نیازهای گوارشی، فیزیولوژیکی و تغذیه‌ای گربه‌ها با افزایش سن تغییر میکنند. انتخاب بهترین غذا در زمانی گربه شما وارد کهنسالی شده است، دست کمی از دوران کودکی این حیوان بازیگوش ندارد. درحقیقت، شما باید در همه سنین به رژیم غذایی گربه خود توجه کنید. خرید بهترین غذا برای گربه های مسن از نظر تعادل مواد مغذی امری بسیار مهم است. تغذیه مناسب میتواند سلامت و طول عمر گربه سالمند شما را به حداکثر برساند. پس اگر میخواهید در مورد رژیم غذایی گربه های مسن اطلاعات خود را افزایش دهید، این مقاله را تا پایان بخوانید.
مواد مغذی مورد نیاز برای گربه های مسن
انجمن کنترل مواد غذایی امریکا (AAFCO) بین گربه های بزرگسالان و سالمند تمایز قائل نمیشوند. در راهنمای غذای گربه، به نظر میرسد رژیم غذایی گربه های مسن تفاوت چندانی با غذای روزانه گربه های بالغ ندارد پس میتوان نتیجه گرفت که غذاهای مخصوص گربه سالمندان اساساً همان غذای بزرگسالان است که با کمی اصلاحات تولید میشود.
اهداف اصلی در انتخاب بهترین غذا برای گربه های مسن باید شامل سه مورد زیر باشد:
1. حفظ سلامت و وزن ایده آل
2. کند کردن یا جلوگیری از بیماری مزمن
3. کاهش علائم هر گونه بیماری زمینه‌ای
گربه‌ها بدون توجه به سنشان به پروتئین، چربی، مواد معدنی، ویتامینها و آب نیاز دارند. اما طبق گفته کمیته شورای ملی تحقیقات تغذیه حیوانات (NRC)، گربه‌ها به اسیدهای آمینه و ویتامین‌های بسیار خاصی احتیاج خواهند داشت. در ادامه به مواد مغذی مورد نیاز برای گربه های مسن اشاره میکنیم:
پروتئین‌ها و اسیدهای آمینه
از آنجایی که گربه‌ها حیواناتی گوشتخوار هستند، باید بیشتر پروتئین خود را از گوشت، ماهی و سایر محصولات حیوانی به دست آورند. پروتئین در یک رژیم غذایی حاوی 10 اسید آمینه خاص از جمله آرژنین و تورین است که گربه‌ها به همه آنها نیاز دارند اما نمیتوانند به تنهایی همه این پروتئین‌ها را بسازند. رژیم غذایی یک گربه مسن حدود ۴ کیلوگرمی بهتر است حاوی حداقل 12.5 گرم پروتئین خام باشد.
چربی‌ها و اسیدهای چرب
چربی‌ها نیز برای گربه‌ها ضروری است. این مواد مغذی از چربی‌های حیوانی و روغن دانه‌ها مشتق شده‌اند و اسیدهای چرب ضروری را که گربه‌ها به آن نیاز دارند را تامین میکنند. چربی‌ها به عنوان حامل ویتامین‌های محلول در چربی عمل میکنند که در ساختار و عملکرد سلولی نقش دارند و میتوانند پوست و خز گربه را سالم نگه دارند. رژیم غذایی یک گربه بالغ حدود ۴ کیلوگرم باید حداقل 5.5 گرم چربی کل داشته باشد.
کربوهیدرات‌ها و فیبر
کربوهیدرات‌هایی مانند غلات، حبوبات و سایر غذاهای گیاهی، در رژیم غذایی گربه ضروری نیستند اما منبع انرژی فراوانی هستند که از آن برای حفظ فعالیتهای عادی زندگی روزمره استفاده میکنند.
ویتامینها
ویتامین‌های موجود در غذای گربه شما شامل ویتامین A، D، E، K، B1، B6، B12، ریبوفلاوین، نیاسین، اسید پانتوتنیک و اسید فولیک هستند. این ترکیبات آلی در طیف وسیعی از فعالیتهای متابولیکی (سوخت و ساز) گربه‌ها تاثیرگذار هستند. همچنین توجه به این نکته ضروری است که برخی از ویتامینها در دوزهای کوچک ضروری هستند اما در مقادیر زیاد میتوانند سمی باشند.
مواد معدنی
گربه‌ها در رژیم غذایی خود به 12 ماده معدنی نیز نیاز دارند: کلسیم، فسفر، منیزیم، سدیم، پتاسیم، کلر، آهن، مس، روی، منگنز، سلنیوم و ید. تولیدکنندگان غذای حیوانات خانگی معمولاً ترکیبی از ویتامینها و مواد معدنی را به فرمول‌های خود اضافه میکنند تا مطمئن شوند که محصولاتشان حاوی مقادیر مناسبی هر ماده هستند.
آب آشامیدنی
به گفته کمیته شورای ملی تحقیقات تغذیه حیوانات، گربه های مسن گرچه خیلی تشنه نمیشوند اما به آب تازه و تمیز نیاز دارند. این حیوانات خانگی معمولاً باید به ازای هر 125 گرم غذای خشکی که میخورند 250 میلی لیتر آب (یک فنجان) بنوشند.
مشاوره با دامپزشک میتواند به شما کمک کند تا رژیم غذایی مناسبی را برای گربه خود انتخاب کنید. مطمئناً محصولات خوبی را میتوانید در فروشگاه مواد غذایی پیدا کنید. پس دلیلی وجود ندارد که کسی نتواند یک غذای خوب برای گربه خود پیدا کند! اما توصیه ما این است که همیشه به سراغ برندهای معتبر خارجی مانند رویال کنین، ویسکاس، رفلکس و غیره (برند هیلز و هپی کت هم اضافه شود) بروید. برای این منظور میتوانید از فروشگاه پت آباد غذای مخصوص گربه مسن خریداری کنید.
ویژگی‌های بهترین غذا برای گربه های مسن
مشخصات بهترین غذا برای گربه های پیر به شرح زیر هستند:
سطح آنتی اکسیدانی بالا
با افزایش سن گربه تولید رادیکال‌های آزاد در بدن افزایش می‌یابد. رادیکال‌های آزاد محصولات جانبی طبیعی متابولیسم (سوخت و ساز) هستند. این رادیکال‌ها اساساً الکترونها را از پروتئین‌ها، غشای سلولی و DNA به اصطلاح میگیرند. هنگامی که مولکول دیگری مجبور میشود الکترون را رها کند، اغلب خود به یک رادیکال آزاد تبدیل میشود که مشکل را تشدید میکند.
آنتی اکسیدان‌ها میتوانند الکترونها را به رادیکال‌های آزاد اهدا کنند بدون اینکه خودشان به رادیکال‌های آزاد تبدیل شوند و در نتیجه چرخه آسیب‌های مولکولی و سلولی را بشکنند. ویتامین E، ویتامین C (اسید سیتریک)، ویتامین A، کاروتنوئیدها و سلنیوم همگی آنتی اکسیدان‌های قوی هستند. بنابراین غذایی که شامل این موارد باشد، گزینه بسیار خوبی برای یک گربه سالخورده است.
سطح چربی متوسط تا بالا
در حدود سن 11 یا 12 سالگی، توانایی گربه برای هضم چربی کاهش پیدا میکند. چربی‌ها در هر گرم نسبت به پروتئین‌ها یا کربوهیدرات‌ها کالری بیشتری دارند، بنابراین این میتواند تأثیر عمده‌ای بر توانایی گربه های مسن در استخراج کالری (انرژی) از غذا داشته باشد.
بهترین غذا برای گربه های مسن باید حاوی میزان متوسط تا زیاد چربی باشد که مقدار دقیق آن بر اساس وضعیت بدن گربه تعیین خواهد شد. گربه های لاغر برای به حداکثر رساندن کالری دریافتی خود به چربی زیادی نیاز دارند. گربه های چاق باید کالری کمتری دریافت کنند.
داشتن پروتئین کافی
تحقیقات همچنین نشان داده‌اند که حدود 20 درصد از گربه های بالای 14 سال توانایی هضم پروتئین را در خود کاهش میدهند. این موضوع با کاهش توانایی هضم چربی ترکیب میشود و این احتمال را به وجود می‌آورد که بدون مداخله رژیم غذایی، گربه سالخورده هم چربی و هم توده عضلانی خود را از دست بدهد.
از دست دادن توده عضلانی نگران کننده است زیرا این گربه ها در معرض خطر بیماری و مرگ هستند. مطالعات نشان میدهند که 15 درصد از گربه های بالای 12 سال وضعیت بدنی پایین‌تر از حد ایده آل دارند و گربه های بالای 14 سال، 15 برابر بیشتر از آنچه باید باشند، لاغرتر هستند. غذای گربه سالخورده باید حاوی پروتئین کافی برای حفظ توده عضلانی گربه باشد. کارنیتین اضافی (یک اسید آمینه) نیز ممکن است در این زمینه کمک کند.
سطوح پایین فسفر
بسیاری از گربه های مسن از بیماری مزمن کلیوی (CKD) رنج می‌برند یا در معرض خطر ابتلا به آن هستند. در گذشته، دامپزشکان معمولاً برای گربه های پیر رژیم‌های پروتئینی کاهش یافته را برای «محافظت از کلیه‌هایشان» توصیه میکردند اما دیگر اینطور نیست. اما آنچه مهم خواهد بود، ارزیابی محتوای فسفر در غذای گربه است. کلیه‌ها مسئول حذف فسفر اضافی از جریان خون هستند و اگر گربه دچار بیماری مزمن کلیه باشد، حذف فسفر به خوبی انجام نمیشود.
سطح بالای فسفر خون میتواند کلسیم را از استخوان‌ها خارج کند، احساس ناخوشایندی در گربه‌ها ایجاد نماید و منجر به آسیب بیشتر کلیه‌ها و ایجاد مشکلات دیگری در بدن شود. به این دلایل، غذاهای مخصوص گربه های سالخورده معمولاً مقدار کمی فسفر دارد. منابع پروتئینی با کیفیت بالا نسبت به منابع با پروتئین کیفیت پایین دارای فسفر کمتری هستند. برای تعیین بهترین منبع پروتئین و غذا برای گربه خود با دامپزشکتان صحبت کنید.
اسیدهای چرب امگا 3
بیشتر گربه های مسن از آرتریت رنج می‌برند. تصور میشود اسیدهای چرب امگا 3 با کاهش التهاب و فعالیت آنزیم‌هایی که غضروف مفصل را تجزیه میکنند، در درمان آرتریت مفید هستند. اختلال عملکرد شناختی گربه که در انسان شبیه به زوال عقل است، یکی دیگر از مشکلات رایج گربه های مسن میباشد.
تحقیقات روی سگها نشان میدهند که اسیدهای چرب امگا 3 توانایی کاهش اثرات اختلال عملکرد شناختی و زوال عقل را دارند. در حالی که هیچ مطالعه‌ای بر روی گربه‌ها انجام نشده است اما پیش بینی میشود که اسیدهای چرب امگا 3 بتوانند مفید باشند. روغن ماهیان سرد آبی مثل سالمون، آنچوی یا ساردین بهترین منابع اسیدهای چرب امگا 3 برای گربه‌ها هستند.
خوش طعم بودن
بهترین غذا برای گربه های مسن دارای بو و طعم بسیار خوبی است تا اشتهای این حیوانات خانگی بامزه را تحریک کند. گربه‌ها ممکن است با بالا رفتن سن به شدت بدقلق شوند، بنابراین اگر بتوانیم این حیوانات را از طریق طعم غذا وادار به خوردن یک رژیم غذایی مغذی کنیم، موفقیت بزرگی کسب کرده‌ایم. در این مورد، غذای تر (مرطوب) خوشمزه‌تر از غذای خشک گربه است.
در مورد گربه هایی که به پایان عمر خود نزدیک میشوند، غذای ایده آل میتواند به معنای خوردن هر چیزی باشد. بنابراین به جای اینکه گربه خود را مجبور کنید که از یک رژیم غذایی خاص پیروی کند، زمانی که پایان کار نزدیک است، بگذارید گربه هر غذایی دوست دارد را بخورد.
بافت غذای گربه
سلیقه هر گربه متفاوت است اما به نظر میرسد که بافت و طعم غذای مرطوب برای گربه‌ها کمی ارزش بالاتری دارد. در حقیقت، بسیاری از عادات تغذیه‌ای گربه‌ها در سالهای جوانی ایجاد میشوند. به همین دلیل، اگر گربه شما در تمام عمرش غذای خشک مصرف کرده باشد، ممکن است تغییر رژیم غذایی به غذای مرطوب و کنسروی دشوار باشد. پس بهتر است در سنین پایین به گربه خود انواع غذاهای مختلف را بدهید.
گربه های مسن ممکن است دندانهای خود را از دست بدهند، بنابراین تمایل بیشتری برای مصرف غذای مرطوب و نرم دارند. با از دست دادن دندان‌ها، بسیاری از گربه‌ها هنوز هم میتوانند غذای خشک بخورند زیرا لثه‌هایشان سفت‌تر میشود. پس آنچه باید به عنوان صاحب گربه در نظر بگیرید، این است که نیاز و خواسته گربه مسن خود را نسبت بافت غذا در نظر بگیرید.
محتوای رطوبت و آبرسانی
غذاهایی که رطوبت بیشتری دارند نیز برای گربه‌ها خوش طعم‌تر هستند. به عنوان گوشتخوارانی که طعمه خود را در طبیعت میخورند، گربه‌ها رژیمی را ترجیح میدهند که مانند یک شکار تازه و مرطوب باشد. بنابراین، تغذیه با یک رژیم غذایی که تا حد امکان شبیه به طعمه در طبیعت باشد، گزینه بهتری است. اینها غذاهایی با پروتئین بالا، کربوهیدرات کم و محتوای آب بیشتر هستند.
غذای مرطوب محتوای آب بیشتری دارد و برای گربه‌هایی که مشکلات دستگاه ادراری دارند مفید است. برای حیواناتی که مستعد ابتلا به مشکلات دستگاه ادراری باشند، افزایش مصرف آب و تشویق به تکرر ادرار ممکن است به حل مشکلاتی مانند سندرم اورولوژیک گربه (یا بیماری بخش پایینی دستگاه ادراری گربه) کمک کند. پیدا کردن بهترین غذا برای گربه های مسن که طعم، بافت و محتوای آب مناسبی داشته باشد ممکن است کمی سخت باشد. بنابراین صحبت با دامپزشک میتواند بهترین کار ممکن باشد.
آشنایی با برچسب‌های غذای گربه
سازمان غذا و دارو (FDA) از تولیدکنندگان غذای حیوانات خانگی میخواهد که اطلاعات خاصی از جمله فهرست مناسب مواد تشکیل دهنده، نام و آدرس سازنده را بر روی برچسب‌های خود درج کنند.
انجمن مقامات کنترل خوراک آمریکا دو بخش از مواد مغذی را برای گربه‌ها ایجاد کرده است که شامل دوره شیردهی و بلوغ هستند. همه غذاها باید حداقل یکی از این دو بخش را داشته باشند. غذاهایی که شامل این دو بخش میشوند، مواد مغذی کافی برای رشد و تولید مثل حیوان و همچنین حفظ سلامت بزرگسالان که شامل گربه های مسن و سالمند میشود را فراهم میکنند.
چه زمانی باید غذای گربه های مسن را تغییر داد؟
آیا سن قطعی وجود دارد که در آن گربه باید به «رژیم غذایی سالمندان» روی آورد؟ جواب خیر است. تغییر رژیم غذایی به شرایط گربه و توصیه‌های دامپزشک بستگی دارد. گربه مسنی که توانسته وزن بدن و وضعیت عضلانی خود را با رژیم غذایی حفظ کند، دلیلی برای تغییر برنامه غذایی وجود ندارد.
اگر گربه مسن وزنش زیاد شود (بدون دلیل پزشکی)، ممکن است تغذیه از نوع رژیم غذایی «سالمندان» یا رژیم غذایی کم انرژی و فیبر بالاتر توصیه شود. اگر گربه مسن وزن کم کند، در این صورت میتوان تغییر رژیم غذایی را به غذاهایی با کالری متراکم‌تر مانند غذای بچه گربه را انجام داد. همچنین اگر گربه‌ای دچار مشکل سلامتی شود مانند دیابت یا بیماری مزمن کلیوی ممکن است تغییر رژیم غذایی برای کمک به مدیریت این عارضه ضروری باشد.
برای تغییر رژیم غذایی باید به سابقه پزشکی، نتایج معاینات و ارزیابی‌های آزمایشگاهی انجام شود. وقتی زمان تغییر رژیم غذایی فرا میرسد، این کار باید طی چند روز انجام شود. به طور کلی، برای اطمینان از اینکه گربه غذای جدید را میپذیرد، باید طی چند روز تغییرات غذایی به صورت جزئی انجام شود تا اینکه گربه به غذای جدید عادت کند.
تاثیر بهترین غذا برای گربه های مسن بر مشکلات سلامتی
گربه های مسن ممکن است دچار برخی از مشکلات سلامتی رایج شوند که معمولاً با رژیم غذایی قابل کنترل هستند. البته، قبل از اینکه رژیم غذایی گربه خود را تغییر دهید، با دامپزشک در مورد علت اصلی مشکلات سلامتی حیوان خانگی خود صحبت کنید.
در ادامه به مشکلات سلامتی گربه های پیر و مصرف غذای مناسب اشاره میکنیم:
از دست دادن عضلات
اگر گربه شما در حال از دست دادن عضلاتش است، شاید زمان آن رسیده که به رژیم غذایی با پروتئین بالاتری روی بیاورید. گاهی اوقات از دست دادن توده عضلانی به دلیل بیماری‌هایی مانند بیماری مزمن کلیوی، پرکاری تیروئید یا دیابت رخ میدهد. این مشکل گاهی اوقات به دلیل رژیم غذایی با پروتئین کم است. اگر بیماری وجود نداشته باشد، تغذیه با رژیم غذایی با پروتئین بالاتر و کربوهیدرات کمتر میتواند بهترین گزینه ممکن باشد.
چاقی و افزایش وزن
برای گربه های مسن چاق که باید چند کیلوگرم وزن کم کنند، شما چند گزینه دارید که اگر یکی جواب نداد، میتوانید دیگری را امتحان کنید. به طور معمول، رژیم غذایی با فیبر بالا، چربی و کالری کم برای و کاهش وزن استفاده میشود. همچنین امروزه بسیاری افراد به سراغ یک رژیم غذایی پر پروتئین و کم کربوهیدرات (به اصطلاح رژیم غذایی تغییر متابولیک) رفته‌اند که شبیه مصرف غذا در طبیعت به عنوان طعمه است.
تغییرات رفتاری و حافظه
اگر گربه سالخورده شما مشکلات زیر را دارد، باید یک رژیم غذایی حاوی آنتی اکسیدان‌ها و چربی‌های سالم را برای حیوان خود تجویز کنید:
- در به خاطر سپردن چیزها مشکل دارد.
- نمیداند چگونه غذا بخورد یا بنوشد.
- تمایل به بازی با وسائل مورد علاقه خود را ندارد.
- رفتارهای سالخورده‌ای مانند خیره شدن به نقطه‌ای دور، تغییر چرخه خواب و بیداری را دارد.
- میو میو کردن با صدای بلند (مخصوصاً در شب) را از خود نشان میدهد.
مصرف آنتی اکسیدان‌ها، اسید لیپوئیک و احتمالا اسیدهای چرب امگا 3 برای بهبود مشکلات فوق توصیه میشوند.
خوردن و آشامیدن به مقدار کم
گاهی اوقات نخوردن یا ننوشیدن کافی میتواند برای گربه های مسن مشکل ساز باشد. اولین چیزی که باید بررسی شود این است که آیا گربه پیر شما دچار بیماری شده است یا خیر. بعضی بیماری‌ها مانند بیماری مزمن کلیوی یا پرکاری تیروئید را میتوان در آزمایش خون تشخیص داد. اما بیماری اولیه دستگاه گوارش مانند آنتروپاتی مزمن یا سرطان روده در آزمایش خون ظاهر نمیشود و برای ارزیابی نیاز به تصویربرداری یا سونوگرافی دارد.
اگر از نظر پزشکی مشکلی وجود ندارد، پیشنهاد میشود غذا را گرم کنید یا چندین غذای مختلف ارائه دهید تا مشخص شود که گربه چه طعم و بافتی از غذا را ترجیح میدهد. گرم کردن غذا به دمای نزدیک به بدن گربه انتخاب خوب است. تست کردن یک سری غذاهای مختلف برای درک اینکه گربه شما چه غذایی را دوست دارد، بهترین راه ممکن است.
کلام آخر
بهترین غذا برای گربه های مسن براساس ویژگی‌های هر گربه متفاوت است. برخی از گربه‌ها بسته به نژاد و سبک زندگی به غذا با پروتئین بالا و برخی دیگر به فیبر و رطوبت بیشتری نیاز دارند. گربه های مسن‌تر مستعد ابتلا به بیماری‌های مرتبط با پیری هستند. اولین کاری که باید انجام دهید این است که به دامپزشک مراجعه کنید. سپس به گربه شما یک رژیم غذایی مناسب ارائه میشود. از دامپزشک بخواهید که به شما کمک کند تا براساس نیازهای منحصر به فرد گربه خود یک رژیم غذایی مناسب ارائه دهد.
منابع:
