شده دامپزشک با تجویز کرم یا لوسیون ضدقارچ می‌تواند به درمان بیماری بپردازد. باید در هنگام استفاده از این داروها بر روی پوست گربه، حتماً از دستکش استفاده کنید. اگر داروهای موضعی تأثیرگذار نباشند ممکن است داروهای ضدقارچ خوراکی تجویز شود. برای درمان بیماری درماتوفیتوز به طور معمول داروهای موضعی همچون اسید سالیسیلیک و پمادهای کتوکونازول، مایکونازول، کلوتریمازول تجویز می‌شود.
دوره درمان بیماری درماتوفیتوز چه مدت است؟
عفونت‌های قارچی به طور معمول عفونت‌های سرسختی هستند و ممکن است درمان آنها دو تا سه ماه به طول بینجامد. اگر قارچ، پنجه و ناخن‌های گربه را درگیر کرده باشد حتی ممکن است درمان ۶ تا 12 ماه زمان ببرد.
کلام آخر
بیماری درماتوفیتوز در گربه‌ها نوعی بیماری قارچی است که می‌تواند بر روی پوست، مو و ناخن (پنجه) گربه‌ها اثر بگذارد. این بیماری بیشتر در نژادهای مو بلند شایع است. بیماری درماتوفیتوز می‌تواند در سگ‌ها و پستانداران دیگر نیز دیده شود. ازآنجاکه قارچ‌های درماتوفیتوز به پروتئینی به نام کراتین علاقه دارند این بیماری بیشتر بر روی پوست، مو و ناخن تأثیر خود را می‌گذارد. این قارچ که به آن قارچ کچلی هم می‌گویند پس از تشخیص پزشک با استفاده از پمادهای ضدقارچ قابل‌درمان است. با توجه به اینکه کدام نوع قارچ باعث ابتلا حیوان شده روش‌های مراقبت از حیوان متفاوت است. به طور معمول دامپزشک داروهای موضعی و یا خوراکی ضدقارچ را برای درمان تجویز می‌کند. بهبود حیوان پس از ابتلا به این عفونت قارچی ممکن است زمان بر باشد و باید در این مدت شما به‌خوبی از او نگهداری کنید تا از انتقال قارچ به خود و دیگر حیوانات جلوگیری نمایید.
منابع :
