بلوغ گربه مرحله بسیار خاصی در زندگی این حیوانات خانگی بامزه است. در گذار به بزرگسالی و بلوغ جنسی، تغییرات هورمونی عظیمی در این مرحله رخ میدهد. این دوره رشد میتواند برای گربه سخت باشد زیرا اگر حیوان عقیم نشده باشد، ممکن است مسائل متعددی را هم برای خود و هم برای صاحبش ایجاد کرد. اما چیزی که در ابتدا باید از سوی شما مورد توجه قرار گیرد، تشخیص مرحله بلوغ در گربه خانگی شماست. در این مقاله به طور کامل در مورد مرحله بلوغ، شرایط جنسی و رفتارهای گربه در گذر از بچگی تا بلوغ صحبت میکنیم.
بلوغ در گربه به چه صورت است؟
بلوغ مرحله‌ای از زندگی است که در آن گربه شما به بلوغ جنسی میرسد. به محض اینکه بدن گربه شما هورمون‌های جنسی را ترشح میکند، بلوغ شروع میشود. پروژسترون و استروژن و همچنین تستوسترون هورمون‌های جنسی هستند. این روند معمولاً در گربهها از ماه سوم تا پنجم شروع میشود. بلوغ جنسی در گربه‌های ماده تقریباً بین ماه‌های ششم و نهم رخ میدهد، اما گاهی اوقات گربه‌های ماده در سن سه ماهگی به بلوغ زودرس میرسند. در نرها بلوغ کمی دیرتر شروع میشود. گربه نر بین ماه نهم تا دوازدهم قدرت باروری پیدا میکنند.
بلوغ در بین نژادهای مختلف گربهها متفاوت است. به عنوان مثال نژادهای حبشی، سیامی یا برمه‌ای خیلی زود به بلوغ میرسند. این گربه‌های نوجوان در سن چهار تا شش ماهگی قدرت باروری دارند. نژادهای بزرگ گربه مانند مین‌کوون و گربه جنگلی نروژی دیر به بلوغ میرسند (تا دوازده ماهگی). بلوغ در گربهها حدود نیم سال طول میکشد. در این مدت باید با حیوان خانگی خود بسیار مهربان و همدل باشید. همچنین باید محدودیت‌ها و آموزشی‌هایی را برای حیوان در نظر بگیرید.
در حدود یک سالگی، بالاخره دوره بلوغ جنسی گربه پایان رسید. با گذشت زمان، بلوغ اجتماعی حیوان خانگی شما نیز رخ میدهد. بلوغ اجتماعی همان بلوغ جنسی نیست! بلوغ ذهنی و اجتماعی در گربه‌های خانگی بین سالهای دوم و چهارم زندگی حیوان رخ میدهد. همیشه سعی کنید با گربه خود با محبت رفتار کنید تا در رشد اجتماعی حیوان خانگی به خوبی انجام شود.
سالهای نوجوانی گربه چگونه است؟
مانند انسان بالغ، گربه‌های نوجوانان تمایل دارند پتانسیل خود را به طور کامل آزمایش کنند. این حیوانات زیبا اغلب رفتاری از خود نشان میدهند که میتواند شما را کلافه کن! هیچ چیز از یک گربه نوجوان در امان نیست، در سن بلوغ هیچ قانونی برای گربه وجود ندارد.
گربه شما ممکن است سرکش و تند خو شود، وسایل را از قفسه‌ها پرت کند، شروع به بالا رفتن از چیزهای مختلف کند و به شما حمله‌ور شود. رفتار نوجوانان گربه نر و ماده در دوران بلوغ کاملاً متفاوت است. در حالی که گربه‌های نر دوست دارند خیلی خشن بازی کنند، گربه‌های ماده ترجیح میدهند با توپ یا موش‌های پارچه‌ای سرگرم شوند.
وقتی نر نوجوان با ماده نوجوان مواجه میشوند، ممکن است درگیری بین دو جنس مخالف ایجاد شود. بنابراین گاهی اوقات دور هم جمع کردن حیوانات ناهمجنس در خانه برای جلوگیری از ناسازگاری‌های بعدی دشوارتر است. بین حیوانات همجنس (گربه نر با نر یا ماده با ماده)، معمولاً فضای آرام‌تری حکم فرماست.
بلوغ جنسی در گربه چیست؟
در گربهسانان دوره‌های تولید مثل به صورت فصلی هستند. در طی فصول تولید مثل، یک گربه ماده چندین بار آماده جفت گیری خواهد بود. این دوره هر دو هفته یکبار تکرار خواهد شد تا زمانی که گربه جفت گیری نماید و باردار شود. اگر گربه شما باردار نشود، پس از اتمام دوره مجدداً طی دو هفته آینده وارد سیکل جدیدی خواهد شد تا شانس بقا و تولید مثل خود را امتحان کند.
در طول دوره بلوغ جنسی، میو میو کردن هم در گربه ماده و هم در گربه نر دیده میشود. غلت زدن روی زمین یا علاقه زیاد به نوازش به ویژه روی ستون فقرات یکی علائم اصلی بلوغ در گربه‌های ماده است. در این دوره گربهها (نر و ماده) علاقه زیادی برای فرار از خانه دارند.
گربهها در بلوغ چه علائمی نشان میدهند؟
مطمئناً وقتی به دوران بلوغ خود فکر میکنید، خاطرات مشابهی به ذهنتان خطور میکند. نوسانات خلقی و تحریک پذیری از ویژگی‌های این مرحله از زندگی هستند. اگرچه بلوغ در گربهها عمدتاً خفیف‌تر از انسان‌هاست اما گربهها نیز تغییرات مشابهی را در رفتار خود در طول بلوغ نشان میدهند که به شرح زیر هستند:
1- دم خود را حرکت میدهند
خلق و خوی گربه شما ممکن است از لحظه‌ای به لحظه دیگر تغییر کند. گربه شما ناگهان اسکرچ میکند و با پنجه‌هایش به اسباب بازی در دست شما ضربه می‌زند. در بیشتر موارد، دم خود را حرکت میدهد و بی‌قرار است.
2- علامت گذاری میکنند
گربه شما وقتی به بلوغ میرسد، به شرکای جنسی خود علاقهمند میشود و از قلمرو خود در برابر رقبا محافظت میکند. از این رو، گربهها و به ویژه نرها به طور منظم قلمرو خود را با ادرار در دوران بلوغ مشخص میکنند. رایحه‌های جنسی (فرومونهای جنسی) در ادرار یافت میشوند که گربه‌های جنس مخالف را جذب میکنند و رقبا را منصرف دور میکند.
3- شروع به جفت گیری میکنند
ترشح هورمون‌های جنسی در بدن به این معنی هستند که گربه شما اکنون میتواند جفت گیری کند. ماده‌ها برای تحت تاثیر قرار دادن نرها روی زمین غلت میزنند و از هر فرصتی برای در آغوش گرفتن استفاده میکنند. بنابراین گربه‌های نر و ماده در زمان جفت گیری میتوانند با هم بسیار مهربان باشند.
4- اعتماد به نفس بالایی دارند
وقتی بچه گربهها به گربه‌ای بالغ تبدیل میشوند، اعتماد به نفس آنها افزایش می‌یابد. این علامت را زمانی متوجه خواهید شد که گربه نر شما از اجسام بلند بالا میرود یا مداوم می‌پرد. این علائم را هرگز در یک بچه گربه مشاهده نمیکنید. جسور بودن و داشتن اعتماد به نفس از نشانه‌های اصلی دوران بلوغ هستند.
نکات مهم در دوران بلوغ گربه ها
گربهها حیوانات بسیار حساسی هستند و به ویژه در دوران بلوغ باید بیشتر از قبل با آنها همدردی کنید. اگر گربه شما دوباره فرار کرد یا فرش خانه را با ادرار علامت گذاری کرد، همیشه آرام و صبور باشید. از سوی دیگر، این رفتار شما به این معنی نیست که نباید هیچ حد و مرزی برای گربه خود تعیین کنید.
گربهها در سن بلوغ نیز به آموزش نیاز دارند. اگر گربه‌تان کاری را درست انجام داده به او پاداش دهید. با رفتارهای ناخواسته، باید فوراً با قاطعیت رفتار کنید اما به آرامی «نه» بگویید. به عنوان مثال، اگر گربه شما بدون اجازه روی پیشخوان آشپزخانه بپرد، نباید حیوان را هرگز سرزنش کنید. به یاد دهید که نباید برخی کارها را انجام دهد.
آیا گربهها باید در دوران بلوغ عقیم شوند؟
در آلمان و بسیاری کشورهای دیگر، عقیم کردن گربهها اجباری است. هدف کاهش تولید مثل کنترل نشده و در نتیجه حضور گربه‌های ولگرد در خیابان است. عقیم کردن گربهها از منظر رفاه حیوانات نیز توجیه پذیر است زیرا گربه‌های کمتری باید برای بقای خود در طبیعت بجنگند. اگر گربه شما در سنین بلوغ عقیم نشود و اجازه بیرون رفتن داشته باشد، احتمال جفت گیری حیوان وجود دارد. اما زمان مناسب برای عقیم کردن چه زمانی است؟ پاسخ را در ادامه توضیح میدهیم:
عقیم کردن نرها
عقیم کردن نرها تقریباً از شش ماهگی به بعد منطقی است، اما توصیه میشود بعد از نه ماهگی انجام شود. عقیم سازی خطر آسیب دیدگی نرها در دعوا بر سر قلمرو را کاهش میدهد. در عین حال، حیوان برای علامت گذاری کمتر ادرار میکند و خانه شما را از بوی نامطبوع دور نگه میدارد. اگر نرها قبل از بلوغ کامل استخوان‌هایشان عقیم شوند، ممکن است دست‌ها و پاهایشان دراز شوند. این پدیده با نام «Eunuchoidism» شناخته میشود.
عقیم کردن ماده‌ها
ماده‌ها باید زودتر و در صورت امکان قبل از سن پنج ماهگی عقیم شوند. عقیم سازی به شما امکان میدهد از بی‌خوابی شبانه در طول چرخه جفت گیری و خطر ابتلا به عفونت‌های رحمی (پیومترا) یا تومورهای پستانی گربه خود جلوگیری کنید. اگر مطمئن نیستید که چه زمانی باید گربه خود را عقیم کنید، همیشه میتوانید از دامپزشک برای مشاوره بیشتر کمک بگیرید.
گربه چقدر عمر میکند؟
پستانداران کوچکتر طول عمر کوتاه‌تری دارند اما گربهها کمی متفاوت هستند. گربهها با توجه به جثه کوچکشان میتوانند برای مدت طولانی زندگی کنند. اگرچه گربهها از اکثر سگ‌ها کوچکتر هستند اما معمولاً عمر طولانی‌تری دارند. همچنین، گربهها فقط کمی بزرگتر از خرگوش‌ها هستند اما باز هم بسیار طولانی‌تر عمر میکنند. میانگین طول عمر یک گربه خانگی احتمالا حدود 13 تا 14 سال است. با این حال، اگرچه طول عمر این حیوانات متفاوت است اما گربه‌هایی که به خوبی از آنها مراقبت میشود معمولاً تا 15 سال یا بیشتر عمر میکنند. حتی برخی از آنها به 18 یا 20 سالگی میرسند و تعداد کمی از گربهسانان خارق العاده حتی از 25 یا 30 سالگی نیز میگذرند!
ارزیابی سن گربه چگونه است؟
واضح است که گربهها خیلی سریع‌تر از انسان‌ها بالغ میشوند اما زمانی که از نظر فیزیکی و رفتاری کاملاً رشد کردند (از حدود 3 سالگی) برای سالهای زیادی ظاهرشان خیلی کم تغییر میکند. درواقع، تشخیص سن یک گربه بالغ میتواند بسیار دشوار باشد. با وجود ظاهر جوان گربه، درون گربه پیرتر میشود. درک نحوه مدیریت زندگی، مراقبت از سلامتی گربه و رفتار حیوان زمانی آسان خواهد بود که بتوانیم سن آنها را به خوبی تشخیص دهیم.
اغلب گفته میشود که برای بدست آوردن سن واقعی گربه، سن حیوان را در 7 ضرب کنیم. با این حال، این معیار خیلی دقیق نیست و تعدادی از جنبه‌های مختلف از جمله چگونگی بلوغ و پیری گربهها را در نظر نمیگیرد. روش بسیار مناسب‌تر این است که پایان سال اول زندگی گربه را معادل 15 سال انسانی و پایان سال دوم را تقریباً معادل یک فرد 24 ساله در نظر بگیرید. باید به خاطر داشت که این فقط یک تخمین است، اگرچه هر گربه‌ای درست مانند هر انسان، نحوه بلوغ و پیری‌اش متفاوت خواهد بود.
رفتار گربه ها براساس سن
همانطور که گربه شما هر مرحله از زندگی خود را پشت سر میگذارد، علائم پیری افزایش و سطح انرژی حیوان کاهش یابد. در ادامه به رفتارهای گربه در سنین مختلف می‌پردازیم:
- بچه گربه (صفر تا 6 ماه): گربه شما بچه گربه کاملی است، از نظر جنسی بالغ نیست و سعی میکند حجم عظیمی از اطلاعاتی که در مورد جهان دریافت میکند را پردازش نماید. بچه گربه در این سنین بسیار بازیگوش است.
- نوجوان (6 تا 12 ماه): در طول این مرحله، بچه گربه شما در دوره بلوغ است، هر چیزی که میتواند را به دهان وارد میکند و چنگ می‌زند. به طور کلی سعی میکند به همه نشان دهد که رئیس کیست (نگرشی که احتمالاً در طول زندگی خود حفظ خواهد کرد).
- بالغ (1 تا 2 سال): گربه شما در حال ورود به بزرگسالی است و انواع رفتارهای یک گربه بالغ مانند اسکرچ کردن و پنهان شدن را نشان میدهد. حیوان کمی نسبت به دوران بچه خود آرام‌تر میشود اما هنوز هم انرژی زیادی دارد. گربه شما در حال حاضر چیزهای زیادی یاد گرفته است.
- بزرگ سال (3 تا 6 سال): از سنین 3 تا 6 سالگی، گربه شما در اوج مرحله زندگی است. حیوان اصول اولیه را آموخته و به سطح شخصیت و انرژی که برایش مناسب خواهد بود، رسیده است.
- میانسالی (7 تا 10 سال): در این مرحله، گربه شما وارد مرحله میانسالی شده است. او هنوز انرژی دارد اما نه به اندازه دوران بلوغش! ممکن است متوجه شوید که گربه‌تان به طور خاص در مسیر طبیعی و غریزی خود قرار میگیرد و ممکن است نسبت به هر تغییری بسیار مقاوم‌تر باشد. همچنین شاید بیشتر از گذشته دچار اضطراب شود.
- سالمند (11 تا 14 سال): اکنون گربه شما رسماً یک سالمند است. شادابی حیوان کمتر میشود و علائم کم بینایی، کم شنوایی و غیره ظاهر میشوند. مانند انسانهای مسن، گربه شما ممکن است مستعد «بدخویی» باشد و شاید متوجه شوید که او سریع‌تر از گذشته عصبانی میشود.
- کهنسال (15 سال به بالا): بعد از 15 سال، گربهها در گروه کهنسالی طبقه بندی میشوند و نیاز به توجه بیشتری دارند. هرگونه تغییر رفتاری در این مرحله مستلزم مراجعه به دامپزشک است. شما باید انتظار بی‌‌حالی شدید و چرت‌های زیاد را داشته باشید.
تغییر رفتار گربه با افزایش سن
درست مانند انسان، گربهها با افزایش سن رفتارشان تغییر میکنند. در حالی که بچه گربهها اغلب منبع انرژی هستند، گربه‌های مسن‌تر آرام‌تر و راضی‌تر خواهند بود. از آنجایی که گربه از بزرگسالی به سالمندی رفته، ممکن است برخی یا همه شاخص‌های رفتاری رایج پیری را در خود نشان دهد. علائم پیری در حیوان عبارتند از:
- چرخه خواب و بیداری غیرمعمول
- رفتار نیازمند یا خواستار
- گیج شدن
- بی‌اختیاری ادرار و مدفوع
- بی‌حال
- تحریک پذیری
با افزایش سن، برنامه خواب بسیاری از گربهها تغییر میکند. گربه‌های مسن ممکن است تمام شب را بیدار بمانند و در طول روز بخوابند. اگر این اتفاق افتاد، سعی کنید گربه خود را با بازی و توجه درست قبل از خواب، به برنامه قبل خود قابل برگردانید. گربه‌های مسن نیز ممکن است بیشتر مستعد پرخاشگری باشند. بدین دلیل که خلق و خوی این حیوانات با افزایش سن، لزوماً بدتر میشوند. فقط با احتیاط به گربه خود نزدیک شوید و به حیوان فرصت دهید تا با محیط اطرافش خو بگیرد. با افزایش سن، گربهها میتوانند برخی از توانایی‌های خود را در کنترل روده و مثانه‌شان از دست بدهند.
کلام آخر
بلوغ در گربهها با ترشح هورمون‌های جنسی شروع میشود. بلوغ جنسی در گربه‌های ماده تقریباً بین ماه‌های ششم و نهم ایجاد میشود. در نرها بلوغ کمی دیرتر شروع میشود. گربه نر بین ماه نهم تا دوازدهم قدرت باروری دارد. اما مهم است که قبل از شروع بلوغ نسبت به عقیم سازی گربه خود اقدامات لازم را انجام دهید. عقیم کردن گربه فواید زیادی دارد. در گربه‌های ماده، تخمدان‌ها و رحم آنها برداشته میشوند. این مهم از پیومترا که یک عفونت جدی رحمی است، جلوگیری میکند. همچنین عقیم سازی خطر تومورهای پستانی را کاهش میدهد.
عقیم کردن نرها از سرطان بیضه جلوگیری میکند و خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش میدهد. عقیم سازی همچنین شرایط لازم برای کنترل جمعیت را فراهم میکند. به علاوه، گربه‌های نر را از درگیری، اسپری کردن ادرار و پرخاشگری در امان نگه میدارد. در هر صورت، باید گربه خود را حداقل هر شش ماه یکبار به نزد دامپزشک ببرید تا به خوبی معاینه شود. دامپزشک نکات لازم در مورد بلوغ را به شما متذکر خواهد شد.
منابع:
