آسیب‌دیدگی پنجه سگ یکی از مشکلاتی است که این چهارپایان دوست‌داشتنی با آن مواجه‌اند. پنجه یکی از بخش‌های اصلی بدن سگ‌ها به شمار می‌رود و نقش مهمی در حفظ تعادل آنها دارد. پنجه به دلایل مختلفی ممکن است آسیب ببیند و به همین دلیل بسیار مهم است که سرپرست این حیوان با نحوه مراقبت و نگهداری از پنجه سگ آشنا باشد. در مقاله امروز به شکل کامل به آسیب‌دیدگی پنجه سگ، مراقبت و درمان آن خواهیم پرداخت.
آسیب‌دیدگی پنجه سگ
یکی از مشکلات شایع در مورد سگ‌ها آسیب دیدن پنجه‌های آنها است. پنجه‌های سگ در تماس مستقیم با زمین و دیگر سطوح هستند و از آنجایی که رگ‌های خونی متعددی در پنجه‌ها وجود دارد به راحتی آسیب می‌بینند. آسیب شامل مواردی همچون سوراخ شدن، پاره شدن، ساییدگی، سوختگی و موارد مشابه است. همه این مشکلات می‌تواند برای سگ بسیار دردناک باشد و به همین دلیل درمان آسیب‌دیدگی پنجه سگ بسیار اهمیت دارد و یکی از مواردی است که باید درمورد سگ ها بدانید.
پنجه سگ
پنجه سگ سخت‌ترین بافت پوستی در بدن سگ به شمار می‌رود که در کف دست و پای سگ‌ها قرار دارد. بالشتک یا پد پنجه‌ها ساختاری اسفنجی و نرم دارند و هرگونه فشار و صدمه‌های ناشی از ایستادن و دویدن را جذب می‌کنند. پنجه‌ها نقش مهمی در تنظیم دمای بدن و حفظ تعادل حرکتی سگ ایفا می‌کنند. ساختار پنجه از کراتین، چربی، استخوان، کلاژن، رباط و تاندون تشکیل شده و همچون یک عایق در برابر سرما نیز هست.
قسمت‌های مختلف پنجه
پنجه سگ از بخش‌های مختلف زیر تشکیل شده است:
- پنجه: پنجه به بخشی از بدن سگ‌ها گفته می‌شود که در ناحیه انتهایی دست و پا قرار گرفته و سگ‌ها از آن برای کندن زمین، دفاع و شکار کردن استفاده می‌کنند.
- پد دیجیتال انگشتان: این پدها همچون یک محافظ در برابر ضربه هستند و همچنین مانند یک ترمز در سطوح لغزنده مانع از آسیب‌دیدگی مفاصل انگشتان می‌شوند.
- پنجه شبنم: این پنجه نقشی همانند انگشت شست انسان دارد و سگ‌ها از آن برای نگه داشتن اجسام و بالا رفتن از درختان استفاده می‌کنند.
- پد متاکارپال (مچ دست): این پد در پاهای جلویی و بخش بالای پنجه شبنم قرار گرفته است.
- پد متاتارسال (مچ پا): این پد در پاهای عقب قرار دارد و می‌تواند وزن سگ را به خوبی تحمل کند.
علت آسیب دیدگی پنجه سگ
آسیب‌دیدگی پنجه سگ یکی از مشکلات شایع در این حیوانات است. دلایل مختلفی می‌توانند باعث آسیب‌دیدگی پنجه سگ شوند. به دلیل اینکه پنجه‌های سگ در معرض دید نیستند بسیاری مواقع مشکلات مرتبط با پنجه سگ در مراحل ابتدایی دیده نمی‌شود و زمانی که آسیب به مرحله حاد می‌رسد سرپرست حیوان متوجه آن می‌شود. از جمله انواع آسیب‌دیدگی پنجه سگ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
زخم و بریدگی
یکی از علل شایع آسیب دیدن پنجه سگ تماس اشیا تیز با پنجه سگ‌ها است که باعث زخم و بریدگی می‌شود. این اتفاق در هنگام بازی، تمرین و پیاده‌روی بسیار رخ می‌دهد.
شکستگی
گاهی مواقع آسیب به پنجه سگ در حدی است که منجر به شکستگی می‌شود. فعالیت‌های نظیر تلاش برای پریدن از ارتفاع بلند باعث وارد شدن یک ضربه قوی به پنجه سگ می‌شود و در نهایت با شکستگی به ساختار پنجه‌ها و استخوان‌های سگ آسیب وارد می‌کند.
کنده شدن ناخن
گاهی مواقع سگ‌ها ناخن‌های خود را در هنگام حرکت در زمین‌های سخت یا خارج کردن خار از دست می‌دهند و این مسئله می‌تواند باعث درد، التهاب و خونریزی در پنجه سگ شود.
التهاب و عفونت
گاهی التهاب و عفونت باعث آسیب‌دیدگی پنجه سگ هستند. در صورت تماس پنجه با ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها التهاب و عفونت می‌تواند به وجود آید و باعث درد، تورم و قرمزی پنجه‌ها شود.
مشکلات داخلی بدن
موارد مختلفی همچون کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی و تغذیه نامناسب نیز می‌تواند بر ضعیف شدن ساختار پنجه و کنده شدن پنجه سگ اثر بگذارد.
بیماری
برخی بیماری‌ها مانند رماتیسم، آرتروز و التهاب مفاصل می‌تواند باعث آسیب‌دیدگی پنجه سگ شود.
علائم پنجه آسیب‌دیده سگ
تشخیص و توجه به پنجه آسیب‌دیده سگ بسیار اهمیت دارد تا هرچه سریع‌تر برای درمان اقدام شود. از جمله علائم پنجه آسیب‌دیده سگ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تغییر رنگ پنجه
- ترشحات بد بوی پنجه
- تاول زدن پنجه‌ها
- درد شدید
- اجتناب از راه رفتن
- لنگیدن
- خارش
- خونریزی
- التهاب و قرمزی پنجه‌ها
- لیسیدن مداوم دست و یا پا
تشخیص آسیب‌دیدگی پنجه‌های سگ
تشخیص آسیب‌دیدگی پنجه‌های سگ با استفاده از معاینات فیزیکی امکان‌پذیر است. بسیاری از آسیب‌دیدگی‌ها همچون سوراخ شدن، پارگی و خراشیدگی‌ها در معاینات فیزیکی کف پنجه به خوبی مشخص است؛ اما علت ایجاد چنین مشکلاتی بسیاری مواقع برای دامپزشکان نامشخص است.
اگر پنجه دچار تورم شده باشد باید آزمایش‌های تکمیلی صورت گیرد. برای این آزمایش‌ها نمونه‌برداری از بافت مورد نظر برای آزمایش‌های بیشتر تحت‌نظر بی‌حسی موضعی یا بیهوشی موقت انجام می‌شود. پس از آزمایش مشخص می‌شود نمونه برداشته شده عفونی یا سرطانی است.
درمان لازم برای آسیب‌دیدگی پنجه‌های سگ
پس از مرحله تشخیص، نوبت به درمان می‌رسد. درمان لازم برای آسیب‌دیدگی پنجه‌های سگ به نوع جراحت و شدت آن بستگی دارد. به طور معمول درمان‌های زیر برای مداوای آسیب‌دیدگی پنجه توصیه می‌شود:
- تمیز و ضدعفونی کردن پنجه
اگر پنجه سگ زخم شده باشد در ابتدا باید با آب و محلول مناسب زخم را ضدعفونی کرد. محلول آب و سدیم کلراید 0.9 درصد یا محلول ضدعفونی که توسط دامپزشک تجویز می‌شود برای ضدعفونی کردن موارد مناسبی هستند.
- بستری کردن سگ
ممکن است با توجه به شرایط سگ نیاز به بستری و استراحت باشد تا وضعیت پنجه سگ بهبود پیدا کند. استفاده از کفش محافظ یا بانداژ برای بهبود پنجه در این دوران لازم است.
- درمان دارویی
با توجه به وضعیت آسیب، دامپزشک می‌تواند از داروهای ضددرد، ضدعفونی‌کننده، ضدالتهاب و ضد آلرژیک استفاده کند. استفاده از داروهای آنتی‌بیوتیک نیز برای مقابله با عفونت ممکن است لازم باشد.
- جراحی
اگر میزان آسیب‌دیدگی پنجه سگ بسیار زیاد باشد ممکن است دامپزشک نیاز ببیند تا از جراحی برای ترمیم و برطرف کردن آسیب استفاده کند. در جراحی آسیب ترمیم می‌شود یا بخشی از پنجه به دلیل آسیب‌دیدگی حذف می‌گردد.
- فیزیوتراپی و تمرینات
فیزیوتراپی و تمرین‌های خاص برای بهبود عملکرد پنجه سگ و تقویت عضلات و ساختارهای مرتبط با آن لازم است. در این تمرینات از ماساژ، حرکات مفصلی و تردمیل استفاده می‌شود.
در صورتی سرپرست به دامپزشک دسترسی نداشته باشد می‌تواند از طریق مشاوره آنلاین دامپزشکی اقدام کند یا روش‌های درمانی زیر را به کار بست:
- در ابتدا باید از لیس زدن پنجه‌ها توسط سگ جلوگیری کرد.
- موضع آسیب‌دیده را باید برای عدم گسترش عفونت با آب‌اکسیژنه یا سولفات آلومینیوم ضدعفونی نمود.
- در صورت وجود جسم خارجی در پنجه باید با استفاده از یک پنس استریل اقدام به خارج کردن آن کرد.
- پس از خارج کردن جسم خارجی باید موضع را با یک محلول ضدعفونی تمیز کرد.
- در نهایت برای کاهش خونریزی با یک پارچه تمیز یا بانداژ مخصوص باید ناحیه را پانسمان نمود.
- در نهایت برای درمان‌های تکمیلی و دارویی باید حیوان را به کلینیک رساند.
مراقبت‌های لازم از پنجه سگ
برای اینکه سگ‌ها با مشکل آسیب‌دیدگی پنجه مواجه نشوند بسیار مهم است تا با مراقبت‌های لازم از پنجه سگ آشنا بود. از جمله مراقبت‌هایی که می‌توان در نظر گرفت موارد زیر هستند:
کوتاه کردن ناخن‌های سگ
بسیار مهم است برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی پنجه، ناخن‌های سگ را به شکل مرتب کوتاه کرد. هر زمان که احساس خراشیده شدن ناخن‌ها بر روی سطوح را احساس کردید باید ناخن‌ها کوتاه شوند.
کوتاه کردن موهای بین پدهای پنجه
زمانی که موهای بین پدهای پنجه بلند می‌شوند امکان گره‌خوردگی مو و جمع شدن آلودگی، میکروب و انگل بالا می‌رود. به همین دلیل بسیار مهم است در فاصله‌های زمانی منظم این موها کوتاه شوند.
بررسی وضعیت پنجه و انگشت‌ها به شکل مرتب
باید به شکل مرتب بین انگشت‌ها و پنجه‌های سگ را بررسی نمود تا در صورت گیر کردن هرگونه سنگ، زباله و... آنها را با یک پنس از ناحیه خارج کرد.
حمام کردن منظم سگ
حمام کردن منظم سگ کمک می‌کند تا بین پنجه‌های سگ به شکل کامل پاک‌سازی شود و به‌این‌ترتیب باکتری‌ها و انگل‌ها نتوانند به سطح پوست نفوذ کنند.
استفاده از کرم مرطوب‌کننده
مرطوب کردن پنجه سگ با انواع کرم و روغن گیاهی کمک می‌کند تا پنجه‌ها خشک و ترک خورده نشوند و از طرفی گردش خون در عروق پنجه افزایش یابد. توصیه می‌شود پس از پاک‌سازی پنجه‌ها حتماً از کرم‌های مرطوب‌کننده یا روغن نارگیل برای نرم کردن پنجه‌ها استفاده شود.
استفاده از کفش مخصوص سگ
پا کردن کفش به خصوص در فصل زمستان می‌تواند تا حد بسیار زیادی از پاهای سگ در برابر آسیب جلوگیری کند.
تمیز کردن برف از پنجه‌ها
یکی از موارد مهم دیگر که در فصول سرد اهمیت دارد زدودن لکه‌های برف از لابه‌لای پدهای پای سگ است. برای این کار می‌توان از یک حوله نرم و دستمال مرطوب استفاده کرد. همچنین پاشیدن نمک بر روی برف به آب شدن سریع‌تر آنها کمک می‌کند.
کلام پایانی
آسیب‌دیدگی پنجه سگ یکی از مشکلات شایع در این حیوانات است که می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد و باعث درد و ناراحتی در این حیوان دوست‌داشتنی شود. شناخت علائم آسیب‌دیدگی پنجه سگ و اقدام برای درمان آن بسیار اهمیت دارد؛ زیرا در غیر این صورت حیوان بسیار آسیب می‌بیند. اقدامات درمانی برای مداوای آسیب‌دیدگی پنجه سگ باید توسط دامپزشک انجام شود تا به بهترین شکل آسیب سگ برطرف شود.
منابع:
