عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس (URI) یک عفونت در بینی، سینوس‌ها، دهان یا گلو است. چندین عامل عفونی از جمله ویروس‌ها و باکتری‌ها وجود دارند که در عفونت‌های تنفسی گربه‌ها نقش دارند.
گربه‌ها در طول عفونت‌های بخش فوقانی دستگاه تنفس از التهاب غشاهای مخاطی بینی و گلو رنج می‌برند. این علائم بدین دلیل رخ می‌دهند که سیستم دفاعی بدن در تلاش است تا ارگانیسم‌های عفونی را از بدن خارج کند و عفونت را از بین ببرد. در این مقاله به طور کامل در مورد علت، علائم و نحوه درمان عفونت‌های بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه‌ها صحبت می‌کنیم.
علل عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه‌ها
بسیاری از عوامل عفونی که باعث عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس می‌شوند مسری هستند و می‌توانند از راه‌های مختلفی پخش شوند. ویروس تبخال گربه‌سانان منجر به عطسه میشود که به نوبه خود منجر به انتقال آئروسل خواهد شد. این مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که یک گربه نزدیک گربه دیگری عطسه می‌کند و میکروب‌ها را استنشاق می‌نماید.
بسیاری از بیماری‌های تنفسی توسط فومیت‌ها منتشر می‌شوند. فومیت جسمی است که توسط میکروب‌های یک گربه آلوده شده و سپس توسط گربه دیگری لمس میشود. قرار گرفتن در معرض محیط می‌تواند از غذا و ظروف آب، قفس، رختخواب و حتی انسان ناشی شود که همگی می‌توانند به عنوان فومیتی برای انتشار URI از گربه به گربه عمل کنند. با این حال، بیشتر ویروس‌هایی که معمولاً در عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه‌ها دخیل هستند، برای مدت طولانی روی سطوح زنده نمی‌مانند.
اگر قصد خرید ظرف غذا و آبخوری گربه دارید، با کد PA5BLG از تخفیف ویژه در خرید اول بهره‌مند شوید.
بیشتر عفونت‌ها نتیجه تماس مستقیم با گربه آلوده هستند. وضعیت ایمنی هم‌چنین می‌تواند در ابتلا گربه‌ها به عفونت‌های تنفسی فوقانی نقش داشته باشد. هنگامی که سیستم ایمنی ضعیف میشود (در اثر استرس یا بیماری همزمان)، گربه مستعد ابتلا به عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه‌ها است. بنابراین، معمول است که یک گربه علائم بالینی عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس را 7 تا 10 روز پس از نقل مکان به خانه جدید نشان دهد.
استرس ناشی از تغییر منجر به کاهش عملکرد ایمنی میشود و به ویروس یا باکتری اجازه می‌دهد تا قوی‌تر شوند. علاوه بر این، برخی از گربه‌ها می‌توانند به عنوان ناقل بیماری‌های تنفسی فوقانی عمل کنند. آن‌ها هیچ علائم بالینی قابل مشاهده‌ای در خود نشان نمی‌دهند اما همچنان ذرات ویروسی را دفع میکنند و برای گربه‌های دیگر عفونی هستند.
ترشح بیش از حد و عطسه به انتقال باکتری یا ویروس از یک گربه به گربه دیگر کمک می‌کند. شایع‌ترین مشکل که منجر به عفونت‌های بخش فوقانی دستگاه تنفسی در گربه‌ها میشود؛ ویروس هرپس گربه‌سانان (رینوتراکئیت گربه) و کلسی ویروس گربه‌سانان است. بسیاری از ارگانیسم‌های دیگر نیز وجود دارند که ممکن است در ایجاد عفونت‌های تنفسی نقش داشته باشند که شامل بوردتلا، کلامیدوفیلا، مایکوپلاسما و کریپتوکوک هستند.
اکثر عفونت‌های بخش فوقانی دستگاه تنفس یک مورد اورژانسی پزشکی محسوب نمی‌شوند. با این حال، عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه‌ها می‌تواند منجر به افسردگی و امتناع از خوردن شود که در بچه گربه‌های جوان یا گربه‌های مسن به علت بی‌اشتهایی به آب و غذا، می‌تواند باعث ضعف شدید و مرگ شود.
علائم عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه‌ها
عفونت معمولی بخش فوقانی دستگاه تنفس، بینی و گلو را درگیر می‌کند و علائمی مانند: عطسه، احتقان بینی، ورم ملتحمه (التهاب غشاهای پوشاننده پلک‌ها) و ترشح از بینی یا چشم‌ها را ایجاد می‌کند. ترشحات ممکن است شفاف یا چرکی شوند (از نظر ظاهری کدر و حاوی چرک). علائم کمتر اختصاصی عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس شامل: غذا نخوردن، بی‌حالی، تب و بزرگ شدن غدد لنفاوی هستند. در موارد شدید، گربه ممکن است دچار مشکل در تنفس شود.
به طور کلی، علائم عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه‌ها عبارتند از:
- عطسه کردن
- ترشح چشم
- ورم ملتحمه (تورم یا قرمزی غشای اطراف چشم)
- بسته شدن چشم
- ترشحات بینی
- گرفتگی بینی
- کاهش یا عدم اشتها
- سرفه کردن
- بی‌حالی
- تب
- زخم در دهان
- تورم غدد لنفاوی
- دشواری در تنفس
عوامل خطر عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه‌ها
چندین عامل خطر وجود دارند که احتمال ابتلای گربه به عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس را افزایش می‌دهند. بچه گربه‌ها و گربه‌های مسن با سیستم ایمنی ضعیف، بیشتر مستعد ابتلا به URI هستند. به طور مشابه، گربه‌هایی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند که بر سیستم ایمنی بدنشان تأثیر می‌گذارد نیز مستعدتر هستند.
گربه‌هایی که دچار لوسمی گربه‌سانان یا ویروس نقص ایمنی گربه‌سانان (FIV-FeLV) هستند؛ به طور قابل توجهی بیشتر مستعد ابتلا به عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه‌ها هستند. نژادهای خاصی از گربه‌ها با بینی کوتاه یا صورت درهم در معرض خطر بالاتری از عوارض هستند. این نژادها که براکی سفالیک نامیده می‌شوند؛ استخوان‌های کوتاه‌تری در جمجمه دارند که به صورت گربه ظاهری صاف و فشرده می‌دهند.
گربه‌های براکیسفالیک شامل نژادهایی مانند: پرشین، هیمالین و برمه‌ای هستند. همه افراد ممکن است در پاک‌سازی عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس نسبت به نژادهای غیر براکیسفالیک مشکل بیشتری داشته باشند. استرس در بسیاری از بیماری‌های گربه‌ها؛ نقش مهمی ایفا می‌کند. در گربه‌هایی که در پناهگاه حیوانات زندگی میکنند، عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس، بیشترین بیماری گزارش شده است.
تاثیر استرس در بیماری عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه‌ها
مطالعات نشان داده‌اند که کاهش استرس می‌تواند بروز بیماری‌های تنفسی را کاهش دهد. استرس تأثیر منفی بر سیستم ایمنی دارد و توانایی آن را برای مبارزه با عفونت‌ها کاهش می‌دهد. ویروس تبخال گربه منحصر به فرد است زیرا می‌تواند در حالت غیرفعال قرار گیرد که در آن ویروس هنوز وجود دارد اما گربه در آن زمان به طور فعال ویروس را دفع نمی‌کند.
هنگامی که استرس عملکرد سیستم ایمنی را کاهش می‌دهد؛ ویروس تبخال گربه از حالت مخفی خارج میشود و گربه شروع به دفع ذرات ویروسی می‌کند. ویروس تبخال در گربه‌ها بسیار شایع است. مطالعات تخمین می‌زنند که بیش از نیمی از گربه‌های سالم در معرض ویروس تبخال گربه‌ها قرار گرفته‌اند و این ویروس در بدن آن‌ها خفته است.
تشخیص عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه‌ها
عفونت‌های بخش فوقانی دستگاه تنفس اغلب بر اساس معاینه فیزیکی توسط دامپزشک تشخیص داده می‌شوند. دامپزشک شما رادیوگرافی (اشعه ایکس) را برای مشاهده ریه‌های گربه و رد هرگونه درگیری تنفسی تحتانی مانند ذات الریه (عفونت ریه) توصیه می‌کند. گاهی اوقات انجام آزمایش خون برای رد عفونت‌های همزمان توصیه میشود.
اگر عفونت تنفسی فوقانی، شدید یا پیچیده باشد و به درمان کلاسیک پاسخ ندهد؛ دامپزشک شما کشت و تست حساسیت یا PCR را برای شناسایی ارگانیسم و تعیین بهترین روش درمانی توصیه می‌کند. در این روش، دامپزشک از یک سواب برای جمع آوری مواد از مجرای بینی گربه‌تان استفاده می‌کند و آن را به آزمایشگاه می‌فرستد تا ببیند چه باکتری رشد می‌کند. سپس آزمایش PCR برای شناسایی هر گونه پاتوژن ویروسی انجام می‌دهد. گاهی اوقات در صورت مشکوک شدن به پولیپ یا توده بینی به عنوان علت‌های ثانویه مکرر، تصویربرداری ویژه مانند آندوسکوپی بینی یا سیتی اسکن توصیه میشود.
درمان عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه‌ها
اگر دامپزشک به ویروسی مانند ویروس تبخال گربه یا کلیسی ویروس مشکوک باشد؛ پروبیوتیک یا مکمل‌های اسید آمینه را برای حمایت از سیستم ایمنی بدن گربه در هنگام مبارزه با ویروس توصیه می‌کند. برخی از گربه ها می‌توانند از بخور درمانی بهره ببرند. دامپزشک به شما توصیه می‌کند؛ گربه خود را هنگام دوش گرفتن در حمام نگه دارید تا مجرای بینی مرطوب بماند.
عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه‌ها گاهی اوقات می‌تواند شامل باکتری‌ها شود که معمولاً برای این حیوانات بیمار آنتی بیوتیک تجویز میشود. اگر برای گربه شما آنتی بیوتیک تجویز شده است، حتماً دستورالعمل‌های برچسب را دقیقاً دنبال کنید. قبل از اتمام دوره دارو را قطع نکنید و از فراموش کردن دوزها خودداری کنید.
اگر آنتی بیوتیک تجویز شده برای گربه شما عوارض جانبی دستگاه گوارش مانند استفراغ یا اسهال ایجاد می‌کند؛ به دامپزشک خود اطلاع دهید تا تشخیص دهد آیا داروی جایگزین بهتری وجود دارد یا خیر؟ عفونت‌های شدید ممکن است به بستری شدن در بیمارستان با اکسیژن درمانی یا درمان‌های نبولیزاسیون و آنتی بیوتیک‌های تزریقی نیاز داشته باشند.
تاثیر واکسیناسیون بر عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه‌ها
واکسیناسیون می‌تواند در کاهش خطر ابتلای گربه به عفونت دستگاه تنفسی فوقانی مفید باشد. بیشتر گربه‌هایی که تحت مراقبت‌های منظم دامپزشکی هستند؛ واکسن سه‌گانه را دریافت میکنند. اگر گربه‌ها در مورد واکسیناسیون به روز باشند؛ احتمال ابتلا به عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در این حیوانات بسیار کمتر است. علاوه بر این، اگر گربه ها آلوده شوند، به احتمال زیاد علائم بالینی خفیفی را تجربه میکنند که نیازی به درمان ندارند.
اگر گربه شما خارج از منزل می‌رود یا تماس بیشتری با گربه‌های دیگر دارد؛ دامپزشک شما واکسینه شدن برای لوسمی گربه‌سانان را توصیه می‌کند که از طریق نظافت متقابل و کاسه‌های غذای مشترک منتقل میشود. لوسمی می‌تواند گربه‌ها را بیشتر مستعد ابتلا به عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس کند زیرا تمایل به تضعیف سیستم ایمنی بدنی حیوان دارد.
گذراندن وقت در خارج از منزل به طور طبیعی خطر ابتلای گربه به عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی را افزایش می‌دهد زیرا گربه‌ها زمانی که فقط در خانه هستند کمتر با گربه‌های آلوده روبرو می‌شوند.
درمان خانگی عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه‌ها
عفونت‌های تنفسی فوقانی که در نتیجه عفونت ویروسی ایجاد می‌شوند؛ اغلب در خانه با مراقبت‌های حمایتی کنترل می‌شوند. با این حال، هنگامی که عوامل باکتریایی درگیر هستند؛ این عفونت‌ها به ندرت بدون درمان آنتی بیوتیک برطرف می‌شوند. با دامپزشک خود در مورد علائم بالینی گربه‌تان صحبت کنید تا مشخص شود آیا داروهای تجویزی مورد نیاز هستند یا خیر؟ علائم عفونت جدی‌تری که باید فوراً برطرف شوند عبارتند از:
- کاهش اشتها یا بی‌اشتهایی
- تب
- بی‌حالی
- ترشحات سبز و زرد از چشم یا بینی
- دشواری در تنفس
اگر گربه شما هر یک از علائم بالینی بالا را دارد؛ فوراً با دامپزشک تماس بگیرید تا درمان شود. اگر گربه شما به طور معمول غذا می‌خورد و انرژی مناسبی دارد، می‌توانید به نظارت بر وضعیت وی در خانه ادامه دهید.
بهبود و مدیریت عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه‌ها
میانگین جدول زمانی بهبودی برای شیوع ویروس هرپس معمولاً دو هفته است. در این مدت، توصیه میشود گربه خود را از نزدیک زیر نظر داشته باشید. مطمئن شوید گربه به طور منظم غذا می‌خورد و سطح انرژی وی در حال بهبود است، نه بدتر. پروبیوتیک‌ها می‌توانند طعم غذا را افزایش داده و از سلامت روده حمایت کنند.
در نظر داشته باشید که گربه خود را در حمام نگه دارید تا بتواند هنگام دوش گرفتن از بخار آن بهره‌مند شود. هر گونه آبریزش چشم یا بینی را با دستمال مرطوبی که برای استفاده گربه‌ها تأیید شده است مرتب پاک کنید. به یاد داشته باشید؛ ویروس تبخال گربه‌ها درمان نمی‌شود بلکه مدیریت میشود. گربه‌هایی که مبتلا به تبخال گربه‌سانان هستند؛ مستعد ابتلا به یک شیوع ویروسی دیگر در آینده هستند.
استرس یکی از بزرگ‌ترین عواملی است که باعث فعال شدن ویروس میشود. مدیریت استرس را تا حد امکان در نظر بگیرید. مکمل‌های خوراکی زیادی در بازار وجود دارند که برای کمک به کنترل استرس گربه شما طراحی شده‌اند. برخی از والدین حیوانات خانگی دریافتند که پخش کننده‌های فرمون برای مدیریت استرس مفید هستند. غنی سازی محیط نیز ممکن است مقداری استرس را برای گربه شما کاهش دهد. مطمئن شوید گربه شما به راحتی به همه منابع (غذا، آب، ظرف خاک و سایر موارد) دسترسی دارد.
پیشگیری از عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه‌ها
پیشگیری از عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه‌ها بیشتر با واکسیناسیون و محدود کردن مواجهه انجام میشود. به یاد داشته باشید؛ بیرون رفتن فرصت بیشتری برای گربه شما برای معاشرت با گربه‌های محله یا ولگرد فراهم می‌کند و خطر ابتلا به عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در این حیوانات را افزایش می‌دهد.
واکسیناسیون هم در پیشگیری از عفونت و هم در کاهش شدت علائم بالینی در گربه‌های مبتلا به عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس بسیار مفید است. برنامه واکسیناسیون دامپزشک خود را دنبال کنید و گربه خود را در مورد همه اطلاعات توصیه شده به روز نگه دارید. اگر گربه شما در حال حاضر یک عفونت زمینه‌ای ویروس تبخال دارد؛ استرس را تا حد امکان به حداقل برسانید تا اثرات ویروس کاهش یابد.
عفونت تنفسی فوقانی معمولی گربه چقدر طول می‌کشد؟
هنگامی که گربه در معرض یک عامل عفونی قرار می‌گیرد؛ قبل از ایجاد علائم بالینی، یک دوره کمون 2 تا 10 روزه را پشت سر می‌گذارد. اگر عفونت بدون عارضه باشد، معمولاً 7 تا 10 روز طول می‌کشد. اگرچه علائم ممکن است در برخی موارد تا 21 روز باقی بمانند. همه گربه‌های مبتلا به بیماری راینوتراکئیت ویروسی گربه‌سانان (FVR) ناقل مزمن می‌شوند به این معنی که این حیوانات تا آخر عمر به این بیماری مبتلا خواهند شد.
در برخی از گربه‌هایی که حامل FVR هستند، استرس ممکن است باعث فعال شدن مجدد ویروس در طول زندگی شود. با کلسی ویروس در گربه ها (FCV) حدود نیمی از گربه‌های آلوده ناقل این بیماری خواهند شد. در برخی موارد، حالت ناقل ممکن است فقط چند ماه ادامه داشته باشد. در درصد کمی از گربه‌ها، حالت ناقل ممکن است تا آخر عمر باقی بماند. این ناقلان پایدار معمولاً بدون علامت هستند اما همچنان به عنوان منبع ثابت FCV برای گربه های حساس عمل میکنند.
کلام آخر
تشخیص عفونت دستگاه تنفسی فوقانی معمولاً بر اساس علائم بالینی مشخص است. اگر بیماری ناشی از ویروس باشد، معمولاً می‌توان با جمع آوری نمونه‌هایی از سلول‌ها و ترشحات از بینی، چشم‌ها یا پشت گلو، ویروس عامل خاص را شناسایی کرد. اگر عفونت به ریه‌ها سرایت کرده باشد، نمونه‌ها ممکن است با روشی به نام شستشوی ترانس تراشه (گذراندن مایع استریل از ریه) برای بررسی جمع آوری شوند.
اگر علائم طولانی مدت یا تکرار شونده باشند؛ آزمایشات تشخیصی اضافی ضروری هستند. این آزمایشات اضافی معمولاً شامل عکس برداری با اشعه ایکس قفسه سینه یا جمجمه، آزمایش خون یا کشت باکتری و تست حساسیت ترشحات غیرطبیعی است. در هر صورت، به دامپزشک جهت درمان مشکلات مربوط به عفونت‌های بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه‌ها مراجعه کنید.
منبع:
