بزرگ‌ترین مزیت عقیم کردن سگ و گربه، چه نر یا ماده، کاهش زاد و ولد ناخواسته است. تعداد زیاد گربه‌های ناخواسته، کشتن از سر دلسوزی حیوانات را به شایع ترین علت مرگ در میان این حیوانات تبدیل کرده است. عقیم سازی روش خوبی برای جلوگیری از این بحران است و تأثیرات مثبتی بر رفتار و سلامتی حیوانات دارد. مهم‌ترین عارضه جانبی ناشی از عقیم کردن سگ و گربه، افزایش وزن آنها است ، بنابراین، تصمیم برای عقیم نکردن یا عقیم کردن سگ و گربه نیاز به توجه ویژه دارد. این عمل در بعضی کشورها غیر اخلاقی تلقی می شود.
عقیم کردن سگ و گربه یکی از سخت ترین تصمیماتی است که دوست‌داران حیوانات باید بگیرند. با این حال، در این مقاله قرار است با مزایا و معایب اصلی این عمل آشنا شویم.
روش‌های مختلفی برای عقیم کردن سگ و گربه وجود دارد اما رایج‌تر روش، برداشتن رحم و تخمدان در ماده و برداشتن بیضه در نر است. پیامدهای مثبت و منفی عقیم سازی بین نر وماده اندکی متفاوت است. مهم‌ترین مزیت، به حداقل رساندن جمعیت ناخواسته است که به طور معمول از طریق اتانازی ( احتمالاً شایع‌ترین علت مرگ در میان حیوانات خانگی) از بین می‌روند. عقیم کردن سگ و گربه یک عمل جراحی کاملاً ساده در ماده و حتی ساده تر در نرها است و در هر سنی قابل انجام است. با این حال، حیوان ماده باید قبل از اولین زایمان خود، یا به عبارتی دیگر، قبل از اولین چرخه جنسی، که از حدود 6 ماهگی شروع می‌شود ، انجام شود. در نرها ، توصیه می‌شود که قبل از 9 ماهگی آنها را عقیم کنید تا از رفتارهای ناخواسته مانند علامت گذاری جلوگیری شود.
برای آشنایی با غذای مخصوص سگ عقیم شده بر روی لینک زیر کلیک کنید.
مزایا و معایب عقیم کردن سگ و گربه
شکی نیست که با این عمل، حیوان دچار تغییری زیادی می‌شود. در ادامه با تغییرات خاص مرتبط با عقیم کردن سگ و گربه می‌پردازیم.
از مزایای گونادکتومی یا عقیم‌سازی میتوان به کاهش بیماری دستگاه تولید مثل، از جمله پیومترا و نئوپلازی پستانی در سگ‌ها و گربه‌های ماده، و نئوپلازی بیضه و بیماری پروستات در سگ‌های نر اشاره کرد. مزایای دیگر عبارتند از: کاهش حاملگی و اختلالات مربوط به زایمان از جمله متریت ، ورم پستان و دیستوکیا، کاهش اختلالات مرتبط با هورمون مانند افتادگی واژن در سگ‌ها و هیپرتروفی پستان در گربه‌ها و کاهش رفتارهای جنسی نامطلوب اشاره کرد.
از معایب عقیم کردن سگ و گربه میتوان به عوارض جراحی و بیهوشی، افزایش خطر نئوپلازی در سیستم‌های مختلف ارگان‌ها، افزایش بروز برخی از اختلالات اسکلتی عضلانی و غدد درون‌ریز ، چاقی و بی‌اختیاری ادرار در بعضی موارد در سگ‌ها اشاره کرد.
برای آشنایی با غذای مخصوص گربه عقیم شده بر روی لینک زیر کلیک کنید.
خطر جراحی و بیهوشی
توصیه های کلی برای بیهوشی، کوچک کردن دوز و زمان بیهوشی است. تحقیقات بسیار خوبی برای ارزیابی عوارض و مرگ‌ومیر سگ‌ها و گربه‌ها انجام شده و عوامل خطر کلی را مشخص کرده که برخی از این عوامل خطرزا به راحتی قابل پیشگیری هستند.
گربه‌ها بیشتر از سگ‌ها در معرض خطر ابتلا به عوارض مرگ‌بار و یا مرگ‌ومیر قرار دارند و دلیل آن، مشکلات در لوله گذاری (برای تنفس در حین عمل) و شیوع کاردیومیوپاتی (التهاب عضلات قلبی) در گربه‌های ضعیف تر است. اگر سن 6 ماهگی تا 5 سالگی به عنوان یک پایه باشد، تمام سنین دیگر در معرض خطر بیشتری هستند، یعنی خطر کمی برای حیوانات جوان‌تر و خطر بسیار بیشتر برای حیوانات سالخورده وجود دارد. هیپوترمی (کاهش بیش ار اندازه دمای بدن) خطر ابتلا به بیماری یا مرگ و میر را در طی بیهوشی تا حد زیادی افزایش می‌دهد. هیپوترمی عمیق ممکن است در اوایل روند بیهوشی و آمادگی جراحی ایجاد شود.
دمای بدن باید بطور منظم کنترل شود و در صورت لزوم از منابع خارجی گرما استفاده شود. برای اطمینان از عدم مصرف بیش از حد داروها، باید تمام حیوانات، به ویژه حیوانات بسیار جوان، به دقت وزن شوند. بررسی‌ها نشان داده نظارت در حین عمل از مزایای زیادی برخوردار است که شامل ضبط درجه حرارت بدن، ارزیابی درد و استفاده از پالس اکسی متری است. نگرانی در مورد بیهوشی معمولاً در هنگام بررسی عمل جراحی عقیم سازی در حیوانات بسیار جوان وجود دارد. نگرانی‌های ویژه در حیوانات <4–5 ماهگی به خاطر تفاوت توانایی در متابولیسم و دفع ماده بیهوشی و داروهای ضد درد به دلیل نارسایی کلیه و کبد (به دلیل عدم بلوغ)، کاهش توانایی جذب و دفع داروها در جریان خون که زمینه‌ای است برای کاهش قند خون و به دلیل کاهش توانایی بدن در تبدیل گلیکوژن به گلوکز در عضلات اسکلتی باعث کاهش توانایی حفظ دمای بدن می‌شود.
توله‌سگ‌ها و بچه‌گربه‌های <10 هفته ای نباید بیش از 3-4 ساعت قبل از عمل جراحی و حیوانات مسن بیشتر از 8 ساعت ناشتا باشند.
هنگام بررسی عوارض بیهوشی در جراحی عقیم سازی در تمام سنین، آریتمی های قلبی، التهاب یا انسداد روده و مصرف بیش از حد دارو به عنوان شایع ترین عوارض بیهوشی مشخص شدند.
عوارض حین عمل و بعد از جراحی معمولاً خفیف است. عوارض جراحی در سگ های بالغ 6-27% و در گربه های بالغ 6–33٪ است. بیشتر عوارض پس از جراحی خفیف است و بیشتر آنها فقط به مراقبت‌های پرستاری و نه به مداخله دامپزشکی احتیاج دارند. بروز عوارض در حیوانات جوان کمتر است، در یکی از مطالعات پیچیدگی های کمتری در عقیم سازی حیوانات قبل از بلوغ شناسایی شد در نتیجه 2 سالگی به عنوان مناسب‌ترین سن شناخته می‌شود.
عوارض کوتاه مدت گزارش شده شامل خونریزی از تخمدان یا پایه رحم، ترشحات خون آلود از واژن، شروع یک سری شبه علایم ، عفونت یا به ندرت التهاب یا پارگی فتق است. عوارض طولانی مدت شامل سندرم باقیمانده تخمدان، کجاری ادراری و اختلال عملکرد یک طرفه کلیه، گرانولومای (تومور های غیر سرطانی) پایه رحم یا تخمدان و افتادگی رحم است. گزارش های ارائه شده با سن حیوان، توانایی جراح یا وجود بیماری‌های باروری زمینه‌ای ارتباطی ندارد.
عوارض مرتبط با خونریزی ممکن است بیشتر در هنگام عقیم کردن سگ و گربه ماده در هنگام بروز فحلی تحت تأثیر استروژن اتفاق بیفتد و افزایش بروز عوارض با افزایش زمان جراحی و افزایش وزن بدن بیمار همراه باشد.
