به عنوان سرپرست یک گربه خانگی ممکن است متوجه ظهور نقاط سیاه رنگ روی چانه، اطراف لب ها یا روی بینی گربه خود شوید، گاه این نقاط سیاه رنگ به صورت یک لایه قابل برداشت هستند که با برداشت آن بخشی از موهای ریز روی بینی یا چانه نیز جدا می شوند. این ضایعات همانند جوش های سرسیاهی است که ما انسان ها نیز بارها آنها را تجربه کرده ایم و به علت ظاهر کثیفی که به صورت گربه می دهند به سندروم صورت کثیف (Dirty face syndrome) معروف است.
آکنه یا Dirty face syndrome در گربه‌ها یا درماتوز صورت گربه یک عارضه بالینی نسبتاً رایج است که بیشتر در گربه‌های نژاد پرشین دیده می‌شود. این سندروم به صورت نقاط سیاه رنگ روی چانه، اطراف لب‌ها یا روی بینی گربه دیده می‌شوند. این مشکل اغلب در گربه‌های پرشین دیده می‌شود. در ادامه به طور کامل در مورد سندروم صورت کثیف یا آکنه صحبت می‌کنیم.
آکنه یا Dirty face syndrome در گربه ها چیست؟
این بیماری پوستی باعث ایجاد ضایعات مکرر در صورت خواهد شد که در نهایت به حالت مزمن در می‌آید. افسانه‌های زیادی در مورد علت آکنه گربه وجود دارند. بیشتر موارد احتمالاً ایدیوپاتیک (بدون علت شناخته شده) هستند که ممکن است با علت مشابه انسان، نقص در فولیکول مو یا انساد مجرای چربی منتهی به پوست آکنه یا جوش سرسیاه ایجاد می‌شود.
صورت کثیف در گربه‌های پرشین نادر است اما درماتیت ایدیوپاتیک به صورت آکنه شدید مطرح می‌شود. در این بیماری گربه، برجستگی‌ها و پوسته‌ها از ناحیه چانه به چین‌های صورت و نواحی چشم و گوش گسترش می‌یابند. ارزیابی‌های تشخیصی باید برای رد علل قابل تعریف انجام شود، اما اکثر موارد ایدیوپاتیک هستند و ممکن است یک تغییر ژنتیکی در این نژاد وجود داشته باشد. برای درمان می‌توان از محصولات موضعی استفاده کرد.
به ندرت یک علت مشخص مانند عفونت باکتریایی اولیه یا قارچ ممکن است مسئول اصلی سندروم صورت کثیف باشد. عللی مانند: جنس ظرف آب و غذا، آلرژی غذایی و عدم اصلاح و نظافت چانه و اطراف دهان، بیشتر حدس و گمان هستند و هیچ مدرک قانع کننده‌ای برای این بیماری وجود ندارد.
علت آکنه یا Dirty face syndrome در گربه ها
این بیماری بیشتر در گربه‌های پرشین و هیمالیایی جوان گزارش شده است. تصور می‌شود که این عارضه ارثی باشد. این بیماری پیشرونده با مواد تیره، چرب چسبناک مشخص می‌شود که به قسمت‌های انتهایی موها در چین‌های صورت (اطراف دهان و بینی) می‌چسبند. اگرچه این وضعیت در ابتدا خارش ندارد اما با مزمن شدن بیماری، خارش رخ می‌دهد. هم‌چنین در ادامه ممکن است مشکلات ثانویه نیز به وجود آید. از جمله این مشکلات می‌توان به عفونت پوست و عفونت مالاسزیا اشاره کرد که البته این مشکلات را می‌توان مدیریت کرد.
علائم آکنه یا Dirty face syndrome در گربه ها
این بیماری پوستی اغلب به صورت موضعی است و پلک‌ها، چین‌های صورت و بینی، لب‌ها و چانه را درگیر میکند. این ضایعات در ناحیه دور چشم و روی پوزه نیز وجود دارند. ورم ملتحمه نیز ممکن است در صورت گربه مشخص باشد. ضایعات هم‌چنین بسیار التهابی هستند. تعداد زیادی از فولیکول‌های سیاه که به موها چسبیده‌اند نیز در همه نواحی صورت مشاهده می‌شوند. بیشتر فولیکول‌های سیاه به صورت جوش‌های سرسیاه هستند که اغلب در انسان‌ها نیز دیده می‌شود.
عوامل خطر آکنه یا Dirty face syndrome در گربه ها
علت بروز چنین ضایعاتی تا حدود زیادی ناشناخته است اما عواملی هستند که به عنوان فاکتورهای خطر در نظر گرفته می‌شوند. این عوامل عبارتند از:
- حساسیت به جنس ظرف آب و غذا
- آلرژی غذایی
- عدم توانایی کافی در رسیدگی به چانه و اطراف دهان حین نظافت روزانه
- استرس و شرایط نابسامان محیطی
در صورت مشاهده چنین ضایعاتی باید ظروف آب و غذا را تغییر دهید و از ظروفی با جنس یا حتی شکل متفاوت استفاده کنید. ظروف پلاستیکی معمولاً حساسیت‌زا هستند و شکل ظرف غذا یا آب نیز ممکن است به علت تماس با چانه، به بیشتر شدن این سندروم دامن بزند.
آلرژی‌های غذایی و محیطی نیز باید مد نظر قرار گیرند. در صورتی که به تازگی غذای گربه خود را تغییر داده‌اید و یا یکی از اجزای غذایی تغییر کرده است، باید مطمئن شوید؛ گربه نسبت به آن حساسیت نداشته باشد. حساسیت به جنس پتو، ملحفه و تشکچه ممکن است سبب بروز چنین ضایعاتی شوند اما احتمال آن نسبت به سایر موارد ضعیف‌تر است.
استرس عامل بسیار مهمی در بروز انواع بیماری‌ها در گربه‌های خانگی است. هر عاملی که باعث شود گربه در محیط زندگی خود احساس ناامنی و ناراحتی داشته باشد؛ می‌تواند سبب بروز اضطراب و افت سیستم ایمنی شود. در چنین شرایطی عوامل بیماری‌زا می‌توانند بر سیستم ایمنی بدن گربه غلبه کنند و سبب بروز طیف وسیعی از بیماری‌ها شوند. آکنه نیز یکی از عوارضی است که در شرایط استرس‌زا بیشتر می‌شود. لازم است شرایط بهتری به لحاظ روحی و روانی برای گربه خود مهیا کنید تا از شر آکنه ها خلاص شوید!
تشخیص آکنه یا Dirty face syndrome در گربه ها
ارزیابی‌های تشخیصی باید برای رد علل این سندروم انجام شود اما این مشکل در اکثر موارد بدون علت مشخص رخ می‌دهد و شاید نشان دهنده یک تغییر ژنتیکی در این نژاد گربه باشد؛ اما تشخیص افتراقی در این عارضه انجام می‌شود. این روش تشخیص جهت تمایز قائل شدن یک بیماری از سایر بیماری‌ها است. تشخیص افتراقی شامل موارد زیر است:
- درماتیت آلرژیک (سن شروع، میزان خارش، پاسخ به کورتیکواستروئیدها)
- درماتیت مرتبط با عفونت ویروس هرپس (درماتیت صورت و ملتحمه)
- درماتیت ایدیوپاتیک صورت کثیف یا IFDP (توزیع، ظاهر بالینی بقایای سیاه چسبنده، سن، نژاد)
- عفونت قارچی پوست
- عفونت کلیسی ویروس
هم‌چنین عوامل پیچیده کننده مانند: پیودرما، عفونت مالاسزیا یا جرب به صورت ثانویه باید بررسی شوند. آزمایشات تشخیصی ممکن است شامل: سیتولوژی پوست، خراش دادن پوست و کشت محیط آزمایش درماتوفیت (DTM) باشند. معاینات بیشتر برای تشخیص دقیق با بیوپسی (نمونه گیری از پوست) برای بافت‌شناسی انجام می‌شود.
درمان آکنه یا Dirty face syndrome در گربه ها
درمان در ابتدا متکی بر پاک‌سازی هرگونه عفونت باکتریایی ثانویه با آنتی بیوتیک‌های خوراکی و یا محلول‌های موضعی و سپس ارائه بهداشت روزانه صورت با محصولات موضعی از بین برنده پوسته‌ها است.
گربه ممکن است با آنتی بیوتیک‌هایی زیر تحت درمان قرار گیرد:
- شربت کوآموکسی کلاو
- سفالکسین
- محلول دهانشویه کلرهگزیدین
ارائه یک رژیم غذایی پروتئینی جدید نیز می‌تواند روند درمان را تسریع کند. هم‌چنین درمان درماتیت ایدیوپاتیک صورت شامل: محصولات ضد سبوره موضعی، مدیریت عفونت‌ها و پاک‌سازی و تمیز کردن روزانه نواحی درگیر است.
کلام آخر
تا زمانی که ضایعات ناشی از این عارضه حالت عفونی، متورم و قرمز پیدا نکنند؛ به راحتی با شست و شو و ضدعفونی روزانه می‌توان این عارضه را درمان کرد اما در صورتی که این ضایعات گسترش پیدا کنند و ترشحات عفونی شوند، لازم است در کنار شست و شوی روزانه، آنتی بیوتیک‌های خوراکی و یا موضعی توسط دامپزشک تجویز شوند. مراقبت و نگهداری دقیق از حیوان برای بهبود علائم و رفع بیماری ضروری است.
به طور کلی این ضایعات در گربه های پرشین وخیم تر از یک آکنه ساده خواهند بود و به التهاب پوستی صورت معروف می باشند که می توانند بخش های زیادی از صورت و چین های پوستی اطراف بینی و دهان را نیز درگیر کنند و به علت بلند بودن پوشش بدن، چین های پوستی بیشتر و فرمت خاص پوزه و فک، بستر مناسبی برای رشد انواع باکتری ها و قارچ ها فراهم کنند که شرایط را وخیم تر میکند. این ضایعات حتی می توانند اطراف چشم و کل صورت را درگیر نمایند.
بنابراین لازم است به عنوان سرپرست یک گربه پرشین در صورت مشاهده آکنه، بلافاصله با دامپزشک آنلاین مشورت نمایید.
منبع:
