چگونه مشکلات معده گربه‌ام را برطرف کنم؟

ناراحتی معده در گربه‌سانان چندان غیرعادی نیست. مشکلات معده یکی از شایع‌ترین شرایطی است که دامپزشکان با آن مواجه می‌شوند. بنابراین، در چه مرحله‌ای استفراغ، اسهال یا سایر مشکلات گوارشی نگران کننده می‌شوند؟ این سوالی است که دامپزشک به شما پاسخ خواهد داد، اما ما نیز در این مقاله به شما کمک می‌کنیم تا مشکلات معده گربه خود را بشناسید و بتوانید آن‌ها را برطرف کنید.

علائم مشکلات گوارشی گربه

مشکلات گوارشی ممکن است آشکار و ناگهانی باشند  یا به تدریج در طول زمان رشد کنند. در ادامه به برخی از شایع‌ترین علائم بالینی مشکلات معده در گربه که ممکن است مشاهده کنید اشاره می‌کنیم:

•  استفراغ
•  اسهال
• یبوست
•  کاهش اشتها یا بی‌اشتهایی
•     کاهش وزن
•     تب
•     کم آبی بدن
•     درد شکم (شما ممکن است متوجه یک حالت خمیده، نظافت بیش از حد شکم شوید).
•   بزرگ شدن یا اتساع شکم
•   تغییر در رفتار مانند بی‌حالی، بدخلقی، کمتر بازی کردن یا پنهان شدن

گربه‌ها معمولاً همه این علائم را یکجا ندارند. بنابراین، حتی یک یا دو مورد از این علائم می‌توانند باعث نگرانی شوند.

دلایل مشکلات معده در گربه

ده‌ها شاید حتی صدها دلیل برای ناراحتی معده و روده در گربه‌ها وجود دارند که ما در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

گلوله‌های مویی

شما می‌توانید گلوله‌های مو را به شکل استفراغی که حاوی مقادیر قابل ‌توجهی مو که معمولاً به شکل لوله یا استوانه می‌شوند؛ مشاهده کنید. غذا و مایعات گوارشی معمولاً در کنار گلوله مو گربه نیز دفع می‌شوند. شما احتمالاً صداهای مشخص گربه‌ای را که گلوله مو را استفراغ می‌کند نیز تشخیص خواهید داد. ممکن است در ابتدا شبیه سرفه یا خس خس سینه به نظر برسد؛ اما اصطلاح سرفه کردن یک گلوله مو از نظر فنی نادرست است.

گلوله‌های مو به جای سرفه کردن، از معده استفراغ می‌شوند؛ بنابراین ممکن است صدای بالا آوردن را بشنوید. تا حدودی، گلوله‌های مو طبیعی است. با این حال، به استثنای نژادهای مو بلند، گربه‌ها به گونه‌ای تکامل یافته‌اند که در طول نظافت، مقداری مو را می‌خورند، سپس آن‌ها را به‌ طور بی‌ضرر در مدفوع خود دفع می‌کنند. بنابراین، تعداد زیاد گلوله‌های مو می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل اساسی سلامتی یا گوارشی باشد.

پس چقدر گلوله مو زیاد است؟ هیچ قانون دقیقی وجود ندارد، اما بسیاری از دامپزشکان موافقند که گلوله مو بیشتر از یک بار در ماه دلیلی برای بررسی سلامت دستگاه گوارش گربه است. برای به حداقل رساندن گلوله‌های مو، گربه‌های مو بلند معمولاً نیاز به شانه زدن روزانه دارند. گربه‌هایی با هر طول مو که مستعد گلوله‌های مو هستند، ممکن است از یک رژیم غذایی خاص (رژیم‌های کنترل گلوله مو یا غذای گربه با تعادل فیبر مناسب) یا از مکمل‌هایی که برای کمک به حرکت موها در دستگاه گوارش طراحی شده‌اند بهره ببرند.

رژیم غذایی

بی‌احتیاطی در رژیم غذایی به این معناست که یک بچه گربه چیزی را می‌خورد که نباید بخورد؛ مانند زباله، ضایعات غذایی روی میز یا غذاهای قدیمی که روی زمین پیدا میشوند. خوشبختانه، این مشکل در گربه‌ها کمتر از سگ‌ها دیده می‌شود، اما این اتفاق می‌افتد. علائم ممکن است از ناراحتی خفیف معده تا بیماری شدید که نیاز به مراقبت پزشکی دارد متغیر باشند.

تغییرات غذایی

مشکلات گوارشی ممکن است در طول هر تغییر غذایی رخ دهند حتی زمانی که به یک رژیم غذایی سالم روی می‌آورید، بدن زمان می‌خواهد تا خود را تنظیم کند. به همین دلیل، تمام تغییرات غذا باید به آرامی طی یک تا دو هفته انجام شود. علاوه بر به حداقل رساندن مشکلات گوارشی، این انتقال آهسته باعث می‌شود گربه تمایل بیشتری به پذیرش نوع جدیدی از غذا داشته باشد.

فشار و استرس

استرس ممکن است باعث مشکلات گوارشی مانند: کاهش اشتها، استفراغ یا اسهال در گربه‌ها شود. از آن‌جایی که بچه گربه‌ها موجودات عادت هستند، هر تغییر قابل توجهی در خانه یا در روال زندگی آنها ممکن است منجر به استرس شود. حتی اگر استرس دلیل مشکلات معده باشد؛ هم‌چنان مهم است که به دنبال مراقبت‌های دامپزشکی باشید. عوارضی مانند کم آبی می‌تواند رخ دهد. اگر در حال حرکت، مسافرت و غیره هستید، با دامپزشک خود در مورد مکمل‌هایی صحبت کنید که در این مواقع به بچه گربه شما کمک می‌کنند. هم‌چنین به محصولاتی که حاوی فرمول آرام بخش هستند، توجه کنید.

علل عفونی مشکلات گوارشی گربه

عفونت با ویروس‌ها، باکتری‌ها و انگل‌های روده‌ای مانند کرم گرد در بچه گربه‌های جوان شایع‌ است و از آن‌جایی که سیستم ایمنی آن‌ها هنوز به طور کامل توسعه نیافته است، در مقایسه با گربه‌های بالغ، می‌توانند سریع‌تر و شدیدتر بیمار شوند (برخی عفونت‌ها می‌توانند کشنده باشند). با این حال، بچه گربه‌ها در هر سنی ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند؛ به خصوص اگر در خارج از منزل باشند. حتی گربه‌های داخل خانه نیز می‌توانند به عفونت‌ها یا انگل‌های خاصی مبتلا شوند، بنابراین از دامپزشک خود در مورد پیشگیری بپرسید و مطمئن شوید که واکسن‌های حیوان خانگی شما به روز هستند.

شرایط التهابی دستگاه گوارش

برخی از گربه‌سانان ممکن است دچار آلرژی و حساسیت غذایی یا حتی بیماری التهابی روده (IBD)  شوند. گربه‌ها هم‌چنین ممکن است به پانکراتیت (التهاب لوزالمعده) مبتلا شوند که می‌تواند منجر به هضم ناکارآمد در دراز مدت شود. همه علل شرایط التهابی شناخته نشده هستند. پس از تشخیص علت، درمان معمولاً شامل پیروی دقیق از رژیم غذایی است که برای گربه بهترین عملکرد را دارد. داروها نیز اغلب مورد نیاز هستند. برخی از گربه‌ها ممکن است فقط گه‌گاه به داروها نیاز داشته باشند، در حالی که برخی دیگر برای کنترل علائم خود باید به مدت طولانی دارو مصرف کنند.

سموم و داروها

برخی غذاها مانند آدامس‌های بدون قند، غذاهای چرب یا دسرها یا سایر مواد شیمیایی خانگی، سموم، داروها، یا حتی انواع خاصی از گیاهان و گل‌ها ممکن است باعث ناراحتی گوارشی در گربه شوند. علاوه بر این، بسیاری از این سموم می‌توانند به روش‌های دیگر مانند نارسایی کلیه یا تشنج روی بدن حیوان تأثیر بگذارند و ممکن است کشنده باشند. حتی برخی از داروهای ایمن برای حیوانات خانگی مانند آنتی بیوتیک‌هایی که دامپزشک تجویز میکند، منجر به ناراحتی معده می‌شود.

انسداد روده

انسداد روده هر چیزی است که مانع عبور غذا و مایعات از دستگاه گوارش شود یا از حرکت طبیعی روده جلوگیری کند. درمان تقریباً همیشه نیاز به جراحی دارد و ممکن است کشنده باشد. خوشبختانه، بسیاری از گربه‌ها با درمان سریع دامپزشکی خوب عمل می‌کنند. در گربه‌ها، این وضعیت اغلب به دلیل بلعیدن یک جسم خارجی مانند یک اسباب بازی کوچک یا نخی است که در معده یا روده گیر می‌کند. گاهی اوقات، انسداد ناشی از بیماری‌های زمینه‌ای مانند تومور یا مشکل حرکت روده است. این مشکل به ندرت ممکن است ناشی از گلوله مو باشد.

انسداد روده یک بیماری بسیار جدی است که باید فوراً برطرف شود. علائم رایج شامل ناتوانی گربه در نگه داشتن غذا یا آب، استفراغ مکرر و به طور کلی حالت ناراحتی با علائم بی‌حالی، کم آبی، تب، درد و غیره است. برای جلوگیری از انسداد روده، اجازه ندهید گربه شما به اسباب بازی‌ها یا اشیاء کوچکی که ممکن است به طور تصادفی بلعیده شوند، دسترسی پیدا کند. مخصوصاً در مورد جلوگیری از دسترسی به ریسمان، نخ، قلوه سنگ و غیره مراقب باشید. فقط وقتی زمان بازی تمام شد؛ اسباب ‌بازی را کنار بگذارید. چنان‌چه قصد خرید اسباب‌بازی برای گربه خود دارید؛ می‌توانید از فروشگاه پت‌آباد خریداری کنید.

یبوست مزمن

یبوست یا مشکل در اجابت مزاج می‌تواند در هر گربه‌ای اتفاق بیفتد؛ اگرچه بیشتر در گربه‌های دارای اضافه وزن، گربه‌های غیرفعال یا گربه‌هایی با مشکلات گوارشی یا سلامتی (مانند بیماری کلیوی که باعث کم آبی بدن میشود) شایع است. علائم شایع یبوست شامل زور زدن برای رفتن به دستشویی بدون دفع مدفوع، کاهش مقدار مدفوع موجود در ظرف خاک، مدفوع خشک، درد شکم، کاهش اشتها یا استفراغ هستند. اگر بچه گربه شما از یبوست مکرر رنج می‌برد، دامپزشک شما ممکن است رژیم غذایی خاص، مکمل‌ها، افزایش مصرف آب یا کاهش وزن و افزایش ورزش را در صورت لزوم توصیه کند. یک آبنما یا غذای کنسرو شده گربه ممکن است به کاهش کم آبی کمک کند.

بیماری‌های مختلف

بیماری‌های خارج از دستگاه گوارش ممکن است باعث مشکلات گوارشی شوند. نمونه‌های رایج شامل بیماری کلیوی و پرکاری غده تیروئید، به ویژه در گربه‌های مسن هستند. درمان بیماری بسته به وضعیت و شرایط گربه متفاوت است.

ابتلا به سرطان

لنفوم در گربه‌ها بسیار شایع است. این بیماری گربه به بخش‌های بزرگی از دستگاه روده نفوذ می‌کند و علائم ممکن است بسیار شبیه به آلرژی غذایی یا بیماری التهابی روده (IBD) ظاهر شوند اما مشکلات گوارشی نیز می‌توانند به دلیل وجود تومور در دستگاه گوارش یا حتی سرطان در جای دیگری از بدن رخ دهند. درمان ممکن است به طور مستقیم سرطان را هدف قرار دهد و هم‌چنین مراقبت‌های حمایتی را برای تسکین علائم انجام دهد.

تشخیص مشکلات معده در گربه

رسیدن به اصل موضوع و تشخیص صحیح به منظور ارائه بهترین درمان ممکن، نیاز به بررسی دارد. ویزیت دامپزشک معمولاً با سؤال یکی از اعضای تیم دامپزشکی در مورد علائم بچه گربه شما و هر چیزی که ممکن است در معرض آن قرار گرفته باشد شروع می‌شود (مثلاً اگر گیاهی در خانه وجود داشته باشد که گربه شما میتواند آن را بخورد) سپس دامپزشک معاینه فیزیکی را انجام می‌دهد.

این نه تنها شامل احساس نشانه‌های ناهنجاری در شکم می‌شود، بلکه بررسی دما، نبض، قلب، ریه‌ها، میزان آب بدن، غدد لنفاوی و موارد دیگر را نیز شامل می‌شود. این موارد اطلاعات ارزشمندی در مورد سلامت کلی حیوان خانگی ارائه می‌دهد و به راهنمایی برنامه آزمایش تشخیصی کمک می‌کند. آزمایش تشخیصی اطلاعات بیشتری در مورد آنچه در داخل بدن حیوان خانگی می‌گذرد ارائه می‌دهد. تشخیص‌های رایج برای مشکلات معده گربه عبارتند از:

• بررسی مدفوع برای انگل
• آزمایش خون برای شمارش سلو‌ل‌های خون، عملکرد کبد و کلیه، قند خون و الکترولیت‌ها
• تجزیه و تحلیل ادرار
• تصویر برداری با اشعه ایکس
• سونوگرافی
• آزمایش هورمونی
• آزمایش بیماری‌های عفونی
• یک آزمایش غذایی برای رد حساسیت غذایی
• در صورت لزوم، اقدامات اضافی مانند جراحی، آندوسکوپی یا بیوپسی   

نگران نباشید! همه این آزمایشات مورد نیاز نیستند. در عوض، دامپزشک شما بر اساس محتمل‌ترین شرایطی که حیوان خانگی‌تان ممکن است داشته باشد، یک یا چند آزمایش را تجویز می‌کند. سپس در صورت عدم بهبودی، دامپزشک به سراغ آزمایش‌های بیشتر یا تهاجمی‌تر می‌رود، مگر اینکه دامپزشک به یک وضعیت اورژانسی مشکوک شود، در این صورت آزمایش و درمان نمی‌توانند به تعویق بیفتند.

درمان مشکلات دستگاه گوارشی گربه

درمان بر روی علت زمینه‌ای انجام می‌شود. به عنوان مثال، یک بچه گربه مبتلا به یبوست ممکن است نیاز به تنقیه داشته باشد؛ در حالی که یک گربه با انسداد روده معمولاً نیاز به جراحی دارد. به عبارت دیگر، بسته به آنچه که باعث ناراحتی گوارشی شده است، درمان انتخاب می‌شود. علاوه بر این، مراقبت‌های حمایتی مورد نیاز هستند. مراقبت حمایتی هر چیزی است که به منظور تسکین علائم انجام می‌شود و به حیوان خانگی کمک می‌کند احساس راحتی بیشتری داشته باشد.

هم‌چنین، جلوگیری از عوارضی مانند کم آبی یا بیماری کبد چرب بسیار مهم است. مورد دوم یک مشکل کبدی بالقوه کشنده است که اگر گربه غذا نخورد، می‌تواند در عرض دو روز رخ دهد؛ صرف نظر از اینکه در وهله اول چه چیزی باعث ناراحتی معده او شده است.

نمونه‌هایی از درمان‌های رایج و مراقبت‌های حمایتی عبارتند از:

•  داروهای ضد تهوع
• آنتی اسیدها و محافظ‌های معده و روده
• داروهایی برای رفع اسهال
• پروبیوتیک‌های مخصوص حیوانات خانگی
• محرک‌های اشتها
• مایع درمانی (برای کم آبی و جایگزینی الکترولیت)

چه زمانی برای مشکلات سیستم گوارشی گربه ویزیت دامپزشکی لازم است؟

در مورد گربه‌ها بهتر است هر زمان که علائم را مشاهده کردید؛ احتیاط کنید و زودتر به دنبال مراقبت باشید. گربه‌سانان به دلیل پنهان کردن علائم بیماری تا زمانی که بیماری پیشرفت نکرده است، مشکل خود را بروز نمی‌دهند. این لزوماً به این معنی نیست که باید گربه خود را در نیمه شب به دامپزشک ببرید، به خصوص اگر بچه گربه شما غذا می‌خورد و رفتارهای معمول خود را دارد. با این حال، ویزیت فوری دامپزشکی (ویزیت اضطراری اگر گربه شما بسیار بیمار است) برای شرایط زیر ضروری است:

•  گربه دارای یک بیماری مزمن است. این گربه‌ها می‌توانند خیلی سریع‌تر از یک گربه بالغ سالم بیمار شوند.
• استفراغ یا اسهال شدید، مکرر یا بسیار خونی است.
•  یک گربه دو روز یا بیشتر چیزی نخورده است.
• مشکلات گوارشی با علائمی مانند بی‌حالی، کم آبی بدن، درد، مشکلات تنفسی یا تب همراه است.

درمان مشکلات سیستم گوارشی گربه در خانه

شما می‌توانید چند روز درمان‌های خانگی ساده را امتحان کنید. فقط مطمئن شوید که اگر گربه شما بدتر شد یا اگر علائم آنها بهبود نیافتند، یک ویزیت دامپزشکی را برنامه ریزی کنید. در ادامه چند چیز برای امتحان وجود دارند:

•  گربه را به مصرف آب تشویق کنید.
• با دست به گربه‌ای غذا بدهید که اشتهایش کم شده است یا اشتهایش را با غذای خوش طعمی مانند مرغ پخته شده ساده یا ماهی تن زیاد کنید.
• اگر اخیراً غذای گربه را تغییر داده‌اید، سعی کنید به غذای قدیمی او برگردید. هر گونه تغییر در آینده را به تدریج، طی یک یا دو هفته انجام دهید. 
• بدون بررسی اولیه با دامپزشک خود، به گربه‌تان دارو ندهید، زیرا بسیاری از داروهای انسانی برای گربه‌ها سمی هستند.

به یک گربه با مشکلات گوارشی چه غذایی بدهیم؟

حقیقت این است که پاسخ به این سوال از گربه‌ای به گربه دیگر متفاوت است. برخی از رژیم‌های غذایی برای برخی گربه‌ها بهتر از سایرین عمل می‌کنند. در ادامه چند گزینه رایج وجود دارند که برای بسیاری از گربه‌ها کاربردی هستند:

•  رژیم غذایی کنترل گلوله مویی
• رژیم غذایی معده حساس
•   یک رژیم غذایی با مواد محدود یا رژیم غذایی درمانی برای گربه‌های مبتلا به آلرژی یا حساسیت غذایی

یافتن بهترین غذا برای حیوان خانگی شما مستلزم آزمون و خطا است. معمولاً یک غذا باید به مدت چند هفته به طور انحصاری داده شود تا تأثیر آن بر بدن مشخص شود. دامپزشک شما می‌تواند به شما در این فرآیند کمک کند.

پیشگیری از مشکلات معده در گربه

از برخی شرایط نمی‌توان جلوگیری کرد، اما خوشبختانه بسیاری از علل شایع مشکلات گوارشی در گربه‌ها قابل پیشگیری هستند. برای پیشگیری از مشکلات گوارشی گربه‌ها به نکات زیر توجه کنید:

• گربه خود را در مورد تمام معاینات دامپزشکی توصیه شده، واکسن‌ها و پیشگیری از انگل‌های گوارشی به روز نگه دارید. مراقبت‌های معمول به گربه کمک می‌کند تا حد امکان سالم بماند.
• به حیوان خانگی خود غذای متعادل و با کیفیت گربه بدهید.
• از دسترسی به زباله‌ها، سموم رایج خانگی، گیاهان و گل‌ها و اسباب بازی‌ها یا نخ‌هایی که ممکن است به طور تصادفی بلعیده شوند؛ جلوگیری کنید.
• اجازه ندهید گربه شما آزادانه بیرون از خانه پرسه بزند.   

کلام آخر

از آن‌جایی که مشکلات گوارشی در گربه‌ها بسیار رایج هستند، اکثر حیوانات خانگی در طول زندگی خود حداقل چند بار ناراحتی معده خواهند داشت؛ اما با در نظر گرفتن اقدامات احتیاطی و در صورت عدم خوب شدن حال گربه‌تان به دنبال مراقبت‌های دامپزشکی باشید. مراجعه به دامپزشک اولین راه ضروری برای کمک به گربه خواهد بود. هم‌چنین سعی کنید اطلاعات زمینه‌ای خود را افزایش دهید تا بتوانید در شرایط بحرانی بهتر عمل کنید.

منبع:

• bondvet.com