وقتی یک سگ خوشگل و بامزه را به سرپرستی می‌گیرد، باید در مورد هر آنچه به آرایش و بهداشت سگ ها مربوط می‌شود اطلاعات داشته باشید. همانطور که شما روتین بهداشتی روزانه خود را انجام می‌دهید، دوست وفادار شما هم به یک روتین آرایشی و بهداشتی نیاز دارد. رسیدگی به امور سگ ها از یک طرف به سلامت و مرتب بودن سگ و از طرفی به شما در کنترل بهتر حیوان خانگیتان کمک می‌کند. پس اگر می‌خواهید در مورد مسائل بهداشتی سگ خود بیشتر بدانید، این مقاله را تا پایان بخوانید.
راهنمای نظافت و بهداشت سگ ها
نظافت خوب حیوان، کمک می‌کند تا ظاهر و احساس خوبی داشته باشد و از انواع بیماری‌های سگ پیشگیری کنید. نظافت منظم همچنین به شما این امکان را می‌دهد که مو، دندان‌ها، چشم‌ها، گوش‌ها و ناخن‌های سگ خود را از نظر وجود مشکل بررسی کنید. اینکه هر چند وقت یکبار باید سگ خود را اصلاح کنید بستگی به جثه، نژاد و نوع پوشش حیوان دارد. در حالی که عادات بهداشتی خوب برای یک سگ سالم ضروری است، برخلاف انسان‌ها، بیشتر سگ ها به عادات بهداشتی و نظافت روزانه نیازی ندارند. آنچه مورد نیاز خواهد بود به نژاد سگ بستگی دارد.
موارد بهداشتی مانند مسواک زدن، تمیز کردن گوش، کوتاه کردن ناخن و مسواک زدن بدون در نظر گرفتن نژاد سگ، از جنبه‌های ضروری مراقبت از سگ هستند. همه موارد بهداشتی سگ ها را در زیر یک به یک مورد بحث قرار می‌دهیم:
برس زدن بدن سگ ها
چندین جلسه برس زدن در هفته، سگ شما را مرتب و تمیز نگه می‌دارد. مهم است تا انتها به سمت پوست حیوان برس بزنید، اجازه دهید عمل ماساژ گردش خون را تحریک کند و پوسته و شوره را از بین ببرد. نوع برسی که نیاز دارید به بافت و طول پوشش سگ شما بستگی دارد. سگ‌های مو بلند به برس‌های سنجاقی نیاز دارند که دارای پین‌های بلند و گرد از جنس استیل یا روکش کروم هستند.
همچنین برس‌های نرم‌تری برای از بین بردن موهای مرده نیز وجود دارند. شانه‌های لاستیکی برای از بین بردن موهای مرده مناسب هستند. همه سگ ها موهایشان می‌ریزند، اگرچه در بعضی ریزش مو بیشتر است. برس زدن منظم به کنترل ریزش کمک می‌کند.
حمام کردن سگ ها
سگ شما بسته به نژاد و نوع مو خود باید به صورت منظم حمام برود. شستشوی بیش از حد روغن‌های طبیعی بدن سگ را از بین می‌برد و باعث خشک و خشن شدن خز حیوان می‌شود. در صورت لزوم، از شامپوی ملایم فرموله شده برای سگ خود استفاده کنید. سگ را در یک وان یا لگن قرار دهید و گلوله‌های پنبه‌ای را در گوش قرار دهید و با چند قطره روغن معدنی (مثل پارافین) آنرا آغشته کنید.
سگ را با آب گرم خیس کنید و شامپو را از پشت گردن بمالید. پس از کف کردن و شستشو، سگ خود را کاملا با آب گرم بشویید. با یک حوله سگ را مالش دهید و سپس در صورت لزوم با سشوار حیوان را خشک کنید. در صورت نیاز موهای او را شانه یا برس بزنید. به طور کلی، تعداد مورد نیاز برای حمام رفتن سگ خود را از دامپزشک جویا شوید.
کوتاه کردن ناخن سگ ها
ناخن‌ها باید کوتاه باشند تا پاها سالم بمانند. ناخن‌های بلند در راه رفتن سگ اختلال ایجاد میکنند و راه رفتن را ناخوشایند یا دردناک می‌سازند. ناخن‌های بلند همچنین می‌توانند به راحتی بشکنند. این اتفاق معمولاً در پایه ناخن، جایی که رگ‌های خونی و اعصاب قرار دارند، اتفاق میفتد و باعث می‌شود که به دامپزشک مراجعه کنید. اگر صدای کلیک کردن ناخن‌ها روی زمین را می‌شنوید، پس ناخن‌ها خیلی بلند هستند.
برای کوتاه کردن ناخن‌های سگ خود، از یک گیره مخصوص استفاده کنید. شما فقط باید انتهای ناخن‌ها را کوتاه کنید. بسیاری از سگ ها از کوتاه کردن ناخن خود بیزارند. شما می‌توانید با عادت دادن سگ خود به نگه داشتن پاهایش، به راحتی ناخن سگ را بگیرید. کوتاه کردن یک یا دو ناخن را در یک زمان شروع کنید. سگ شما یاد خواهد گرفت که به او آسیبی نخواهید رساند. اگر برایتان غیرممکن است که ناخن‌های سگتان را بگیرید، او را نزد دامپزشک ببرید.
تمیز کردن گوش سگ ها
شما باید گوش‌های سگ خود را ماهی یک بار تمیز کنید، به ویژه اگر سگ مستعد مشکلات گوش است. فقط قسمت بیرونی گوش را با استفاده از یک پارچه مرطوب یا یک سواب پنبه آغشته به روغن معدنی تمیز کنید. هرگز چیزی را به زور وارد گوش نکنید. برخی از سگ ها برای حفظ گردش هوا نیاز به کندن موی داخل گوش دارند. از دامپزشک خود بپرسید که آیا کار این برای سگ شما ضروری است یا خیر.
در عین حال، باید هر گوش و مجرای گوش را خوب نگاه کنید و بو کنید. هر نشانه‌ای از قرمزی شدید، تورم، ذرات یا ترشحات (قهوه‌ای یا زرد رنگ) یا بوی متعفن و مخمر مانند، ممکن است نشانه عفونت باشند. در این حالت نیاز به مراجعه به دامپزشک دارند. این مشکل اغلب مدت کوتاهی پس از حمام یا شنا به دلیل تجمع رطوبت مشخص می‌شود. مهم است که هر گوش پس از خیس شدن کاملاً خشک شود.
مسواک زدن سگ ها
دندان‌های سگ خود را مرتباً با مسواک‌ها و خمیر دندان‌های مخصوص سگ ها تمیز کنید. اگر سگ شما از مسواک زدن خودداری می‌کند، با مالش دندان‌ها و لثه‌هایش با انگشت خود سگ را به این کار عادت دهید. سپس کمی از خمیر دندان را روی انگشتتان قرار دهید و اجازه دهید آن را بو کند و لیس بزند. همین کار را با مسواک انجام دهید. اسباب بازی‌هایی را برای جویدن تهیه کنید که به تمیز کردن دندان‌های سگ کمک میکنند. همانطور که سگ شما بزرگتر می‌شود، ممکن است تارتار (پلاک دندان) در او ایجاد شود که باید توسط دامپزشک تمیز شود.
مسواک زدن روزانه دندان‌های سگ شما عالی است اما شما باید حداقل چند بار در هفته دندان‌های سگ خود را مسواک بزنید. تارتار بعد از 48 ساعت روی دندان‌ها ایجاد می‌شود. همچنین می‌توانید انگشت خود را با گاز یا پارچه بپیچید. سپس دندان‌ها را پاک کنید و لثه‌ها را ماساژ دهید. مشکلات دندانی در سگ ها می‌توانند منجر به مسائل جدی سلامتی مانند بیماری‌های قلبی سگ، بیماری‌های کلیوی و غیره شوند. سگ خود را به تمیز کردن مرتب دندان‌هایش عادت دهید. این کار برای حیوان خانگی شما خوب است.
کیسه مقعدی سگ ها
کیسه‌های مقعدی در هر طرف مقعد سگ شما قرار دارند. آنها غده‌هایی هستند که وقتی سگ شما مدفوع می‌کند، غمل دفع را آسانتر میکنند. اگر متوجه شدید که سگتان پشت بدنش را می‌لیسد یا مقعدش را به زمین میکشد، ممکن است کیسه‌های مقعدی پر شده باشند. از دامپزشک خود بپرسید که چگونه مشکل کیسه مقعدی را درمان کنید.
بایدهای مربوط به آرایش و بهداشت سگ ها
- تمامی تجهیزات و وسائل تمیزکننده سگ خود از یک فروشنده معتبر خریداری کنید. داشتن همه وسائل بهداشتی و آرایشی در منزل ضروری است. از همه مهمتر، باید نحوه استفاده صحیح از این وسائل را یاد بگیرید.
- با برس مناسب برای خز سگ خود، آن را یک روز در میان (حتی نژادهای مو کوتاه) برس بزنید تا کثیفی‌ها و آلودگی‌ها را از بین ببرید. همچنین برس زدن ریزش را کنترل می‌کند و خز حیون را زیباتر نشان می‌دهد.
- در صورت لزوم از یک حوله مرطوب برای پاک کردن هرگونه خاک، گل، شن، یا سایر کثیفی‌های خز سگ خود استفاده کنید.
- در طول جلسه نظافت، سگ خود را روزانه از نظر کنه بررسی کنید. از دامپزشک خود بخواهید که ایمن‌ترین روش حذف کنه را به شما آموزش دهد.
- آیا سگ شما از نژادی است که موهایش چشمانش را می‌پوشاند؟ اگر چنین است، با یک پارچه مرطوب موها را تمیز کرده و کوتاه کنید.
- همیشه از محصولات بهداشتی مورد تایید دامپزشک برای سگ خود استفاده کنید.
نکته: ترشحات جزئی چشم سگ خود را با پنبه مرطوب پاک کنید. هیچ چیز تحریک کننده‌ای را در چشم سگ خود قرار ندهید.
نبایدهای مربوط به آرایش و بهداشت سگ ها
- از محصولات زیبایی و بهداشتی مخصوص انسان مانند شامپو، نرم کننده و خمیر دندان برای سگ خود استفاده نکنید. بسیاری از خمیردندان‌های انسانی حاوی زایلیتول هستند که برای سگ ها سمی خواهند بود.
- ناخن گیر مناسب سگ را تهیه کنید تا کوتاه کردن زیاد و خونریزی جلوگیری کرده باشید. کوتاه کردن بیش از حد ممکن است باعث درد شدید و خونریزی شود.
- اگر متوجه هر گونه جراحت، زخم، پارگی یا هر نوع زخمی در سگ خود شدید، سعی نکنید خودتان آنها را درمان کنید. با دامپزشک خود تماس بگیرید.
- سعی نکنید موهای سگتان را خودتان بدون آموزش مناسب کوتاه کنید.
- سگ خود را با رایحه‌های غیرمناسب مانند عطرهای مخصوص انسان خوشبو نکنید. سگ ها نسبت به انسان‌ها به عطر حساس‌تر هستند. عطرها می‌توانند باعث مشکلات تنفسی برای سگ های حساس شوند.
- در دمای سرد، سگ خود را در فضای باز حمام نکنید زیرا این کار می‌تواند منجر به افت دمای بدن سگ شما شود.
- در حین نظافت، اگر متوجه هر گونه جسم خارجی در چشم، گوش، بینی، دهان یا پد پنجه سگ خود شدید، سعی نکنید خودتان آنها را بردارید و همیشه با دامپزشک مشورت کنید.
- سعی نکنید خودتان کیسه‌های مقعدی سگتان را خالی کنید. این کار بهتر است توسط یک دامپزشک انجام شود. دامپزشک می‌تواند به شما روش صحیح خالی کردن کیسه مقعدی را آموزش دهد.
ریزش موی حیوانات خانگی و علل آن
آلوپسی که به عنوان ریزش مو نیز شناخته می‌شود، یک بیماری بسیار شایع در سگ ها است. آلوپسی با ریزش طبیعی مو متفاوت است. ریزش مو بخشی طبیعی از چرخه رشد موی سگ شما است و به نژاد سگ بستگی دارد. آلوپسی به ریزشهای موضعی و سکهای اشاره دارد. جایی که ریزش مو رخ می‌دهد می‌تواند به علت اصلی آن بستگی داشته باشد.
علائم آلوپسی در سگ ها
بسته به علت آلوپسی، ممکن است علائم به شرح زیر باشند:
- خاراندن خفیف تا شدید (اما گاهی بدون خاراندن)
- پوست قرمز، ملتهب، ضخیم، تراوش، خونریزی، بد بو یا رنگدانه (سیاه)
- پوست دارای پاپول (لکه‌های قرمز)، جوش، پلاک یا کهیر
اگر آلوپسی توسط انگلها ایجاد شده باشد، ممکن است قابل مشاهده باشند. کک، کنه و شپش را میتوان با چشم غیرمسلح دید. جربها و عناصر قارچی دیده نمی‌شوند. اغلب سگ ها با خاراندن بیش از حد به پوست به خود آسیب وارد میکنند و باعث ایجاد زخم‌های عفونی در بدن خود می‌شوند.
علل آلوپسی در سگ ها
علل متعددی برای آلوپسی در سگ ها وجود دارند. در ادامه به برخی از رایج‌ترین علائم اشاره می‌کنیم:
- انگل‌های خارجی (کک، شپش، پشه و غیره)
- نیش عنکبوت یا نیش حشره
- عفونت‌های پوستی (باکتریایی، قارچی)
- آلرژی (استنشاقی، تماسی، حشرات)
- آتوپی (یک استعداد ژنتیکی برای ایجاد واکنش‌های آلرژیک یا بیماری‌ها)
- درد مرتبط با اضطراب یا زمینه ای همراه با آسیب به خود
- اختلالات خود ایمنی
- بیماری‌های غدد درون ریز مانند هیپرآدرنوکورتیکیسم، کم کاری تیروئید، آلوپسی فصلی، هورمون‌های جنسی
- علل ژنتیکی مانند آلوپسی X،
- تغذیه (گرسنگی یا رژیم نامتعادل، کمبود ویتامین)
- آلوپسی محل واکسن
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، سوختگی
- سرطان
چگونه دامپزشکان آلوپسی را در سگ ها تشخیص می‌دهند؟
یک معاینه عمومی کامل توسط دامپزشک تنها مهم‌ترین مرحله در تشخیص علت یا علل آلوپسی است. دامپزشک شما عوامل متعددی را قبل از تعیین تشخیص مناسب در مورد سگتان (از جمله سن، نژاد، جنس، وضعیت سلامتی و سابقه پزشکی قبلی) در نظر می‌گیرد. متأسفانه هیچ دستور العمل ساده‌ای برای رفع آلوپسی در سگ ها وجود ندارد. کشف علت برای انتخاب گزینه‌های درمانی ضروری است. همچنین، بسیاری از علل آلوپسی شرایط مداومی هستند که به داروهای دوره‌ای یا درمان‌های دیگر نیاز دارند. هنگام ملاقات با دامپزشک خود، آماده پاسخگویی به سوالات زیر باشید:
- رژیم غذایی
- تعداد حیوانات خانگی در خانه
- درجه خارش
- درمان‌های گذشته
- محیط زندگی سگ (داخل و خارج)
- شغل سگ
- داروهای ضد انگل
- مشکلات سلامتی قبلی یا ناهنجاری‌های خونی
- قرار گرفتن در معرض آب برکه، مناطق جنگلی، حیوانات وحشی و غیره
هنگامی که دامپزشک شما این پاسخ‌ها را دریافت کرد، می‌تواند حیوان خانگیتان را بررسی کند و علل احتمالی را تعیین نماید. دامپزشک هر گونه بوهای غیرمعمول را متوجه خواهد شد. پوست سگ شما ممکن است حالت مومی یا چرب داشته باشد که این به تصمیم گیری در مورد استفاده از درمان‌های موضعی کمک می‌کند.
تست‌های تشخیصی رایج
بسته به یافته‌های مربوط به معاینه سگ، دامپزشک شما ممکن است یک یا چند آزمایش زیر را توصیه کند:
- خراش‌های پوستی (برای جرب دمودکس یا سارکوپتس)
- کشت (برای عفونت‌های باکتریایی)
- نوار آماده سازی (به دنبال باکتری، مخمر و سلول‌های التهابی)
- بلک لایت یا کشت قارچی (برای درماتوفیتوز یا کرم حلقوی)
- اسمیر گوش برای جستجوی باکتری، مخمر، سلول یا کنه
- تست پوست برای آلرژی
- آزمایشات غذایی احتمالی
- آزمایش خون (برای عملکرد اندام‌ها و بیماری‌های غدد درون ریز)
- معاینه مدفوع (از نظر انگل)
- نمونه برداری از پوست (برای بیماری‌های خود ایمنی یا سرطان)
درمان آلوپسی در سگ ها
درمان آلوپسی کاملاً به علت آن بستگی دارد. اگر این عارضه صرفاً زیبایی و یک ضایعه کوچک باشد، ممکن است نیازی به درمان نباشد. بسته به علت، یک یا چند مورد از موارد زیر ممکن است توصیه شوند:
- آزمایشات غذایی
- داروها (آنتی بیوتیک‌ها، ضد قارچ‌ها، استروئیدها، آنتی هیستامین‌ها، ضد انگلها، داروهای ضد التهاب یا ضد خارش)
- درمان موضعی (شامپوهای دارویی، اسپری‌ها، پمادها)
- عمل جراحی
کلام آخر
تمیز کردن سگ فقط حمام کردن حیوان نیست! این مهم شامل مسواک زدن، پیرایش و همچنین تمیز کردن گوش ها و پوست و موی سگ است. شما باید با یادگیری روش‌های نظافت سگ خود، بهترین زندگی را برای او ترتیب دهید. سگ شما فقط همراه یا دوستان نیست بلکه او جزئی از خانواده شماست. پس همانطور که باید به فرزندان خود رسیدگی کنید، به همان اندازه به حیوان خانگی خود اهمیت دهید. همیشه سعی کنید با دامپزشک خود در تماس باشید تا بتوانید آموزش‌های لازم را ببینید و در زمان مشکل به او مراجعه کنید.
منابع :
